Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài  Trung Ương

(1927 - 1954 )
 

* Biên khảo Huỳnh Tâm
 

" Trước mắt họ, có hiển hiên nhiều điều nghịch hẳn với tâm

 lư Công b́nh của họ, khi đă thấy những kẻ tùng Gia-Tô-Giáo đặng bày bố

 các cơ quan Phước-Thiện mà lại đặng nhờ Chánh phủ trợ giúp, c̣n Đạo Cao

 Đài đeo đuổi theo mục đích đại-đồng và sự hành tàn với nguyên liệu hẹp

 ḥi của họ mà cũng không đặng quyền lập cơ-thể tương-trợ lấy nhau, rất

 cần yếu cho những kẻ nghèo hèn, là v́ Đạo thiếu quyền chủ sản "

[ Personnalité civile ]
 

"   Ấy là xứ Cao-Miên củ kỷ với tục lệ lâu đời đă hiểu cái giá

 trị tinh thần giáo lư của chúng tôi, mà do các quan-lại phát nộ, e cho

 thất phát tiểu lợi của họ. thật chẳng hề khi nào phải chính nhà Vua,

 v́ nhà Vua cũng thường muốn cho cả Quốc-dân ḿnh đặng hưởng hạnh phúc .

 Nhà Vua vẫn thường đề cao Tôn-chỉ của chúng tôi và thấy được cái tài

 cảm hóa của nó "

Ṭa Thánh Tây Ninh 12/12/1937

[ Phạm Hộ Pháp ]
 

Lời giới thiệu

  Tôi xin giới thiệu một người bạn quư của văn nhân nghệ sĩ thầm kín trong cơi đời và tôi mượn lời dưới đây của tạp chí BARAKA Juillet-Aout số 16-17 phát hành năm 1987 tại Paris .

        - Nhà văn Ghislain Ripault viết .

         " Nghệ sĩ Huỳnh Tâm xa nơi chôn nhau cắt rốn, đă mang theo cát bụi quê hương và những tác phẩm nghệ thuật thể hiện bằng lời tiên tri " .

         Cứ mỗi chu kỳ vào hạ, mùa sinh hoạt nghệ thuật Âu châu được tổ chức tại Paris .

         Năm nay " 06/06/1986 " Hội đồng giám khảo Viện Bievres công bố trao cho Giáo sư Huỳnh Tâm chứng chỉ và huy chương phóng sự nghệ thuật hạng ba. Một vóc dáng nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên được mời làm thành viên của Viện Bievres và những tác phẩm của Huỳnh Tâm nay được lưu trữ tại Viện Bảo Tàng Bievres " .

       - Giáo sư M-T. Jones-Davies đại học đường Sorbonne viết cuốn sách INIGO JONES BEN JONSON ET LE MASQUE xuất bản năm 1989, có ghi tặng Hiền hữu Huỳnh Tâm .

        " Jones Davies ngợi khen anh Huỳnh Tâm là một Nghệ sĩ của t́nh người, biết ơn anh đă hướng dẫn tôi t́m đến chân lư Cao Đài " .

       - Riêng tôi đọc tiếp cuốn sách thứ 27 của Hiền hữu Huỳnh Tâm viết về Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài, tôi lấy làm hạnh phúc viết lời giới thiệu và trong suy nghĩ đây là một tác phẩm tín ngưỡng mới nhứt của Đạo viết theo dạng Khoa học Xă hội Nhân văn, trong tác phẩm nầy Biên khảo Huỳnh Tâm đă làm rực rỡ cửa ngơ giao lưu tín ngưỡng Đông-Tây .

        Quả thực đây là một pho tư liệu Đạo được Hiền hữu Huỳnh Tâm biên khảo và cập nhựt hóa, mà đă lưu trữ bao lâu tại Hội Thánh Ngoại Giáo. Tư liệu Đạo nay đă ngă vàng theo từng trang giấy một và từ lâu chúng tôi muốn biên khảo những trang sử đạo nhưng v́ thời gian đă chôn vùi vào cuộc sống riêng tư, nay chúng tôi nhận thấy biên khảo Huỳnh Tâm đi t́m kiếm Đạo sử và đam mê kỳ lạ trong những khúc quanh thâm trầm của Đạo .

         Cuốn Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo xem như đă chuyên chở đầy đủ nội dung tín ngưỡng và văn hóa đích thực Đạo Cao Đài, tác gỉa ghi chú cẩn thận ngày tháng năm truyền giáo, đây là một công quả rất giá trị của Hiền hữu Huỳnh Tâm .

        Chúng tôi thường tranh luận với Hiền hữu Huỳnh Tâm, qua nhiều đề tài đạo đức và tín ngưỡng khác nhau, có lúc chúng tôi tranh luận giữ kẻ t́nh đạo dâng tràn và cũng đôi khi gay gắt vỡ ḷng ngực, tôi nhận thấy Hiền hữu Huỳnh Tâm hiểu biết nhiều về Chính trị Đạo, Sử Đạo, Thần học và nay Hiền hữu Huỳnh Tâm đang chuẩn bị viết cuốn sách " Lộ Tŕnh Cao Đài Phương Tây ", tôi nghĩ rằng đây là một chương tŕnh phổ truyền đạo nằm ḷng và ưu tư của mỗi tín hữu chúng ta, để chuẩn bị khai phóng một lộ tŕnh truyền giáo Cao Đài vào Phương Tây và cả tương lai của Đại Đạo .

        Nhân đây tôi xin mạo muội viết một ít về đời riêng tư thăng trầm của Hiền hữu Huỳnh Tâm qua các báo chí Việt ngữ Paris, Londre, Belgique, Califirnia :

        " Huỳnh Tâm là một người bạn quư của văn nhân nghệ sĩ " .

        Thân hữu của tôi cũng cho biết Hiền hữu Huỳnh Tâm có một mẫu sống khép kín suy nghĩ, chẳng thiết tha sự nghiệp cuộc đời và mặc cho sự tầm thường nghị luận " thế à ". Xuất thân từ kinh tế, Giáo sư Nghệ thuật tạo h́nh Paris, nay đương nhiệm Giám đốc hăng Tokyo Việt Nam Paris 17 và hiền hữu sống cho niềm vui v́ Đạo .

       Tôi hy vọng viết tiếp lời giới thiệu thứ 28 cuốn sách của biên khảo Huỳnh Tâm và đọc Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo tôi nhận thêm vui mừng vô hạn. Rất cảm ơn Hiền hữu nhận cho tôi viết vài cảm nghĩ tự đáy ḷng .
 

Paris Xuân 1990

Giáo sư Gustave Meillon
 

Lời Tŕnh Dâng

 

        Chúng tôi biên khảo cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương từ dấu chỉ lịch sử Đạo năm 1927 - 1954 là phần truyền giáo thứ nhứt ở Hải ngoại và chúng tôi hy vọng sẽ viết phần hai từ năm 1954 - 1975 .

        Môi trường Đạo thôi thúc chúng tôi cưu mang một biên khảo khó tính như Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo, hầu cạn lời tŕnh dâng và gửi đến những động lực cản trở truyền giáo .

        - Chúng tôi viết cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo để chứng minh chính thống của Đạo, bởi có nhiều Chi Phái Cao Đài không chịu hiểu hệ thống truyền giáo Quốc tế nầy và nếu có hiểu chăn cũng ở tầm lăng kính dị biệt bởi thế mới có sự diễn giải bóp méo sự thật của Hội Thánh Ngoại Giáo .

        - Động lực thứ hai có một số Chức sắc ăn cánh với bóng đen để bóp nghẹt Hội Thánh Ngoại Giáo và cố ư làm sai mục đích truyền giáo Quốc tế, họ không chịu tiếp nhận tiến tŕnh và tầm vóc Đạo ở Hải ngoại, từ tệ bụng ấy đến nỗi nhẫn tâm thay từ đổi ngữ của Hội Thánh Ngoại Giáo " Mission Etrangère du Caodaisme " biến thành " Ngoại Giao " chỉ v́ một dấu nhỏ để thay đổi mục đích Hội Thánh, bởi thế ngày nay họ mới đắc tội với Thiêng Liêng .

        - Động lực thứ ba chúng tôi mượn phương tiện ấn phẩm để truyền thông và cập nhựt hóa lịch sử Hội Thánh Ngoại Giáo, hầu gửi đến toàn đạo t́m hiểu sự thành h́nh và dấu ấn thành tựu của Hội Thánh Ngoại Giáo .

         Nay chúng tôi có dịp xin dâng hiến cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo cho mọi đả thông và suy nghĩ dị biệt hăy cùng đến v́ Đạo hơn là ngồi nơi xa không thấu Đạo lưu truyền .

        Chúng tôi cảm ơn ba động lực trên đă cho chúng tôi quyết ḷng và nguyện vọng biên khảo nầy nay thành tựu .

        Chúng tôi cảm ơn Giáo sư Gustave Meillon Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu cung cấp tư liệu biên khảo và trông nôm chỉ dẫn chúng tôi hiểu Đạo .

        Chúng tôi cảm ơn tất cả người thân trong gia đ́nh và bằng hữu bảo trợ thực hiện biên khảo nầy .

 
 

Viết tại Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

Paris Thu 1991

Huỳnh Tâm
 

Đức Tin Vô Cùng .

         Dân tộc Việt Nam đă trải qua những giai đoạn thăng trầm gần như muốn diệt vong bởi sự thay đổi truyền thống Tín ngưỡng, Giáo dục, Xă hội, Văn hóa, Kinh tế vào thời gian Pháp thuộc 100 năm vực thẩm .

        Chính quyền thuộc địa Pháp vận dụng sự đô hộ tính chất thực dân, khuyến khích người dân Việt Nam thay đổi t́m kiếm một hướng đi mới trong Tín ngưỡng và niềm tin sẵn có của Tôn giáo Phương Tây, nhà nước thuộc địa Pháp vay mượn Tín ngưỡng để cai trị tại Việt Nam cũng như khắp vùng Đông Nam Á .

         Dân tộc Việt Nam đă chịu đựng đến điểm cùng cực khổ đau nghèo đói bởi chế độ thuộc địa, kẻ bị bóc lột nay tự nó bộc phát lớn dần rồi thành h́nh trong những giai cấp xă hội ư thức t́nh tự dân tộc .

