Âu Du Kư

của Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc

 
 . . V́ muốn đền-đáp tấm ḷng quí-mến của toàn Đạo hằng ngày cầu-nguyện cho ĐỨC NGÀI đặng đầy đủ sức-khỏe hầu làm tṛn sứ-mạng, nên mới có mấy ḍng thô-sơ ghi chép hành tŕnh của ĐỨC NGÀI để làm kỷ-niệm, chớ chẳng phải văn-nhân đẽo gọt từng câu thanh-nhă, nếu có điều chi sơ-sót xin chư vị tha-thứ ...
 
Văn-Pḥng Hiệp-Thiên-Đài,
Ngày 29 tháng 7 năm 1954
BẢO-ĐẠO, (kư tên và đóng dấu)
HỒ-TẤN-KHOA
 

 

Chân dung Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc

 

Kính Chư Đạo-Tâm,

Trên đây là những lời nói 'thành-thiệt' nhất mà NGÀI BẢO-ĐẠO HIỆP-THIÊN-ĐÀI HỒ TẤN KHOA đă viết trong đoạn chót bản « NHỰT-KƯ CUỘC CÔNG-DU CỦA ĐỨC HỘ-PHÁP SANG ÂU-CHÂU », chúng tôi chọn ghi trước tiên để thay cho LỜI TỰA.

 

Cảm Ta

 

Chúng tôi xin chân thành cám ơn quư Hiền Huynh sau đây đă đóng góp công quả cho quyển ÂU DU KƯ này:

¨      Gia đ́nh Ngài Bảo Đạo Hồ Tấn Khoa đă chấp thuận cho tái xuất bản quyển Nhật Kư.

¨      Các thanh thiếu niên trong Đại Đạo Thanh Niên Hội ở Thánh Thất Seattle, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ, đă bỏ công đánh máy.

¨      Hiền Huynh Nguyễn Thái Tùng, thuộc Mission Étrangère du Caodaisme en France, đă duyệt xét, sửa chửa, thêm các h́nh ảnh và làm hoàn chỉnh quyển sách.

¨      Hiền Huynh Lê Văn Cơ, Phó Trị Sự Thánh Thất Vùng Hoa Thịnh Đốn, kiêm Tổng Thư Kư Hội Đồng Đại Diện, Cơ Quan Truyền Giáo Cao Đài Hải Ngoại, phụ trách phần ấn loát.

¨      Hiền Huynh Lê Văn Tua, Thông Sự Thánh Thất Vùng Hoa Thịnh Đốn, kiêm Phó Tổng Thư Kư Hội Đồng Đại Diện , Cơ Quan Truyền Giáo Hải Ngoại, phụ trách phần đóng b́a in thành tập

Hoa Thịnh Đốn, tháng 6 năm 2002

 

CƠ QUAN TRUYỀN GIÁO CAO ĐÀI HẢI NGOẠI

CUỘC DU HÀNH SANG PARIS, PHÁP

Ngày 18 tháng 4 năm Giáp-Ngọ (20-Mai-1954):

7g15 - Khởi hành từ Văn-Pḥng 107 Trần-Hưng-Đạo.

7g30 - Tới phi-trường Tân-Sơn-Nhứt. Chức-Sắc, Đạo-Hữu, chánh-khách đón để tiễn đưa.

9g00 - Phi-cơ khởi cất cánh.

9g25 - Phi-cơ bay ngang Trí-Huệ-Cung. Ḍm ra cửa thấy núi BÀ ĐEN bên mặt, mây trắng bao phủ.

9g45 - Bay ngang Phnom-Penh. Dưới tầm mắt, nh́n sông CỬU LONG uốn khúc quanh-co. Trong phi-cơ lần lần nghe mát-mẻ và khỏe-khoắn. Bay cao lối 5 km, bên ngoài có lẽ lạnh lắm và ḍm ra ngoài Trời thấy mây dưới thấp rất xa.

10g50 - Bay ngang Bangkok. Tốc-lực 450 km một giờ. Bay cao lên 5km600. Bên ngoài lạnh 5 độ dưới số không (-5 độ) nhưng trong phi-cơ nghe mát khỏe. ĐỨC HỘ-PHÁP vui-vẻ và khỏe-khoắn.

11g50 - Bay ngang Padan (ThaiLand) có gió lớn, phi-cơ nhảy sóng dữ-tợn. Phải bật ghế nằm ngửa nhắm mắt lại cho khỏi dại sóng.

12g00 - Phi-cơ hết nhảy sóng.

12g20 - Bay ngang Rangoon, cho uống rượu khai-vị.

