Làm Công Quả

Thế thường người ta vẫn quen gọi đi làm công quả là đi làm công việc cho nhà Chùa, Thánh Thất hay một cơ quan từ thiện và không nhận lương bổng hay thù lao gì sau khi làm công việc đó.
Phân tách hiện tượng nầy chúng ta thấy hai tiếng công quả bao hàm những tính chất sau đây:
- Công việc làm có tính cách tự nguyện:
Ịi làm việc cho nhà Chùa hay cơ quan từ thiện, hành động đó hoàn toàn do ý muốn của mình, khác hẳn với công tác đi làm xâu mà nhà nước cai trị trước đây thời Pháp thuộc thường hay bắt dân làng đi công tác đắp đồn lũy, đốn cây phá rừng, mở đường... cũng không nhận thù lao, nhưng do sự cưỡng bách của quyền lực nghĩa là không làm sẽ bị một hình phạt nào đó.
- Không vì tư lợi cá nhân:
Ý nghĩa rõ rệt nhứt biểu l trong hành động người làm công việc không hưởng một khoản lương bổng hay thù lao nào sau khi hoàn tất công việc. Chẳng những người làm công quả không nhằm đến mục đích thu lợi cho cá nhân mình mà họ còn muốn công việc làm của họ không bị kẻ khác lợi dụng. Họ muốn rằng hành động của họ phải là sự hy sinh đúng nghĩa, đúng chỗ, nghĩa là nhơn sanh phải hưởng nhờ tiện ích do công việc làm của họ tạo nên.
So sánh hành động làm công quả cho nhà Chùa với công việc làm của một người lao công cho một ông chủ hãng buôn không nhận thù lao, chúng ta thấy có sự khác biệt rõ rệt, một đàng nhắm tới lợi tức của một người là ông chủ hãng, một đàng nhắm tới lợi ích của nhiều người tức là nhơn sanh nói chung.
Nhà Chùa, Thánh Thất, Ịình, Miễu, Nhà Thờ hay các cơ quan từ thiện xã hi là những tổ chức mà mục đích là phụng sự cho nhơn sanh chớ không phụng sự cho quyền lợi tư riêng của người đang cầm quyền làm chủ. Dù cho trên thực tế, những tổ chức nầy có bị lợi dụng vào mục đích tư lợi cho cá nhân đi nữa, việc ấy xảy ra trong bóng tối chớ ý nghĩa của những tổ chức nầy vẫn là không vì tư lợi cho cá nhân.
Do đó người ta mới tìm đến các tổ chức tôn giáo, từ thiện để làm công quả, ý nghĩa của sự tìm tới nầy là muốn rằng hành động của họ không bị lợi dụng.
- Ý hướng tu hành:
Người làm công quả mang ý hướng tu hành trong tâm tư của họ, đôi khi chính họ không nhận thức được rõ rệt ý hướng nầy, nhưng bao giờ cũng cảm thấy tính chất thiêng liêng cao thượng trong hành động đó. Họ làm việc với tất cả tâm thành, ý vẹn trong niềm tin rằng hành động của họ sẽ được thần linh chứng giám hoặc nếu không rõ rệt như vậy cũng tin tưởng rằng sẽ được đền bù tương xứng theo đúng định luật công bình, khách quan, vô tư và tự nhiên. Lẽ dĩ nhiên luật công bình thiêng liêng ấy phải khá hơn luật công bình của tòa án và cảnh sát do các nhà cai trị tạo nên. Do đó tâm trạng của người làm công quả tìm đến nhà Chùa thường ở trong những trường hợp sau đây:
- Hoặc để sám hối ăn năn về một việc lỗi lầm nào đó và họ muốn lập công chuộc ti.
- Hoặc dể tìm sự yên ổn trong tâm hồn, tránh sự buồn chán tuyệt vọng vì một sự thất bại nào đó.
- Hoặc để tạo những nguyên nhân tốt hầu ngày sau được đền bù bằng những phần thưởng xứng đáng mà họ may mắn gặp trong cuộc sống, tức là có ý hướng cầu phước.
- Hoặc hơn cả các trường hợp trên đây, họ làm việc vì đã ý thức được thiên chức của mình, vì sự thức tỉnh hay giác ngộ thì chung quy cũng do niềm tin vào định luật tấn hóa tự nhiên của trời đất. Ý hướng tu hành trong trường hợp nầy mới là siêu đẳng.