         Dân tộc Việt Nam nay muốn xác định toàn bộ vị trí của ḿnh có thể chấp nhận được vào thời điểm nầy hơn là dân tộc bị chôn chân tại chỗ, từ ấy một thực thể mới xuất hiện đang mang hành trang trách nhiệm với quê hương dân tộc, qua tốc độ vươn ḿnh bởi ảnh hưởng Phương Tây, từ ấy tâm hồn dân tộc nhận thức quê hương trong cơn đọa đày và oán hờn quyền hành thống trị của nhà nước thuộc địa Pháp .

         Thời điểm về nguồn từ giai cấp trung lưu nay dậy non trong môi trường Tây học, những nhân viên hành chánh của các công tư sở chính quyền thuộc địa Pháp. Giai cấp nầy cùng nhau đối thoại và liên kết với các tần lớp xă hội khác nhau như: Trí thức, chính trị, tiểu tư sản, nông dân, công nhân và lao động tự do .

        Để dấy lên sự phẩn nộ bởi chính quyền thuộc địa Pháp đă quyết liệt khống chế kiểm soát nguyện vọng độc lập của dân tộc Việt Nam .

        Một xă hội bị trị đang chuyển thành giai cấp tự vệ trên căn bản dân tộc sinh tồn, cùng kết hợp các Tôn giáo đoàn thể chánh trị có thế lực khác nhau đồng thuận thành h́nh thế cuộc đấu tranh nhằm đưa đến một Đông dương chuyển ḿnh .

         Một ḥa nhịp mở đầu thế kỷ 20, tất cả quốc gia văn minh trên thế giới đồng thành h́nh một lộ tŕnh phục vụ nhân sinh, xây dựng xă hội mới, văn hóa, chánh trị, kinh tế và khoa học thực dụng nhập cuộc cách mạng thế giới công b́nh chung .

        Cùng Tín ngưỡng của nhân loại đang được đặt vấn đề qui nhứt cho phù hợp chu kỳ nhân sinh vận hành theo vũ trụ và nhịp khắc mới xuất hiện tại Việt Nam một Tín ngưỡng thông điệp bởi Thượng Đế, nhằm bảo vệ truyền thống và phát triển nhân bản, xây dựng một xă hội đại đồng nhứt

 lư trên căn bản Từ bi, Bác ái và Công b́nh .

         Thế kỷ Thông điệp do Thượng Đế công bố và thành lập Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, trên miền đất Thánh Địa Tây Ninh miền Nam Việt Nam, từ đây mọi chuyển biến của nhân loại đều ở cả thảy Cao Đài, với giá trị lưu truyền 700.000 năm .

 

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

viết tắt Cao Đài

" Troisième Amnistie de Dieu "

 

        15/4/1921 Ngài Tri phủ Ngô Văn Chiêu nhận mặc khải lập Thiên Nhăn để phụng thờ Đức Cao Đài Tiên Ông .

 

        25/12/1926  Cơ Phổ độ, nhập thế tuyên bố thành h́nh chính thức Đạo Cao Đài, do Hội thi xă miền Nam gồm quư Ngài Cao Quỳnh Cư, Ngài Phạm Công Tắc và Ngài Cao Hoài Sang, nhận những thông điệp của Đức A Á Â và tuyên bố " Thựng Đế xuất hiện " để khai mở Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

 

        18/10/1926 Chính thức công bố ngày Khai Đạo, tại chùa Từ Lâm Tự, G̣ Kém, tỉnh Tây Ninh, miền Nam Việt Nam . Thượng Đế truyền ban cho nhân loại bộ Thánh Kinh, Tân Luật, Pháp Chánh Truyền, Thánh Ngôn Hiệp Tuyển và văn thơ dạy Đạo.  Nhân loại lập thành Hội Thánh Cửu Trùng Đài và Hiệp Thiên Đài .

         Đức CHÍ-TÔN chọn Ngự Mă Thiên Quân để thay quyền Thiêng Liêng Khai Đạo " Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ", Chưởng Quả Hiệp Thiên Đài khai Cơ Chơn Truyền Chánh Pháp : Giữ ǵn Đạo luật và bảo hộ Sinh linh .

        Đức Giáo-Tông Thiêng Liêng " Đức Lư " chọn Ngài Lê Văn Trung, thay quyền Giáo Tông tại thế, " Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Chưởng Quản Cửu Trùng Đài khai Cơ Phổ Độ : Phổ độ nhơn sanh, Truyền giáo và Hành chánh Đạo .

        Đạo Cao Đài xuất hiện trong một hoàn cảnh Quốc gia Việt Nam bị đô hộ bởi chính quyền thuộc địa Pháp, họ khống chế kiểm soát mọi sinh hoạt của nhân dân và họ đang t́m hiểu chờ đợi sự xuất hiện tín ngưỡng Cao Đài để lựa chọn một thái độ phản ứng nhằm tiêu trừ trước khi Đạo Cao Đài thành h́nh, chánh quyền thuộc địa không muốn sự phát triển chân lư đại đồng trong ḷng người Việt Nam, chánh phủ thuộc địa Pháp chưa kịp thực hiện kế hoạch, th́ đơn xin phép hợp thức hóa Đạo Cao Đài của 240 Tín hữu kư tên. Gồm mọi giai cấp xă hội Việt Nam, Đạo Cao Đài công bố theo thể thức tự do, đương nhiên tự nó phải công nhận một tín ngưỡng thành h́nh chính đáng, chính quyền thuộc địa Đông dương và chính phủ Pháp " Paris " không chối cải được v́ đây là nguyện vọng tối hậu quyền tín ngưỡng của Nhân loại .

         Những ngày đầu thành h́nh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, đă truyền loan ra khắp vùng Sài G̣n lẫn ngoại ô và ngay cả việc xây dựng những tiểu giáo đường ở khắp nơi, nhưng vẫn c̣n trong phạm vi hạn hẹp, bởi nhà nước thuộc địa đang phản ứng và không chấp nhận một tín ngưỡng đại đồng tại Việt Nam .

         Ngày công bố Khai Đạo thật long trọng, tại chùa Từ Lâm Tự, G̣ Kén, tỉnh Tây Ninh miền Nam Việt Nam .

        Có trên 200.000 Tín đồ cùng đại diện các Tôn giáo, đoàn thể chính trị, các cấp chính quyền địa phương và có cả sự hiện diện của chính phủ thuộc địa Đông dương .

        Đạo Cao Đài nay thực sự thành h́nh, không c̣n giới hạn trong suy tưởng hẹp ḥi của chính quyền thuộc địa Pháp, đă từng vơ đoán là một thực thể chính trị .

       15/01/1927 Đạo Cao Đài chính thức chọn đất làm lễ thành lập Thánh Địa rộng 300 mẫu tây tại làng Long Thành " 3.000.000 thước vuông " cách phía Nam tỉnh Tây Ninh 4 cây số .

        Chân lư Đạo Cao Đài được qui nhứt thành ĐI ĐO bởi Tam Giáo và Ngũ Chi :

                    - Lăo Tử          ( Vô vi )

                    - Đức Khổng Tử    ( Nhập thế )

                    - Đức Phật        ( Luân hồi )

                    - Thiên Chúa Giáo ( Luân hồi )

                    - Thần Linh       ( Luân hồi )

 

         Để khảo sát cùng phân tách những khía cạnh xă hội Việt Nam trong quan niệm tín ngưỡng và áp dụng những qui luật phổ truyền thần học Đạo Cao Đài .

         Chân lư duy nhứt Đạo Cao Đài là Tam Giáo Qui Nguyên Ngũ Chi Hiệp Nhứt, công nhận những Đức tin có trước và ḥa hợp những giáo lư căn bản thành chân lư Đại Đạo, bởi ư niệm Đại Đồng Nhứt Giáo .

        Đạo Cao Đài v́ chân lư Từ bi, Bác ái, Công b́nh nhằm phổ độ nuôi dưỡng sự đồng nhứt nhân loại và ư thức nhiều khía cạnh đời sống như văn hóa, chính trị, kinh tế, khoa học v.v... hầu phục vụ quốc gia và thế giới Đại đồng .

 

        Bardini, trang 41 ghi rằng :

       "  Đạo không đủ Nghị Lực khi vắng bóng Quốc Gia "

       "  Vắng tiếng Đạo, Quốc Gia không Quyền "

       " Đạo Cao Đài đến để cải thiện đời sống và canh tân một xă hội mới, một xă hội đạo đức, nhân loại được tiến bộ và phát sinh t́nh huynh đệ  " .

         Đạo Cao Đài dựa trên căn bản biểu thị cơ cấu của CHÍ-TÔN ân ban như Tân Luật, Pháp Chánh Truyền và Đao luật, được tổ chức thành Cửu Trùng Đài, Hiệp Thiên Đài, Hội Thánh Phước Thiện và Hội Thánh Ngoại Giáo như một cơ quan hành chính đời có nhiều bộ và ban điều hành khác nhau .

        Căn bản Thần học từ Tân Kinh, Pháp Chánh Truyền, Thánh Ngôn Hiệp Tuyển, Thơ Dạy Đạo, Tân Luật, Đạo Luật và Tam Giáo, Ngũ Chi tạo thành một lộ tŕnh duy nhứt của chân lư Đại Đạo .

        Căn bản Tín ngưỡng của người Cao Đài luôn luôn giữ hạnh, Tứ Đại Điều Qui, Ngũ Giới Cấm, thi hành chân lư Từ bi, Bác ái, Công b́nh và đồng nhứt tôn vinh một Đấng Chí Tôn, người Tín đồ Cao Đài tự nguyện soi sáng cho mọi cộng sinh v́ công b́nh nhân loại .

       Đối với chính quyền thuộc địa Pháp lúc đó nghĩ rằng ư niệm chính trị của Đạo Cao Đài có bản chất chính yếu trong việc chống chính quyền .

        Họ cho rằng Đạo Cao Đài mang tính chất hồi sinh của Đạo Lăo, " đă bị cấm chỉ vào năm 1873 và 1878 bởi Thống đốc thuộc địa Việt Nam " để tiến đến mục đích phối hợp với các nhà lănh đạo Việt Nam lẫn toàn thể khối Đông Nam Á trong việc chống chủ nghĩa thuộc địa, sự suy đoán này đă đưa đến kết luận một chiều :

        " Không thể tiếp xúc được dễ dàng với giới chánh trị Việt Nam v́ họ đổi hướng vào lănh vực Tôn giáo như Đạo Cao Đài ".