12g30 - Dọn ăn. ĐỨC HỘ-PHÁP vui-vẻ và ăn ngon lành. ĐỨC NGÀI chừa mấy món thịt, chỉ ăn rau và phô-mách (fromage).

13g15 - Ăn xong bữa. Phi-cơ lại nhảy sóng nên lật-đật bật ghế ra nằm.

13g30 - Bay qua khỏi mỏm Rangoon và bay trên mặt biển Vịnh Bengale. Xem Kinh, đọc sách một lúc. Mọi người ṃm ngủ hết.

14g30 - Đang ngủ, nghe phi-cơ tuột xuống làm giựt ḿnh thức-dậy. Bay đến Calcutta, ḍm xuống thấy sông Hằng (Gange) uốn khúc quanh-co. Đây là chỗ ĐỨC PHẬT khi xưa tắm và bỏ xác tục và là chỗ những tín-đồ Phật-Giáo chết rồi thiêu xác đỗ tro xuống đó. Máy bay từ từ hạ xuống, tôi nhức lỗ tai quá, tôi lấy g̣n nhét bít lỗ tai lại mà vẫn c̣n nhức quá. Mấy anh em biểu bịt mũi ngậm miệng kh́ hơi cho mạnh để tung màng mỏng con rái ra, v́ đang ở trên cao hạ xuống chất khí trời không đều, nhứt là ở Calcutta khí-hậu nóng bức nên áp-lực không khí ép lỗ tai muốn nổ.

15g00 - Phi-cơ đáp xuống phi-trường Calcutta. Đồng-hồ địa-phương mới có 01 giờ. Máy bay đă bay qua 2,338 Km. Ghé nghỉ 1 giờ,ø xuống đất đi tới đi lui cho rảng cẳng. Đây là xứ trồng dừa, cau nhiều như bên Việt Nam và cũng oi-bức như khí-hậu Saigon. Calcutta thuộc nước ẤN-ĐỘ.

16g00  Saigon (2 giờ địa-phương) - Phi-cơ cất cánh bay đến Karachi. Lúc lên cao màng mỏng lỗ tai lại tung ra. Được phát kẹo ngậm để nuốt nước miếng cho rút vô. Calcutta ở cùng vĩ-tuyến với Hà-Nội mà vẫn nóng như ở Saigon.

17g00 Saigon - Đang bay ngang xứ ẤN-ĐỘ cao trên 5 km, trong phi-cơ mát mẻ lắm.

19g00 Saigon (4g30 Địa-phương) - Cho ăn bánh uống trà. Bay hết tốc-lực. ĐỨC HỘ-PHÁP ngủ một giấc ngon lành phải kêu dậy ăn bánh. ĐỨC NGÀI vui vẻ lắm. Nhờ có Ô. Ngô Khai-Minh và anh em mua thuốc Dramamin cho uống nên không có bị dại sóng.

19g30 Saigon (5g địa-phương) - Trên phi-cơ nh́n xuống thấy đang bay trên vùng đất địa khô khan, màu vàng dợt, không có cỏ cây ǵ, h́nh như băi sa mạc. Xứ nầy chắc nghèo lắm. V́ dân không trồng tỉa chi hết.

21g00 Saigon - Từ đây thấy từng đốm nho nhỏ, cây cỏ xanh-xanh chút ít.

21g25 Saigon (6g địa-phương) - Phi-cơ đáp xuống phi-trường Karachi, thuộc quyền Chánh-Phủ Hồi-Giáo. Xứ khô-khan toàn như sa-mạc. Thành-phố trơ-trọi, mặt trời chưa lặn nên c̣n sáng. Tuy ở một vĩ-tuyến với Đài-Loan (Formose) trên Hồng-Kông, nhưng có lẽ v́ ở xứ sa-mạc nên khí-hậu nóng-nực như ở Saigon. Nghỉ tại đây 2 giờ, có xe hơi của hăng đưa rước đều về hăng máy bay chịu hết. V́ không có đủ giờ, nên ghé Calcutta và Karachi chỉ ở lẩn-quẩn nhà Khách và nhà hàng tại phi-trường nên không thấy thành-phố ra sao.

23g10 Saigon (8g10 địa-phương) - Mới đỏ đèn, phi-cơ cất cánh bay qua Beyrouth. Karachi thuộc quyền Hồi-Giáo, ở đây có vẻ trật-tự hơn Calcutta. Từ đây Trời tối hẳn, không c̣n nhận-định được bên ngoài phi-cơ.

23g30 Saigon (8g30 tối địa-phương) - Cho uống nước cam.