II.- Tại Sao Phải Làm Công Quả.
Ngay từ buổi khai Ịạo có nhiều người khi vừa thức tỉnh giấc mộng trần ai, tâm hồn liền hóa ra chán ngán cảnh thế tình, muốn bỏ hết chuyện nhơn sự tìm chỗ yên thân tu luyện những mong thành Tiên, hóa Phật cho cá nhân mình. Ịức Chí Tôn liền ngăn cản và dạy phải làm công quả trước tiên:
"Trong các con có nhiều đứa lầm tưởng hễ vào Ịạo thì phải phế hết nhơn sự, nên chúng nó ngày đêm mơ tưởng có một điều rất thấp thỏi là vào một chỗ u nhàn mà ẩn thân luyện Ịạo.
Thầy nói cho các con biết nếu công quả chưa đủ, nhơn sự chưa xong thì không thể nào các con luyện thành đặng đâu mà mong. Vậy muốn đắc quả thì chỉ có một điều phổ độ chúng sanh mà thôi. Như không làm đặng thế nầy thì tìm cách khác mà làm âm chất, thì cái công tu luyện chẳng bao nhiêu cũng có thể đạt địa vị tối cao. Các con phải hiểu Thánh ý Thầy mà trao giồi chí lớn. Dầu đi lối nào cũng phải cần cái đèn thiêng liêng chiếu rõ mới đặng vững bước.
Làm Vua, làm thầy, làm công nghệ, làm đạo sĩ cũng cần phải có cái chí lớn mới mong thành tựu đặng. Các nghề dưới thế không có nghề nào là vô dụng, mà vô dụng là tại người không chuyên vậy"
(TNHT Q1, 1969 trg. 101 - 102)
Ịức Chí Tôn lại còn xác nhận rằng lập Tam Kỳ Phổ Ịộ nầy, Ngài đã mở một trường thi công quả cho nhơn sanh đến mà tranh thủ địa vị, Ngài dạy:

"Thầy hằng nói cùng các con rằng một trường thi công quả các con muốn đến đặng nơi cực lạc thì phải đi tại cửa nầy mà thôi"
(TNHT Q1., 1969 trg. 34)
Rồi Ngài lại chỉ cho cách làm công quả là phải độ rỗi chúng sanh:

"Thầy đã đến chung cùng với các con, các con duy có tu mà đắc Ịạo, phải đoái lại bá thiên vạn ức nhơn sanh còn phải trầm luân nơi khổ hải chưa thoát khỏi luân hồi, để lòng từ bi mà độ rỗi".
(TNHT Q1., 1969 trg. 34).
Ngài lại dạy rõ: ít nữa mỗi tín đồ phải đ đặng 12 người:

"Hễ bao nhiều môn đệ độ rỗi của mỗi đứa thì là họ hàng của mỗi đứa. Hiểu à! Chừng ấy về đến Bạch Ngọc Kinh thì gia tộc mỗi đứa đều phân biệt, nếu chẳng độ rỗi thì về với hai tay không. Còn chư môn đệ đã lập minh thệ rồi ngày sau tuy âm chất mỗi đứa mà thăng hay là tội lỗi mà giáng, song buộc mỗi đứa phải độ cho đặng ít nữa là 12 người".
(TNHT Q1., 1969 trg. 42).
Tuy vậy nhiều tín đồ vẫn sụt sè chưa dám dấn thân tích cực. Ịức Chí Tôn lại dạy về sự công bình của Tạo Hóa buộc rằng nếu không lập được công quả tại thế gian nầy thì địa vị Thần, Thánh, Tiên, Phật dầu có thương cũng không ban cho được.

"Thầy đã nói cho các con hay trước rằng: nếu các con không tự lập ở cõi thế nầy là cái đời tạm của các con thì Thầy cũng không bồng ẵm các con mà đỡ lên cho đặng. Ấy vậy cái vấn đề tự lập là vấn đề các con phải lo đó"
(TNHT. Q1, 1969 trg. 105)
Về sau Ịức Phạm Hộ Pháp có giảng rõ về vấn đề tự lập nầy là phải lập công, lập ngôn, lập đức và coi đó như là ý nghĩa của đời sống con người. Mỗi người đều phải có đủ tam lập ấy mới tròn thiên chức làm người, khi chết linh hồn sẽ trở về cảnh thiêng liêng hằng sống. Ấy là gia tài, là sự nghiệp thiêng liêng của mỗi người phải biết tạo ra mới có được. Bởi vì:

"Người ở thế nầy muốn giàu có phải kiếm phương thế mà làm ra của. Ấy là về phần xác thịt. Còn Thần, Thánh, Tiên, Phật muốn cho đắc đạo phải có công quả".
(TNHT. Q1, 1969 trg. 27).