        Sự kết luận của họ đă dẫn đến chứng bệnh chủ qua, dị biệt và bất đồng với Đạo Cao Đài đang phổ truyền vào ḷng hai dân tộc Việt-Miên có cùng một quan hệ mật thiết, như Tôn giáo, Xă hội, biên giới và cùng thời điểm bị đô hộ .

        Chánh quyền thuộc địa kêu gọi người Pháp ở Đông dương hăy bảo vệ v́ quyền lợi và thụ hưởng trên lănh thổ Việt Nam, chính quyền thuộc địa Pháp không chịu đáp ứng nguyện vọng của hai dân tộc Việt-Miên, từ ấy họ sử dụng vũ khí và quyền lực đối đầu hành quyết Đạo Cao Đài trên hai lănh thổ Việt-Miên .

         Ngày Khai Đạo đă mở ra một trang sử đau thương vô vọng của hai dân tộc Việt-Miên và nhân loại, cũng là ngày khởi đầu lịch sử Tôn giáo thi hành chân lư Từ bi hỷ xă, Bác ái tha nhân và Công b́nh hạnh phúc .

        Ngày Khai Đạo tại chùa Từ Lâm Tự, G̣ Kén tỉnh Tây Ninh đă là một bước phát triển tín ngưỡng của nhân loại, là một uy quyền tín ngưỡng được nhân loại trao mọi nguyện vọng nhứt lư đại đồng cũng như đặt tất cả niềm tin nơi Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, ngày Khai Đạo thành lời tuyên bố giải trừ mọi khổ đau sẽ chấm dứt và các dân tộc hân hoan đón nhận như :

        Cao Miên, Trung Hoa, Pháp, Lào, Thái Lan và Việt Nam .  Thượng Đế xuất hiện để báo tin mừng cho Nhân loại, cũng là ngày lịch sử trọng đại nhứt của Đạo Cao Đài :

         " TA đến và đang sống cùng với các người trong t́nh Cha Con và TA kêu gọi các người hăy nh́n nhau t́nh anh em từ hôm nay trong một đại thể Cao Đài ".

 

         Người là Đấng tối cao sáng tạo một công tŕnh tín ngưỡng Đại đồng tại Thế, nơi mà Người yêu dấu nhất, Người truyền ban chân lư bao dong và hằng mong phục vụ con cái của Người về cơi hằng sống .

        Từ điểm khởi đầu phổ truyền Đạo Cao Đài vào Vương quốc Cao Miên, đă thành dấu chỉ bước vào truyền giáo tận nẽo sống nhân loại .

         Trên bước đường Phổ độ và truyền giáo do Thiên cơ dĩ định nên có được những hậu đăi nhờ ưu điểm cần thiết như địa dư, vị trí tỉnh Tây Ninh nằm trong trục lộ giao lưu thuận lợi cho các tỉnh của Cao Miên: Prey Veng, Svay Rieng, Kompong Cham và kratié .

        Trục lộ giao lưu biên giới rát ưu điểm cho sự tăng cường nhiều giáo đoàn Chức sắc phổ truyền Đạo vào Cao Miên từ năm 1927 .

        Thời thuộc địa Pháp, trong các tài liệu hành chánh, quốc pḥng, kinh tế, chính trị và xă hội đều ghi chú địa dư và vị trí thuận lợi của biên giới Việt-Miên, Tôn đồ đầu tiên của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, truyền đạo ra hải ngoại bởi Đức Ngự Mă Thiên Quân hóa xác phàm là Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc Chưởng Quản Hiệp Thiên Đài, Người đến Cao Miên phổ truyền cho đồng hương " Việt kiều ", dân bản xứ " Kmère " và tất cả nhơn sanh sau nầy, Đại Đạo TAM KỲ PHỔ Độ truyền giáo chiếu theo Thánh kinh, Tân Luật, Pháp Chánh Truyền, Thánh Ngôn và Đạo luật, để lập thành Hội Thánh

 Ngoại Giáo tại Cao Miên ( Mission Etrangère du Caodaisme ) .

 

                       Hành Tŕnh Phổ Độ

 

        18/12/1926 Khởi đầu đoàn người Cao Miên tự đi về hướng

 Tây Ninh huyền bí để hành hương, là nơi xuất phát những Thông điệp đầy

 phép lạ, những tân tín đồ Cao Đài người Cao Miên được sự hướng dẫn của

 các vị sư cả, về hành lễ Thượng Đế tại chùa Từ Lâm Tự, G̣ Kén, tỉnh Tây

 Ninh, tín đồ dựng trại tập thể làm công quả dâng hiến Thượng Đế những

 phẩm vật ngũ cốc và những loài hoa lạ .

        Trên các nẽo lộ tŕnh từ Cao Miên hướng về Tây Ninh mỗi ngày

 từ 420 đến 600 người hành hương, những ngày đầu Khai Đạo số tín đồ Cao

 Miên hành hương từ 2500 đến 8000 người, do các vị sư cả hướng dẫn lễ cầu

 nguyện và phát chẩn rất là nồng hậu .

 

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ vận dụng quyền năng Thiêng Liêng truyền

 bá phi thường chỉ những tháng khởi đầu đă loan truyền khắp Việt Nam và

 các tỉnh của Cao Miên như Prey Veng, Svay Rieng và Thủ đô Phnom Penh .

 

        Thượng Đế ân ban những Thông điệp, nhân loại tiếp nhận

 hân hoan một hoài bảo mănh liệt, từ ấy tín đồ Cao Đài luôn luôn nung

 đúc sứ mạng Thiêng Liêng và nồng nhiệt đón nhận như một bổn phận kính

 mến Thượng Đế .

 

        Thiên địa Nhân ḥa đă đến trên môi trường Thông điệp nở rộ,

 Thượng Đế xuất hiện chỉ vài năm để lập nền Đạo. Cũng vừa lúc thế cuộc

 thuộc địa xuống tay gieo rắc, tiêu diệt các dân tộc Đông dương .

 

 

       26/02/1927 Ông Bernardini trưởng pḥng văn khố Phnom Penh,

 chi nhánh trực thuộc pḥng nh́ Đông dương báo cáo như sau :

 

        " Ngay từ đầu năm 1927, sự phát xuất Đạo Cao Đài đă lan

 tràn đến các tỉnh gần biên giới Tây Ninh .

        Tháng 2, ngoại sứ Pháp tại Svay Rieng gởi chính phủ Cao

 Miên một bản tường tŕnh về Đạo Cao Đài và đính kèm văn thư của Đức

 Quyền Giáo Tông Lê Văn Trung lên tiếng phản đối việc hành xác những Tín

 đồ Cao Đài Việt-Miên do chính phủ thuộc địa Pháp thực hiện " .

 

 

        19/04/1927 Đức Ngự Mă Thiên Quân " Hộ Pháp Phạm Công Tắc "

 thừa lịnh Đức CHÍ-TÔN xuất ngoại đến Kampuchia, để truyền giáo, mở cửa

 Hội Thánh Ngoại Giáo tại Phnom Penh hầu phổ độ nhơn sanh khắp nơi trên

 thế giới .

        Trang sử Hội Thánh Ngoại Giáo kỳ diệu khởi đầu, mọi

 tiến tŕnh đặc biệt như ngày Khai Đạo tại chùa Từ Lâm Tự, G̣ Kén tỉnh

 Tây Ninh .

        Hội Thánh Ngoại Giáo đặt dưới sự bảo hộ hữu h́nh của Đức Hộ Pháp

 Phạm Công Tắc và Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn " Victor Hugo " .

 Lănh sắc chỉ " NGỌC HƯ CUNG " chịu sứ mạng Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại

 Giáo quyền năng Thiêng Liêng và kư bản " THIÊN NHƠN H̉A ƯỚC ", bởi sự

 hướng dẫn của Ngài đặt trên nền tảng kết hợp nhân loại cùng hướng về

 Đại Đạo và đồng khởi xây dựng một xă hội công b́nh trên mọi mặc văn minh

 và khoa học .

 

 

     05/6/1927 Đức Phạm Hộ Pháp và Đức Cao Tiếp Đạo pḥ loan

 để nhận thông điệp của Đức CHÍ-TÔN .

 

NGỌC HOÀNG THƯỢNG ĐẾ

viết CAO ĐÀI

TIÊN ÔNG ĐI B- TÁT MA HA TÁT GIÁO ĐO NAM PHƯƠNG

 

        Thầy mừng các con .

 

        - Bảy, Lắm, Sự. Thầy phong cho ba con chức Giáo Hữu .

        - Chữ, Vinh, Của. Thầy phong cho ba con chức Lễ Sanh .

 

        Thầy mừng các con nên hiểu rằng .

 

        " Đạo khởi tại Việt Nam Thánh Địa Tây Ninh, Đạo phát

 khắp nơi trên thế giới "

        " Rồi một ngày tốt nhất, các con hăy cùng về Thánh Địa

 để nhận lănh ân ban của Ta ".

 

        Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn " Victor Hugo ",

 Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Thiêng Liêng thị hiện chấm phái cho

 Chức sắc và lập thành Hội Thánh Ngoại Giáo Hữu h́nh .

        Nam phái :

        Ngài Lê Văn Bảy đắc phong Giáo hữu Thượng Bảy Thanh .

        Ngài Nguyễn Văn Lắm đắc phong Giáo hữu Thượng Lắm Thanh .

        Ngài Vơ Văn Sự đắc phong Giáo hữu Ngọc Sự Thanh .

        Ngài Đặng Trung Chữ đắc phong Lễ sanh Thượng Chữ Thanh .

        Ngài Trần Quang Vinh đắc phng Lễ sanh Thượng Vinh Thanh .

        Ngài Phạm Kim Của đắc phong Lễ sanh Thái Của Thanh .

        Ngài Huỳnh Hữu Lợi đắc phong Sĩ Tải .

        Nữ phái :

        Ngài Batry " Trần kim Phụng " đắc phong Giáo hữu Hương Phụng .

        Ngài Đặng Thị Huệ đắc phong Giáo hữu Hương Huệ .