24g00 Saigon (9g00 tối địa-phương) - Trên phi-cơ tắt đèn, hành khách ngủ hết. Tôi ngủ một giấc, thức dậy không biết mấy giờ v́ đèn tắt không xem giờ đặng. Bên ngoài trăng tỏ vằng-vặc. Trời trong yên-tịnh, ḷng tôi bồi-hồi nhớ tới cảnh diệt-vong. Tôi cảm-xúc cầu nguyện CHÍ-TÔN cho sớm đặng thái-b́nh trở lại.

Qua ngày sau:

7g30 sáng Saigon (2g30 khuya địa-phương) -  Phi-cơ đáp xuống Phi trường Beyrouth thuộc quyền Chánh-Phủ Liban. Xuống đất dạo chơi và vào nhà hàng ăn uống.

9g00 Saigon (4g30 khuya địa-phương) - Phi-cơ cất cánh bay ngang Địa-Trung-Hải (Mer Méditerranée)

9g30 Saigon (4g30 địa-phương) - Tắt đèn cho hành khách ngủ lại.

11g40 Saigon (5g00 địa-phương) - Trời vừa sáng, bay ngang qua cù lao Rhodes, phi-cơ lại nhảy sóng.

12g45 Saigon (6g địa-phương) - Bay ngang thành Athènes thuộc xứ Hy-Lạp (Grèce).

13g15 Saigon (7g15 địa-phương) - Dọn ăn lót ḷng trên máy bay.

14g30 Saigon (8g30 địa-phương) - Bay trên không-phận Italie.

16g00 Saigon - Phi-cơ đáp xuống phi-trường thành La-Mă (Rome), chỗ Đức Giáo-Hoàng Thiên Chúa Giáo ở. Trên máy bay ngó xuống thấy Châu-thành xinh-đẹp. Xuống đất chơi và vô nhà hàng uống trà.

16g55 Saigon (9g10 địa-phương) - Phi-cơ cất cánh bay đi Paris.

18g10 Saigon (11g10 địa-phương) - Bay ngang thành Gênes.

19g10 Saigon (12g10 địa-phương) - Bay ngang thành Génève. V́ mây trắng dày đặc nên ḍm xuống không thấy Génève ra sao.

20g15 Saigon (1g15 trưa địa-phương) - Phi-cơ đáp xuống phi-trường Orly Paris. Đường đi dài 11.270 cây số mà chỉ bay trong 30 giờ, nghĩ quyền-năng của nhơn-loại cũng dữ, bảo sao họ không tự-đắc xem Trời như không? Máy bay đáp xuống phi-trường gặp lúc trời mưa, nhưng không lạnh mấy. Nhơn-vật đến đón tiếp ĐỨC HỘ-PHÁP rất đông. Bên chánh phủ Việt-Nam có Phó Thủ-Tướng NGUYỄN TRUNG VINH, Tổng Trưởng Bộ Tài Chánh DƯƠNG TẤN-TÀI, đại-diện Cao-Ủy Phủ Việt-Nam: nhị vị DƯƠNG-HỒNG CHƯƠNG và ĐỖ-HÙNG và Việt-Kiều rất đông không biết hết được. Bên Chánh-Phủ Pháp có Ông Đô-Trưởng thành Paris thay mặt cho Quốc Trưởng Pháp,

 

Hotel George V

 

Ông Plas và Mattei đại-diện Ông Jacquet, Bộ-Trưởng Bộ Liên-Hiệp-Quốc. Ngoài ra c̣n có Cô Ba và Ô. Quang đem xe ra rước về ở Hotel George V.

Các phóng-viên báo-chí, nhất là nhóm thợ săn ảnh chen-chúc nhau đón chụp ảnh ĐỨC HỘ-PHÁP và phỏng vấn ĐỨC NGÀI. Về đến pḥng, có người theo xin thâu thanh những lời tuyên bố, th́ ĐỨC HỘ-PHÁP phú cho Ô. Ngô Khai- Minh thay mặt đọc một bài cho họ thâu-thanh. Từ đây tôi xin lấy giờ bên Âu-Châu cho dễ, nếu chúng ta muốn tính giờ đối chiếu với giờ Saig̣n, th́ cứ tính giờ Saigon sớm hơn Paris 7 giờ đồng-hồ

PARIS:

15g00 - Vợ chồng Ông Henri Regnault đến viếng ĐỨC HỘ-PHÁP.