        Ngài Nguyễn Thị Hạt đắc phong Giáo hữu Hương Hạt .

        Ngài Huỳnh Thị Trọng đắc phong Giáo hữu Hương Trọng .

        Ngài Vơ Hương Nhâm đắc phong Đạo Nhơn .

 

 

         Ngài Thượng Vinh Thanh " Trần Quang Vinh " mua 2 mẫu đất

 của một người Pháp tại thủ đô Phnom Penh và hiến dâng cho Hội Thánh

 Ngoại Giáo để đặt văn pḥng cũng như xây dựng Thánh Thất .

 

 

        22/6/1927 Chánh phủ Bảo hộ gửi đến Hoàng triều một chỉ dụ

 soạn sẵn như sau :

 

        " Cấm những cuộc hội họp do các Tôn giáo tổ chức và người

 dân không được tham dự vào các đảng phái chính trị .

        V́ mục đích lợi dụng ḷng tốt để gạt gẫm người dân nhẹ dạ

 và họ tạo thế đứng cho đảng phái để đối kháng với Phật giáo " .

 

        Cùng tháng 6 năm nầy, qua tin tức đem lại bởi các huấn giới

 sư cả báo cáo sai sự thật :

 

        " Đạo Cao Đài đă chống đối luật pháp và thuyết Phật giáo " .

 

         Hoàng Triều gửi chỉ dụ đến các chỉ huy dưới quyền sư

 cả Mohanikay và Thommayut thi hàng cấm đoán việc truyền Đạo Cao Đài .

 

 

        23/6/1927 Tổng trưởng bộ Tôn giáo Cao Miên, nối tiếp

 Chỉ-dụ Hoàng Triều ra thêm một bản thông cáo nội dung :

 

        " Sau khi nghiên cứu tận nơi rất kỹ lưỡng, ta nhận định

 rằng Tôn giáo Cao Đài tạo dựng trong trường hợp bất chánh đáng

 trách, bởi họ lợi dụng Tôn giáo để làm phương châm lường gạt

 quốc dân ta qui về họ đặng lợi dụng ḷng tín ngưỡng đem quyền

 lợi riêng tư về cho nhóm họ .

 

        " Giáo lư của Phật giáo mà cả dân tộc Cao Miên đă thấm nhuần

 và đang d́u dắt chúng ta đến tận thiện mỹ, th́ ngoài đạo Phật của ta ra,

 không một Tôn giáo nào được đến chiếm chỗ trên quê hương chúng ta được " .

 

 

        10/7/1927 Hoàng Đế Sisowath lập Monivong làm Thái tử, để chuẩn

 bị đăng quang, khẩn định quyền lực Quân chủ và Quốc giáo, ban hành huấn

 thị gửi đến Vua sải kêu gọi đối phó Đạo Cao Đài, ngày 20/10/1927 Monivong

 đăng quang đem đến sự ly khai Hoàng Triều và chia rẽ đắng cay bởi Hoàng

 tộc Norodom yếu thế nhưng vẫn c̣n hậu duệ .

 

        Hoàng tộc Norodom xin yết kiến Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc

 và Ngài truyền rằng :

 

        " V́ cơ hội chưa đến với Hoàng tộc Norodom phải chờ sự

 trừng phạt bởi Thượng Đế, đến chối tuần tháng 6 năm 1928 trong

 Hoàng tộc sẽ có một vị vua mới đăng quang và ra mắt trước quốc

 dân " .

 

        Cùng lúc những Tiên tri gia Cao Miên tiên cho biết :

 

        " Sẽ có sự suy biến về mặt chính trị rất trầm trọng, rồi

 toàn dân đứng lên hổ trợ sự đăng quang của tân Hoàng đế, th́ pho

 tượng phi mă Ṭa Thánh Tây Ninh sẽ chuyển hướng về Phnom Penh " .

 

         Một Tiên tri gia khác cũng lên tiếng :

 

        " Tại Ṭa Thánh Tây Ninh sẽ xuất hiện hai Hoàng tử của

 Norodom là Chantalekha và Yukanthor, cùng vị Thần Neak Bon Cao

 Miên, tại Ṭa Thánh Tây Ninh thật sống động hùng vĩ, tín đồ Cao

 Đài Cao Miên sẽ đón tiếp Hoàng tử của họ hồi sinh và được ban

 phép lạ, Ngài hiện về biến thành thánh tượng phi mă, ngày trọn

 lành tín đồ Cao Miên cầu nguyện được ban phúc lành và vị thần

 Neak Bon phi mă về Phnom Penh để thăm quê hương rồi sau đó về

 Trời để nhận lại chức hầu thiết lập một thời thịnh vượng, oai

 phong ".

 

 

        20/12/1927 Ngài Thượng Bảy Thanh " Lê Văn Bảy " Chưởng

 quản Hội Thánh Ngoại Giáo với nhiệm kỳ 5 năm .

 

        Hội Thánh Ngoại Giáo khởi hàng đạo sự, điều nghiên lịch sử

 và xă hội Cao Miên .

        Nhận định t́nh thế thuận lợi cho môi trường phổ độ vào hoàn

 cảnh xă hội, địa dư để phổ truyền đạo nhanh chóng kết quả, cũng như điều

 nghiên những điểm đối nghịch có thể đến .

 

       - 1863 Tại Cao Miên cũng như Việt Nam đều lệ thuộc hẳn vào hai

 chế độ Bảo hộ và Hoàng Triều. Hoàng tộc Kmere mất dần uy thế quyền hành

 Quốc gia bởi chế độ Bảo hộ cầm quyền cai trị .

 

       - 1864 Tín ngưỡng Cao Miên lấy chân lư Phật giáo cổ truyền

 làm nền tảng Quốc giáo, nhưng đang trên đà bị phân hóa bởi hai khối

 Mohanikay và Thommayut .

 

        Thommayut khối Phật giáo bảo thủ truyền đạo rất chậm nhưng

 có ảnh hưởng với Hoàng triều, trung thành luật chính thống Vương quốc,

 truyền đạo trên căn bản Phật giáo cổ truyền Cao Miên .

 

        Mohanikay khối cấp tiến truyền đạo mạnh nhưng không ảnh

 hưởng với Hoàng Triều, không nhận luật chính thống vương quốc, truyền

 đạo vào mọi tần lớp xă hội, cải tổ hệ thống giáo đồ, am tường giáo điều

 và thông suốt kinh kệ, đặt lại vấn đề đào tạo sư cả và tăng ni, xây dựng

 đổi mới Phật giáo nhằm hấp thụ tinh hoa Tây phương .

 

        Khối Phật giáo Mohanikay đến năm 1930 xem như bị loại ra

 khỏi uy quyền sư cả của Hoàng triền Cao Miên .

 

        Sự tranh chấp và bất ḥa giữa hai khối Phật giáo Cao Miên

 đưa đến chia rẽ các giáo đoàn, những vị sư cả bảo thủ và cấp tiến trung

 ương tranh luận rất là sôi nổi và gay gắt, cứ tiếp diễn măi theo định kỳ,

 làm tổn thương uy thế Phật giáo tiểu thừa Cao Miên .

 

        Về chiều sâu xă hội Cao Miên vẫn c̣n giữ được thuần túy

 cổ truyền Phật giáo và ư thức ít nhiều lịch sử dân tộc .

        Nên Phật giáo Cao Miên c̣n được đôi phần giá trị, nhưng vị

 trí th́ đang trên đà mong manh .

 

      - Từ khi có chánh quyền Bảo hộ tại Vương quốc Cao Miên th́ quân

 đội Cao Miên của các triều đại thường lâm vào cảnh nổi loạn chống Bảo

 Hộ và Hoàng Triều .

 

       - Những cuộc khởi loạn này đă được ghi chép vào lịch sử Cao

 Miên từ cuối thế kỷ 19, những khởi loạn dành ngôi vị như thời cổ xưa,

 hoặc khởi loạn với ư thức chủ nghĩa quốc gia v́ nền độc lập đă bị

 tước bỏ từ năm 1863, nên quyền thế vương quốc không thể phối hợp với

 chính quyền Bảo hộ .

 

         Những cuộc tranh chấp này do các nhà lănh đạo nổi danh can

 trường dùng vũ khí sáng tạo và cổ điển dựa vào những kiểu mẫu huyền

 thoại của dân tộc và áp dụng truyền thống Phật giáo tiểu thừa Cao

 Miên để t́m ảnh hưởng đấu tranh bất khuất như :

 

        - 1861-1867 Do Hoàng tử Sivotha lănh đạo .

        - 1864-1866 Achasva lănh đạo .

        - 1866-1867 Pou Kombo lănh đạo .

 

        1868 Hoàng Triều tiếp tục lưu huyết lẫn nhau do mối bất

 ḥa giữa hai ḍng dơi Hoàng gia Norodom và Sisowath .

 

        Đến khi Thái tử Yukanthor gây chiến với chính quyền Bảo hộ,

 thành một tiếng chuông vang động và nóng bổng nhứt, bởi sự hướng dẫn

 của Sisowath và con trai trưởng của Norodom bị chính phủ Bảo hộ ép buộc

 phải xuất ngoại, một cuộc lưu đày của Neak Bon rất kỳ thú bởi sự vô sản

 của Hoàng tộc Norodom .

 

         Hoàng thân Neak Bon được nhân cách hóa với danh vị anh

 hùng khởi nghĩa, ngày lưu vong và ngày trở về quê hương rất vẻ vang như

 một nhân tài hoá thánh được luyện rèn sau bao nhiêu năm lưu lạc ở xứ

 người. Ngày hồi hương để đăng quang thừa kế Thượng hoàng, toàn dân

 thừa nhận vị anh hùng kỳ thường Neak Bon và t́m đến cầu xin phép

 lạ .

 

        Trước khi Hoàng thân Neak Bon đăng quang Hoàng đế là một Tín

 đồ của Hội Thánh Ngoại Giáo,Hoàng thân Neak Bon được truyền thụ chân lư

 Cao Đài và đoàn tùy tùng cùng được Phổ độ, nay ngôi vị Hoàng đế của

 Ngài đă hoàn bị, nhưng vẫn phải bảo vệ Hoàng triều v́ sự thấm nhuần lư

 tưởng chế độ Quân Chủ và cổ truyền Phật giáo đă bắt rễ từ lâu qua nhiều

 thế kỷ không một sớm mai canh tân được Cao Miên .