17g30 - Đức Hộ-Pháp mở một cuộc hội-nghị báo-chí tại salon nhà hàng (hotel George V) và thết-đăi các đại-diện báo-chí một tiệc sâm-banh. Trong cuộc hội-nghị này ĐỨC HỘ-PHÁP cho Ông Ngô Khai-Minh đọc lời tuyên-bố sau đây (xin xem ở trang sau). Trong lúc dự tiệc các đại-diện báo-chí có phỏng-vấn Đức Hộ-Pháp về đường lối chánh-trị th́ ĐỨC NGÀI đáp rằng "ĐỨC NGÀI sang Pháp với danh-nghĩa Cố-Vấn tối-cao của ĐỨC QUỐC-TRƯỞNG, ĐỨC NGÀI sẽ gặp ĐỨC QUỐC-TRƯỞNG và sẽ thỉnh ư ĐỨC QUỐC-TRƯỞNG mà thôi."

Báo-chí hỏi ĐỨC NGÀI có chống Cộng không? ĐỨC NGÀI trả lời rằng: "chúng tôi là người Tôn-Giáo, thay mặt Thượng-Đế cứu vớt tất cả con cái của NGƯỜI, nên dầu kẻ tội lỗi hư-hèn nào cũng cứu vớt hết. Chỉ có Cộng-Sản không chịu nh́n-nhận ḷng tin-tưởng nơi Thượng-Đế là tự ư họ mà thôi."

20g00 Phó Thủ-Tưởng NGUYỄN-TRUNG-VINH mời ĐỨC HỘ-PHÁP và trọn đoàn tùy-tùng đi ăn cơm nơi một nhà hàng Huê-Kiều có đủ nhơn-vật trong Chánh-Phủ Việt-Nam đến dự. Ăn cơm xong về đến pḥng là 11 giờ đêm. Trời mưa và khí trời khá lạnh.

 

LỜI TUYÊN-BỐ CỦA ĐỨC GIÁO-CHỦ ĐẠO CAO-ĐÀI

( Trước báo-chí Pháp tại Hotel George 5 )

 

*  Ông Ngô-Khai-Minh thay mặt đọc. Balê, 21-5-1954

Từ sáng nay, Bần-đạo đă được mục-kích tinh-hoa của hai chục thế-kỷ lịch-sử. Bần-Đạo hiện đương ở tại Thủ-đô mà Goethe, nhà văn-hào Đức và Montaigne, Triết-học-gia Pháp đă ca-tụng uy-thế. Bần-Đạo đến đây với tinh-thần cao-cả của toàn cỏi Á-đông. Cảm-giác của Bần-Đạo phát sanh do cảnh-sắc thiên-nhiên của dăy Hi-Mă Lạp Sơn, đối tượng với những ngọn đồi tốt-đẹp mà Đấng Tạo-Hóa đă ban cho nước Pháp sự hoan-lạc.

Công-tŕnh vĩ-đại của Đấng Tạo-Hóa thật vô-biên, sự vô-biên ấy đă hiển-nhiên trước muôn vàn hiện-tượng kỳ-lạ trên hoàn-vũ. Nhưng đây có phải là lúc để trầm-ngâm thưởng-thức những cảnh nhiệm-mầu tuyệt-mỹ ấy chăng? Hay chỉ là ăo-ảnh trong khi chiến-tranh đang dày-xéo, tàn-phá đất nước của Bần-Đạo? Nhân-danh một nhà đạo-đức mà muôn ngàn tin-tưởng của những kẻ đang đau-khổ hi-vọng nơi vị Giáo-Chủ Đạo Cao-Đài. Bần-Đạo chỉ tịnh-tâm nhập định giữ chay lạt và cầu-nguyện Đức Thượng-Đế thương-xót đến đám người đau khổ ấy. Hằng triệu tín đồ Cao-Đài cũng đương cầu nguyện trong lúc bao nhiêu chiến-sĩ bỏ ḿnh để đem lại nền ḥa-b́nh trong t́nh bác-ái đại-đồng.

Đức-tin của Bần-Đạo trụ-vững nơi sự tưởng-niệm thường nhựt ở Á-Đông và nhờ ân-huệ của Thiêng-Liêng có thể giải-quyết những oán-ghét thù-hận như núi Thái-Sơn đặng.

Nhưng Bần-Đạo cũng nhận thấy sự cần-yếu của những nhận-thức xác-thực rất thích-hợp ở Âu-Châu. Bởi thế cuộc 'Du-Hành' của Bần-Đạo chỉ là cuộc du-lịch và tín-ngưỡng, lần theo ánh-sáng Thiêng-Liêng. C̣n sự kết-quả phải nhờ THƯỢNG-ĐẾ.