         Đó là nguyên nhân để cho chính quyền Bảo Hộ sử dụng

 kỹ thuật đối diện với Đạo Cao Đài trong thương lai .

 

         Nguồn gốc khởi đầu trong sự đối diện với Đạo Cao Đài do Vua

 Sisowath phát huy bởi nhà nước Bảo hộ chính thức bảo trợ và khuyến

 khích Chính sách đối diện tín ngưỡng .

 

        Chính quyền Bảo hộ thành lập một Ủy Ban Đối Diện Tín Ngưỡng

 gồm những người Pháp cao cấp, dưới sự điều khiển của viên Toàn quyền

 thuộc địa Đông dương để kiểm soát toàn bộ chính trị, kinh tế và tín

 ngưỡng Cao Miên .

 

        Chính quyền thuộc địa chỉ thị cho Hoàng triều đứng ra đối

 thoại với Hội Thánh Ngại Giáo và Chức sắc đại diện Ṭa Thánh Tây Ninh

 tại Cao Miên và ban truyền sắc luật nhân khẩu di trú ngoại kiều, nhắm vào

 Việt kiều và Hoa kiều để đem lại sự lợi nhuận đáng kể cho chính quyền

 thực dân Pháp .

 

        Điều này đă thể hiện một phần do sự kiểm tra dân số toàn

 quốc  .

 

        95.000 Hoa kiều

       150.000 Việt kiều

       125.000 Chàm

     3.245.000  Dân Cao Miên và các sắc tộc khác

 

         Tổng số dân Vương quốc Cao Miên 3.615.000 .

 

        Hoàng Triều nhận báo cáo về ngoại kiều và kinh tế, do

 chính phủ Bảo hộ cung cấp, nền kinh tế Cao Miên do Hoa và Việt

 kiều quản trị, chính sách kiểm tra dân số của viên Toàn quyền Pháp

 đề ra nhằm mục đích để dừng chân truyền giáo của Đạo Cao Đài trên xứ

 Cao Miên .

 

        Tuy nhiên sự tương phản chính trong việc phân chia ngoại

 kiều Trung Hoa và Việt Nam đă làm cho họ tập trung đoàn kết với nhau,

 để miệt mài nắm vững và phát triển kinh tế, kỹ nghệ, tiểu thủ công nghiệp,

 thương mại, nông nghiệp và ngư nghiệp .

        Một phần dân số Việt kiều đang sinh sống trên đất ph́ nhiêu

 Mékong hạ lưu Văn Nam bằng nghề canh nông với một đồng bằng của tỉnh Svay

 Rieng, Prey Veng, Kandal và Takeo, ngư nghiệp tại Biển hồ và đồng điền cao

 su Kompong cham, Kratié, Kompong Thom rất phát đạt .

 

        Về phương diện pháp lư, ṭa án Đông dương nâng đỡ tất cả

 người Việt Nam và Hoa Kiều có quốc tịch Pháp, ngoài những giai cấp Việt

 kiều khác đều không được ưu đăi, cùng lúc ấy cộng đồng Việt kiều tại Cao

 Miên không có quốc tịch Pháp, đứng trước một hoàn cảnh thiểu số biệt lập

 sinh sống nhờ những dịch vụ đă qui định trong luật Bảo hộ Cao Miên .

 

        Công tŕnh điều nghiên Phổ-Độ được hoàn thành, Chức sắc,

 Chức việc, Đạo hữu đồng sức nỗ lực công quả và phổ truyền Đạo trên hai

 diện đồng hương và bản xứ .

        Những ngày đầu phổ truyền Đạo vào Vương quốc Cao Miên, bởi

 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc truyền đạo trên b́nh diện canh tân Phật giáo,

 hoàn toàn phù hợp và ảnh hưởng 30% đối với khối Phật giáo Mohanikay và

 Khối Thommayut .

        Một tôn giáo mới, đến Cao Miên rất tế nhị nhằm hướng dẫn

 niềm tin vào trục lộ tín ngưỡng dân tộc, những tín đồ Cao Đài Việt Nam

 phổ truyền chân thành d́u dẫn tín đồ Cao Miên khai mở một tín ngưỡng

 mới và xác định lại hướng vươn ḿnh trong đại đồng nhân bản, dân tộc Cao

 Miên tiếp nhận Đạo Cao Đài như một sứ giả đem đến cho họ nhiều phép lạ

 và đang tiếp tục trên con đường chân truyền Phật giáo c̣n lại như

 " Canh tân Phật giáo Đông dương " .

 

         Dân tộc Cao Miên vẫn c̣n giữ được thấm nhuần tín ngưỡng

 Phật giáo cổ truyền và ư thức ḍng lịch sử cũng như xă hội đang bị

 xoáy lở .

         Cùng lúc cơ quan Bảo hộ củng cố thế lực và ép duyên Tôn giáo

 Tây phương ḥa nhập vào Cao Miên để chống lại bước tiến của Đạo Cao

 Đài .

         Về phương diện tín ngưỡng của dân tộc Cao Miên rất yêu

 chuộng đạo đức và thừa hưởng được nhiều chân lư của các Tôn giáo .

 

        - Dân tộc Cao Miên có một tín ngưỡng cổ xưa là Thần linh,

 nhưng nay chỉ c̣n ảnh hưởng ở miền nông thôn .

 

        - Cao Miên tiếp nhận Phật giáo tiểu thừa là tín ngưỡng

 chính thống Quốc giáo do những nhà sư Trung Hoa, Tây Tạng và Việt

 Nam truyền vào .

 

        - Riêng sắc tộc thiểu số người Chàm gốc Mă Lai theo Hồi

 giáo .

 

        - Thiên Chúa giáo do chính quyền Bảo hộ truyền vào bởi

 ḥa ước Cao Miên 1863, Ḥa ước ấn định quyền truyền đạo Thiên Chùa giáo

 song song như Phật giáo tiểu thừa Cao Miên .

 

        - Dân tộc Cao Miên nay tiếp nhận Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

 

         Ngoài những Tôn giáo trên dân tộc Cao Miên vẫn đi t́m

 kiếm các Tiên tri gia " Rub ", Thổ thần " Neak Ta " cùng các Thần linh

 khác có liên quan đến tạo hóa và sự cầu phúc cho chính họ, bởi thế Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ đến Cao Miên như sự đích thực của thời kỳ cứu rỗi, cho

 dân tộc Cao Miên .

 

        Đạo Cao Đài đến với nhân loại, vào thời điểm thế giới tiếp cận

 cơn khủng hoảng chiến tranh lần thứ hai, Đại Đạo xuất hiện lần nầy để xoa

 dịu những bất hạnh và gọi nhân loại thực sự nh́n nhau bởi t́nh Huynh-Đệ

 và hôm nay Đạo Cao Đài truyền giáo đến Cao Miên rất tế nhị ở b́nh diện

 tín ngưỡng, những nỗ lực truyền giáo chỉ trên niềm tin dân tộc Cao Miên

 xác nhận Đạo Cao Đài vẫn tiếp tục trên đường chân truyền Phật giáo .

 

 

        26/12/1927 Chính phủ Bảo hộ kêu gọi Hoàng Triều truyền chỉ

 dụ phản ứng tín ngưỡng Cao Đài trên đất Cao Miên gọi là một Tôn giáo

 không thể bảo đảm được hạnh phúc dân tộc Cao Miên .

        Chỉ dụ kêu gọi và nhắc nhở bổn phận con dân trung thành đối

 với chính thể quân chủ của Hoàng Triều lẫn với bổn phận niềm tin Phật

 giáo .

        Hoàng Triều Monivong xác định quyền hành thống trị tối cao

 của Vương quốc, chỉ dụ tham chiếu điều 15 của Ḥa ước Bảo hộ 11/08/1863,

 sắc luật 11/11/1863 và bổ túc của bộ h́nh luật Cao Miên, tham chiếu điều

 149, 213 và 214. Phật giáo và Thiên Chúa giáo được phép tự do truyền đạo

 tại Cao Miên :

 

        " Tin Lành được phép truyền Đạo trong phạm vi tín đồ có

 sẵn và người dân có quốc tịch Pháp, ngoại trừ các Tôn giáo khác không

 được truyền vào Cao Miên nếu không có sự chấp thuận của Bảo hộ và Hoàng

 Triều Cao Miên, chiếu theo tinh thần và chỉ dụ được niêm yết khắp nơi " .

 

 

 

        08/01/1928 Trên 10.000 người dân Cao Miên lên đường về

 hướng đất lành để t́m kiếm sự hổ trợ tinh thần của Ṭa Thánh Tây Ninh,

 họ đi t́m những giải pháp công b́nh và hạnh phúc mà họ đă bị mất từ lâu,

 bởi nhà nước Bảo hộ tước đoạt những đặc quyền sống trên quê hương yêu

 dấu của họ .

 

        Lần nầy người Cao Miên đến Ṭa Thánh Tây Ninh xin cầu nguyện

 trước tượng Đức Phật Phi Mă, như h́nh ảnh chân dung của tiên vương Norodom

 và họ nhận được rất nhiều huyền diệu, phúc lành .

 

        Những tín hữu đau ốm được Ṭa Thánh chữa bệnh và sau những

 ngày cầu nguyện tín hữu trở lại quê hương trong niềm hân hoan, cũng

 có một số tín hữu xin ở lại Ṭa Thánh vĩnh viễn .

 

        Tất cả tín đồ Cao Miên đón nhận ḷng nhân từ của Chí Tôn,

 ban bố hồng ân uy quyền vào thời đại phù trầm để kéo ngắn sự mong mỏi

 chờ đợi, nguyện vọng sớm có một cuộc cách mạng tự do tín ngưỡng, kinh tế,

 chính trị để hầu thay đổi xă hội cho phù hợp với toàn dân và họ mộng ước

 thực hiện canh tân xứ sở theo tinh thần dân tộc hiếu ḥa .

 

 

        20/01/1928 Chính phủ Bảo hộ và Hoàng triều cùng đưa ra một

 chỉ dụ " Tiểu h́nh " để trừng phạt người dân tham dự vào những cuộc

 hội họp Tôn giáo mà không được Hoàng triều Cao Miên nh́n nhận .

 

        Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung "

 kêu gọi và khuyên nhủ tín đồ Cao Miên nên dừng lại mọi cuộc hành hương

 để rời khỏi Ṭa Thánh Tây Ninh hầu bảo vệ sinh mệnh, nếu tín đồ Cao Miên

 không trở lại quê hương th́ Ṭa Thánh cấp nhà đất và t́m công ăn việc làm

 để bảo đảm đời sống tại Thánh Địa, riêng các giáo đoàn Cao Đài Việt Nam

 đang ở Cao Miên đồng thuận tuân theo chỉ dụ hiện hành và tạm dừng chương

 tŕnh truyền giáo .

 

        Đồng lúc chính phủ Bảo hộ ra sức kiểm soát chặt chẽ lập ra nhiều

 điều lệ quyền hành địa phương để khống chế tín ngưỡng Cao Đài tại biên

 giới Việt-Miên và tăng cường chức năng tư pháp cản trở khối hành hương và

 di dân Cao Miên, tiếp theo Chính phủ Bảo hộ đưa ra một loạt chính sách bí

 mật khắc bạc và vu khống Đạo Cao Đài tại Cao Miên như sau :

 

        " Đạo Cao Đài có ư định làm sụp đổ tâm linh Phật giáo,

 chống đối Hoàng Triều và chính quyền Bảo hộ " .

 

         Ngoài ra chính phủ Bảo hộ kêu gọi Hoàng triều phải phản

 ứng cấp tốc bằng những biện pháp dành riêng cho dân Cao Miên theo Đạo

 Cao Đài .

 

 

        29/1/1928 Chính phủ Bảo hộ âm mưu tổ chức cuộc chạy đua

 Tín ngưỡng bất công trên đất nước nhỏ bé Cao Miên .

        Đứng trước hoàn cảnh mới các giáo đoàn Cao Đài của Hội

 Thánh Ngoại Giáo tự sáng tạo chương tŕnh truyền giáo tế nhị hơn để tạo

 những cảm thông và bảo đảm uy tín của Đạo trước an ninh phức tạp của

 Quốc gia Cao Miên, nên toàn đạo gửi cho Bảo hộ và Hoàng Triều một thông

 điệp để khẩn định :

 

        " Chúng tôi tự nguyện kể từ đây sinh hoạt theo một đời sống

 nghĩa nhân, đạo đức đầy đủ tính đức Từ bi, Bác ái và Công b́nh, trọn

 tuân theo luật pháp của Đạo Cao Đài mà nguồn cội tại Ṭa Thánh Tây Ninh,

 với sứ mạng cao thượng của các Đấng trọn lành nơi cơi Thiêng Liêng là :

 

        TAM GIÁO QUI NGUYÊN, NGŨ CHI HIP NHỨT, HOẰNG KHAI ĐI

 ĐO khắp năm châu thế giới, hầu tận độ chúng sanh chung hưởng

 cảnh thái b́nh với một kỷ nguyên " ĐI Đ-NG HUYNH Đ " .

 

        " Chúng tôi thành thật cam kết với chính phủ rằng chúng

 tôi không bao giờ vô t́nh hay cố ư làm một điều chi vi phạm đến

 sự trị an Quốc gia. Nếu chúng tôi thất tín với chính quyền th́

 cả thảy chúng tôi xin chịu tội tử h́nh y theo quốc pháp " .

 

        Hoàng triều Cao Miên tiếp nhận thông điệp hoan hỉ từ

 đây không c̣n lo âu, Hội Thánh Ngoại Giáo cũng có một cơ hội để phổ

 truyền, đào tạo Chức việc, Chức sắc, cũng như chuẩn bị tái thiết các

 cơ quan Đạo .

 

        10/2/1928 Chính phủ Bảo hộ và Hoàng triều ban hành chỉ

 dụ tiểu h́nh số 2 .

 

        " Trừng trị những người dân Cao Miên hoặc người ngoại quốc

 mưu toan ư định phá rối an ninh và trật tự công cộng, qua h́nh thức lợi

 dụng ḷng nhẹ dạ để khuyến dụ người dân Cao Miên theo những tín ngưỡng

 khác, ngoài Phật giáo và Thiên Chúa giáo, cắm tất cả những cuộc hội họp

 hay Thánh lễ có tính cách siêu nhiên " .

 

        Bản chỉ dụ đến với Đạo Cao Đài như một sự kết thúc giai

 đoạn đầu truyền giáo tại Cao Miên, để đánh dấu một giai đoạn lịch sử

 Hội Thánh Ngoại Giáo phổ truyền đạo mạnh mẽ sáng chói nhứt, Hiệp Thiên

 Đài, Cửu Trùng Đai và Hội Thánh Ngoại Giáo, rút ra những kinh nghiệm phổ

 độ và điều nghiên Đạo sự nhằm chuyển tiếp thành một chương tŕnh truyền

 giáo mới cho phù hợp với t́nh thế chính trị tại Cao Miên .

 

         Tuy Hoàng Triều Cao Miên không muốn chính sách Tín ngưỡng

 đi ngược lại nguyện vọng vốn ḷng dân yêu chuộng và mến mộ Đạo Cao Đài,

 nhưng v́ sự bắt buộc của chính phủ Bảo hộ, nên chỉ dụ truyền ra không hợp

 khối đoàn kết của toàn dân và có cơ tự phá vỡ Phật giáo tiểu thừa, cho nên

 toàn dân Cao Miên tự bộc phát cao trào Tín ngưỡng, họ ư thức quyền sống và

 khác khao hạnh phúc, tổ chức diễn thuyết kêu gọi toàn dân đứng lên đ̣i

 quyền tự do tín ngưỡng, họ niêm yết tuyền đơn ở khắp nước Cao Miên, những

 tín đồ Lăo giáo, Khổng giáo, Hồi giáo, Thần giáo và Cao Đài cũng hưởng

 ứng theo việc làm đạo đức của họ .

 

 

        12/02/1928 Tất cả tín đồ Cao Miên về Ṭa Thánh xin được cắm

 trại trước tượng Đức Phật phi mă. Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

 đón tiếp Tín đồ và Ngài truyền rằng :

 

        " Ngày nay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ đă được sự đón nhận tại

 Đông dương xem như một tân Tôn giáo hiện hữu, Đạo đến để đáp ứng ḷng

 tin và nguyện vọng đồng nhứt tín ngưỡng của nhân loại .

         Đại Đạo là sự canh tân tín ngưỡng đồng nhứt " .

        " Tại Cao Miên xă hội phân hóa bởi một chính phủ Bảo hộ

 không thuần ư Phật giáo và cũng là nơi thử thách Hội Thánh Ngoại Giáo " .

        " Dân tộc Cao Miên đang mong đợi và nổ lực t́m kiếm sự tiến

 triển đổi mới trong tinh thần tín ngưỡng cũng như canh tân Phật giáo " .

 

         Trong kinh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ cho biết chân lư Đại

 đồng rằng :

 

        " - 1/ Vẫn ở cuối chu kỳ của một thế kỷ, như những chu

 kỳ của mặt trăng và mặt trời trong vũ trụ, tất cả các chu kỳ đều

 có sự khởi đầu " Trời trăng xoay vần " .

 

         - 2/ Đến ngày cuối thế kỷ của chu kỳ, có sự canh tân đổi

 mới và được kết tâm giao với những Tôn giáo thành qui nhứt " .

 

        Những nhà sư cả Cao Miên đă t́m thấy trong Đạo Cao Đài

 mang h́nh ảnh canh tân Phật giáo và tuyên bố rằng :

 

         " Đạo Cao Đài là h́nh ảnh chân lư của canh tân

 Phật giáo Đông dương " .

 

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, nay mở các khóa

 Hạnh đường đào tạo Chức sắc và tổ chức thành những giáo đoàn vững chắc

 sống động đến Cao Miên truyền giáo, những giáo đoàn nầy được Thiêng

 Liêng ân ban hoài bảo xoa dịu mọi khổ đau và phổ độ đồng sinh những lúc

 khốn cùng đem đến cho nhân loại một niềm tin Cao Đài sinh động .

 

         Hội Thánh Ngoại Giáo được Thượng Đế ân ban và truyền thụ

 như những nhà Tiên tri hành đạo, giữ một vai tṛ rất quan trọng về

 Thần linh, bởi từ đó phát hiện ra Hoàng tử Norodom, uy tín Đạo Cao Đài

 nay ḥa lẫn vào bản xứ thành phong tục tập quán của người Cao Miên, sự

 công nhận nầy tự trở thành ḥa nhịp theo chính thuyết linh hồn của dân

 tộc Cao Miên .

 

         Để liên kết hiện tại với chu kỳ vũ trụ và phong tục tập

 quán, Chức sắc Thiên phong Đạo Cao Đài phổ truyền tín ngưỡng của ba Tôn

 giáo lớn và Ngũ chi Đạo hiệp nhứt, đặt trên nền tảng của từng sắc dân

 và hiểu biết tập quán lẫn tinh thần dân tộc nơi hành đạo, như tại Cao

 Miên có vị thần Neak Bon được thờ tại Hiệp Thiên Đài Ṭa Thánh Tây Ninh

 và có điêu khắc một pho tượng Đức Phật trượng trưng canh tân Phật giáo

 như h́nh ảnh Hoàng tử Kmere hồi sinh, thể hiện Việt-Miên mật thiết.

 Tín đồ Cao Miên hành hương tại Ṭa Thánh Tây Ninh để đón nhận ngọn đuốc

 Thiên .

 

         Người Pháp thời đó đă cho rằng :

 

         " Đạo Cao Đài phổ biến nước thánh mầu nhiệm để chữa

 bệnh nguy nan, Đạo Cao Đài đáp ứng được những nguyện vọng tinh thần

 của người Đông dương ".

 

 

              Chính Quyền Bảo Hộ Phản Ứng

 

         Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ đứng trước phép lạ, truyền giáo phát

 triển quá nhanh nên trở thành quan trọng đối với Miên quốc, do số người

 từ khắp mọi miền đất nước Cao Miên hành hương đến Ṭa Thánh Tây Ninh,

 nhờ Hội Thánh Ngoại Giáo truyền bá và đáp ứng được những nguyện vọng

 đại chúng, như Toàn dân Cao Miên đang sống trong cơn mong mỏi chờ đợi

 một cuộc đời đầy mộng ước tươi sáng, nay họ đang đứng trước hoàn cảnh

 đối mặt với sự nghèo đói, nên họ ước vọng đi t́m những tấm ḷng nhiệt

 thành của Đạo Cao Đài để cùng họ chia sẻ nỗi niềm cùng khổ và họ can

 đảm đến với chân lư công b́nh, biến thành nguyện vọng chung cho hai

 phần ba dân số Cao Miên từ chối những chỉ dụ Hoàng Triều và quyền lực

 Chính phủ Bảo hộ .

 

 

         13/04/1928  Chỉ dụ niêm yết cùng lúc tại các chùa ở khắp

 nơi, một lần nữa chỉ dụ khẩn định quyền hành chính trị Hoàng Triều, đă

 vang dội ảnh hưởng thật sâu rộng trong ḷng dân Cao Miên, lời kêu gọi

 trung thành với chính thể Quân chủ lẫn với bổn phận Phật giáo .

        Những tín đồ Cao Miên đang hành hương phải rời khỏi Thánh

 địa Tây Ninh, cùng lúc Vua Cao Miên cho kiểm soát chặt chẽ ở ranh

 giới Việt-Miên và lập ra những luật lệ ngăn chặn khối dân hành

 hương v́ tín ngưỡng Cao Đài

 

 

         18/05/1928, Chính phủ Bảo hộ và Hoàng Triều lập thêm một

 chỉ dụ mới " Tiểu h́nh ", trừng phạt người dân tham dự vào hội họp Tôn

 giáo mà không được Vương quốc Cao Miên nh́n nhận .

 

        " Phật giáo và Công giáo đương nhiên được phép tự do truyền

 đạo bởi Ḥa ước năm 1863 " .

 

         Và một chỉ dụ khác nghiêm khắc hơn nhằm vào Đạo Cao

 Đài, Lăo giáo, Khổng giáo, Hồi giáo và Thần giáo .

 

        " Trích từ bản Ḥa ước AOM/NF 2409 Vương quốc Cao Miên "

 

         Đây là giai đoạn chuyển tiếp, những vị Chức sắc Đại Thiên

 phong Hiệp Thiên Đài nay phải điều nghiên và rút kinh nghiệm phổ độ, để

 đáp ướng cho chương tŕnh truyền giáo phù hợp với t́nh thế hiện tại của

 Hoàng gia Cao Miên vốn yếu mềm bị Bảo hộ bắt buộc phải hàng động trái

 với ḷng dân đă từng yêu chuộng mọi tín ngưỡng .

 

         Rồi cũng đến lúc vương quốc Cao Miên nhận định phải đối

 mặt với Thiên Chúa giáo và chính quyền Bảo hộ, v́ một thế lực mạnh của

 ngoại ban đang ngự trị trên toàn lănh thổ Cao Miên cùng đồng quyền với

 Phật giáo bản xứ, riêng Đạo Cao Đài th́ tế nhị hơn cố tránh chung đụng

 trực tiếp, chỉ phổ độ trong giới Việt kiều để chờ thời gian thuận lợi mới

 tiếp tục phổ độ tại bản xứ, cùng lúc Hội Thánh Ngoại Giáo vận dụng và

 sáng tạo phương thức ḥa nhập, gợi lên trong ḷng người dân Cao Miên một

 cảm thức quốc gia hướng về quyền tự do tín ngưỡng và quyền làm người .

 

 

       05/06/1928 Ông Edouard Néron, nguyên lăo Nghị viện Quốc hội

 Pháp, viết bài xă luận, trên nhựt báo " Les Annales Coloniales " với

 chủ ư vẽ rắn thêm chân cho những tham vọng Bảo hộ ra tay hành hạ người

 Đông dương .

 

        " Trong mấy lúc gần đây, những vị lănh đạo của Tôn giáo

 mới truyền rằng : Dân tộc Cao Miên có tân Quốc vương giáng lâm tại Ṭa

 Thánh Cao Đài ở tỉnh Tây Ninh " Nam Kỳ ", nên một số dân Miên đáng kể,

 vơ trang đao kiếm đến triều bái nơi đó hơn vạn người v́ có tân Quốc

 Vương xuất hiện " .

 

        Thống đốc toàn quyền Đông dương Blanchard de la Brosse,

 qua sự báo tŕnh thất thiệt trên, ra chỉ thị tất cả Khâm sứ đại thần

 Monivong và các quan Giám đốc sở mật thám Nam kỳ và Cao Miên lập thành

 một phái đoàn đến Ṭa Thánh Tây Ninh thanh tra t́nh h́nh truyền giáo của

 Đạo Cao Đài .

         Thống đốc De la Brosse và phái đoàn thanh tra Đông dương đến

 Ṭa Thánh Tây Ninh xin yết kiến Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt và

 nhờ NGƯỜI đính chính tin đồn và bài xă luận của ông Edouard .

         Thống đốc De la Brosse nhận định và cho rằng ông Edouard

 viết bài xă luận có hậu ư làm hậu thuẩn cho một thế lực thứ hai của Đông

 dương tin nầy trở thành thất thiệt và vô trách nhiệm của ông Nghị sĩ

 Edouard .

 

        Đồng thời Thống đốc De La Brosse ngỏ ư buộc Đức Quyền Giáo

 Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung " cam kết và trách nhiệm nếu biến

 cố xảy ra do tin đồn và bài xă luận đă loan tải .

 

        Đức Quyền Giáo Tông lấy sự tự nhiên b́nh thản và truyền

 rằng :

 

        " Bần đạo nhơn danh Quyền Giáo Tông Đạo Cao Đài, lấy danh

 dự để chịu mọi trách nhiệm về tin đồn mấy ông vừa loan tải và tôi nghĩ

 rằng không bao giờ có sự thật như vậy ".

 

        Những lời cam kết của Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung

 Nhựt, tỏa ra âm chất đạo đức xác định vị trí của một Tôn giáo quyền

 năng Thiêng Liêng, phái đoàn ông De La Brosse ra về tự nhủ an tâm .

 

        Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt liền gửi đến Toàn

 quyền Đông dương một Thông điệp đề nghị ban hành luật tự do tín ngưỡng

 cho Đông dương và Ngài gửi Đạo lịnh cho Hội Thánh Ngoại Giáo, để phối hợp

 Đao sự truyền giáo tại Cao Miên .

 

        " Chủ trưởng Hội Thánh Ngoại Giáo, phải nương dịp nầy mà

 phổ biến khắp nơi trên Tần quốc cho chư tín hữu vững tâm truyền giáo ".

 

        Nhờ Thông điệp của Đức Quyền Giáo Tông, mà Hội Thánh Ngoại

 Giáo, truyền giáo rất vững ḷng Đạo, phổ độ được mấy tháng lập Bộ

 Đạo mới trên 20.000 tín hữu Việt, Hoa và Tần .

 

 

        10/4/1929 Hoàng Triều Monovong gởi đến quan Bảo hộ một

 Thông điệp nhắc nhở những chỉ dụ và luật tiểu h́nh nay không được tôn

 trọng, Thông điệp đặt vấn đề và lư do nào ?, dân Cao Miên nhập môn Đạo

 Cao Đài, tín đồ Cao Đài vẫn ung dung như không có pháp chế và tự xem các

 Chỉ-dụ nay không c̣n giá trị .

        Vua Monivong yêu cầu quan Bảo hộ hăy duyệt lại những điều Ḥa

 ước, t́m mọi cách chặn đứng không cho Đạo Cao Đài phát triển, luật pháp

 Cao Miên nay trở thành nghiêm minh đối với dân Cao Miên theo Đạo Cao

 Đài, Luật pháp Cao Miên mượn cớ Đạo Cao Đài để củng cố Vưng quyền hơn

 là trật tự xă hội .

 

 

        01/5/1929 Toàn quyền Đông dương, quan Bảo hộ và các Khâm sứ

 Cao Miên cùng tham khảo Thông điệp của Vua Monivong, sau hai ngày làm

 việc tại Sài G̣n của quan Bảo hộ và Khâm sứ Cao Miên đến yết kiến Vua

 Monivong và tŕnh bày :

 

        " Tôn giáo Cao Đài đă được chính quyền Pháp chấp nhận cho

 hoằng hóa khắp ngũ châu bởi đơn chính thức đề ngày 29/7/1926 mà Pháp

 quốc đă nh́n nhận "

 

        V́ lẽ ấy Hoàng Triều và chính phủ Bảo hộ không đi xa hơn

 về pháp lư tín ngưỡng sự nh́n nhận Đạo Cao Đài trở thành đương nhiên,

 bởi Đạo Cao Đài ngày nay đă có một tầm ảnh hưởng cả Âu-Châu và được thế

 giới công nhận, Đạo Cao Đài không c̣n như những ngày đầu mới truyền Đạo

 đến Cao Miên, nhưng Hoàng triều và Chính phủ Bảo hộ vẫn cố t́nh tạo ra

 một cản trở chung, để khống chế Đạo Cao Đài không được truyền giáo rộng

 răi mà chỉ truyền giáo trong hạn hẹp của Việt kiều trên lănh thổ Cao

 Miên và hạn chế xây dựng Thánh Thất trên đất Cao Miên .

 

        10/5/1929 Chính quyền Bảo hộ và Hoàng Triều đồng ra lệnh

 cấm hẳn Đạo Cao Đài không được phổ truyền trên lănh thổ Cao Miên .

 

        24/10/1929 Đức Quyền Giáo Tông gửi cho Thống đốc Đông dương

 một Thông điệp như sau :

 

        " Sự xuất hiện của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là đánh dấu một chu kỳ

 thống nhứt tín ngưỡng của nhân loại, tất cả đều dựa vào giáo huấn, bởi

 đây là cánh cửa của Đấng toàn năng, Ṭa Thánh Tây Ninh của chúng tôi phổ

 truyền ra cho tất cả mọi người để sùng bái và thờ kính Chúa, một Đấng

 tạo hóa đầy quyền uy, Đức Phật và các siêu Thánh .

         Cũng như Ṭa Thánh phải

nuôi dưỡng, chăm nom và săn sóc tín

 hữu Cao Miên đang hành hương ở lại một thời gian tại Thánh Địa Tây Ninh

 của chúng tôi .

         Ngoài ra, chúng tôi đă tạo ra nhiều việc thiện, dẫu mới phôi

 thai trong ngày đầu, nhưng sẽ rất quan trọng cho ngày mai bởi người tín

 đồ rất nhiệt thành v́ Chí Tôn .

        Số người hành hương lẫn tín đồ thật đông đảo đă đủ chứng minh

 điều này .

         Trên Cao Miên xảy ra hán hạn, rồi kế tiếp lại phải lâm

 thêm vào cảnh khổ đau của nạn lụt. Chính quyền Bảo hộ phải bắt buộc

 lên tiếng cấm không cho xuất cảng lúa gạo .

         Tất cả những thiên tai này đă khiến cho người dân Cao Miên

 đến Thánh Địa Ṭa Thánh Tây Ninh để sống .

         Trong cảnh t́nh nhân loại ấy toàn Đạo Cao Đài cùng chia

 sẻ cơm áo và Tri giác đă thúc đẩy tín đồ Cao Đài cùng chào đón, săn

 sóc nuôi nấng những kẻ khốn khổ đă t́m đến Đạo Cao Đài .

        Ṭa Thánh chúng tôi không bắt họ phải công quả, nhưng v́ nhớ

 ơn Đức Phật nên người dân Cao Miên công quả trong phạm vi tại Ṭa Thánh

 mà chúng tôi hằng làm .

        Ṭa Thánh kêu gọi người dân Cao Miên đến từ Svay Rieng và

 Prey Veng hăy trở về Cao Miên trước ngày 01 tháng 11 để tránh khỏi tù

 tội .

        Vài người đă trở về xứ nhưng đa số đều quyết định ở lại và

 nhờ Ṭa Thánh t́m việc làm ăn sinh sống .

         Chúng tôi kính xin Thống Đốc thấu hiểu thương t́nh cho

 cảnh khốn khổ của họ .

         Chúng tôi không nào phản Đạo bằng cách hắt hủi những kẻ t́m

 đến Ṭa Thánh .

        Thư gửi đến Thống Sứ tỉnh Tây Ninh và Thống Đốc Toàn

 Quyền Đông Dương .

 

                        Ṭa Thánh Tây Ninh ngày 24/10/1929

                                      Kư tên

                           Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

                                " Lê Văn Trung "

 

        26/10/1929 Văn pḥng Luật sư Lortat Jacob và Roger

 Lascaux đặt tại Phnom Penh .

        Hội Thánh Ngoại Giáo, là thân chủ của hai luật sư, sự gắn

 liền mật thiết với Đạo trên căn bản t́nh nhân loại cao thượng và cán

 cân công lư .

        Luật sư Lortat Jacod chuyên lập những thủ tục pháp lư biện

 hộ về công pháp quốc tế, Luật sư Roger Lascaux chuyên lập những thủ

 tục pháp lư biện hộ thuộc địa và h́nh sự .

        Những thủ tục biện hộ do hai luật sư phụ trách lo cho

 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ hoàn toàn miễn phí .

        Hội Thánh Ngoại Giáo, đề chử Ngài Thượng Bảy Thanh trao

 cho hai luật sư những ngân khoản cần thiết trong những lúc lập thủ

 tục biện hộ tại Phnom Penh và Sài G̣n, hai luật sư không nhận các khoản

 chi phí và xác định tinh thần phục vụ :

 

        " Nhiệm vụ và bổn phận của chúng tôi đem cái khả năng để

 làm việc đúng nghĩa, và đây là t́nh Thiêng Liêng cao cả và lương tâm

 con người " .

 

 

        20/11/1929 Luật sư Lortat Jacor đến Sài G̣n tạm trú tại

 lữ quán Comtimental, để về Pháp nghĩ vào dịp lễ Giáng Sinh.

        Nhân dịp nầy Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt, Giáo

 sư Thượng Bảy Thanh và Giáo hữu Thượng Vinh Thanh đến viếng thăm trao

 đổi t́nh đời ư Đạo, cùng chúc cho nhau một mùa Giáng Sinh trọn lành

 hạnh phúc, Đức Quyền Giáo Tông xin nhắn gửi lời thăm tất cả những ân

 nhân Cao Đài cũng như toàn đạo tại Pháp quốc .

        Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt trân trọng gửi đến

 luật sư Lortat Jacor một đoạn lộ phí nhỏ trên đường về thăm quê hương,

 nhưng luật sư cương quyết từ chối với những lời lẽ đạo đức từ cơi ḷng

 chân thành .

 

 

        01/2/1930 Ngày khởi đầu kinh tế Cao Miên rơi vào hoàn cảnh

 suy sút đến mức nghèo nàn và bi đát nhứt, hạn hán vựa lúa mất mùa, bảo

 lụt kho lúa dự trữ hao hụt, kho cá khô ẩm ước hư hao, gỗ không xuất cảng

 ngưng đọng, tiền tệ mất giá, Hoàng Triều tuyên bố kho dự trữ Quốc gia

 trống rỗng .

         Từ ấy nó đưa đến một loạt sinh hoạt của toàn dân Cao Miên

 lâm vào cảnh nghèo đói bệnh hoạn trầm trọng, khủng hoảng kinh tế làm

 ảnh hưởng đến xă hội và chính trị .

         Chính phủ Bảo hộ lấy làm quan tâm và phiền trách Hoàng

 Triều cũng như thuộc quyền để chạy tội trước lương tâm và công lư .

         Trên thực chất Chính phủ Bảo hộ nặng tay thuế khóa, chuyên

 nghiệp đục khoét, hành chánh trọng tâm lao tù, cai trị thị trường lao

 động v.v...

        Lịch sử Cao Miên đă ghi nhận hồ sơ nạn đói 1930, Chính phủ

 Bảo hộ nắm quá nhiều đặc quyền hành chành thế khóa quốc gia nghiệt

 ngă, đến khi hữu sự không đáp ứng được kịp thời, ḷng dân phẩn nộ đưa

 đến hậu quả thế chính trị của Bảo Hộ đang trên đà tuyên bố cáo chung .

 

        Hội Thánh Ngoại Giáo phúc tŕnh về Ṭa Thánh Tây Ninh yêu

 cầu toàn đạo cứu trợ Cao Miên .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ đứng trước hoàn cảnh dân tộc Cao

 Miên xuống thấp tinh thần v́ sự nghèo đói bệnh hoạn đến gần, Đức Quyền

 Giáo Tông Thượng Trung Nhựt gửi đến Hoàng Triều Cao Miên một Thông điệp

 để tỏ bày thiện cảm và tấc ḷng nhơn nghĩa phục vụ nhơn loại gặp lúc

 nghèo khó NGƯỜI tự tin và tuyên bố :

 

        " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, thành lập Uỷ

 Ban Cứu Trợ Cao Miên. Trụ sở Trung Ương đặt tại Ṭa Thánh Tây Ninh và

 ủy nhiệm cho Hội Thánh Ngoại Giáo tại Phnom Penh thành lập một Ủy Ban

 Cứu Trợ tại chỗ, với một chương tŕnh cứu trợ cấp thiết và dài hạng cho

 Cao Miên ".

 

       " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ chỉ xin chính phủ Bảo hộ và Hoàng

 Triều nhận nơi đây một nghĩa cử công b́nh sự sống bởi t́nh anh em đồng

 cộng hưởng và chia sẻ cho nhau những nỗi niềm " .

 

        Chương tŕnh cứu trợ tiến hành rất mỹ măn, hợp t́nh ḷng

 dân và đáp ứng được nguyện vọng tín ngưỡng, nay những tín đồ Cao Miên

 được tự do về Ṭa Thánh hành hương rất đông, chính quyền Bảo hộ và Hoàng

 Triều thay đổi lăng kính, thiện cảm với Đạo Cao Đài tại Việt Nam và Cao

 Miên, cũng như người dân cao Miên và người Pháp dành cho Đạo một chỗ

 đứng trong tâm hồn .

 

        Người Cao Miên nhận thấy điều thích ứng của tín ngưỡng và

 đời sống hạnh phúc tốt hơn nên t́nh nguyện tự do nhập môn cầu Đạo, sự

 ảnh hưởng của Đạo Cao Đài đối với người Cao Miên rất mật thiết, nên chính

 quyền Bảo hộ và Hoàng Triều kính trọng từ đây .

 

        Từ một Thông điệp của Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

 " Lê Văn Trung " xin Thống đốc Đông dương can thiệp với cơ quan hành

 chánh Cao Miên để tín đồ Cao Miên hành hương tại Ṭa Thánh Tây Ninh được

 dễ dàng hơn, v́ những thể hiện cứu trợ nhân đạo đă chứng minh tinh thần

 công b́nh và thưng yêu giữa hai dân tộc Việt-Miên .

 

        Khủng hoảng kinh tế tại Cao Miên nay đă chấm dứt nhờ vào

 Đạo Cao Đài tiếp ứng kịp lúc, nhưng họ chưa thỏa măn vẫn c̣n đối mặt

 ngấm ngầm ngăn chặn tín đồ hành hương cũng như những buổi lễ cầu nguyện

 tại Phnom Penh c̣n cấm đoán tuy không rộng lớn như những năm 1927 - 1929 .

 

 

        30/2/1930 Hội Thánh Ngoại Giáo, kiến lập cơ quan và Thánh

 Thất tại Thủ đô Phnom Penh, bằng vật liệu nặng, do công quả của toàn đạo

 Cao Miên, Việt Nam, Trung Hoa, Lào và Thái Lan. Ngoài ra c̣n có một số

 tín hữu Cao Đài và ân nhân Pháp quốc gửi bảo trợ vật chất lẫn tinh thần,

 như Nghị sĩ Marius Moutet, Henri Guernut, Ernest Outrey, Bộ trưởng Albert

 Sarraut và Edouard Daladier v.v... "

 

        Hội Nhân Quyền Pháp gửi lời thiện cảm và những dữ kiện đề

 nghị chính phủ Bảo hộ cũng như Hoàng triều ngưng tất cả những sự hành

 hạ dành cho Đạo Cao Đài Cao Miên, nhưng Toàn quyền Đông dương phủ nhận

 đề nghị của Hội Nhân Quyền Pháp và đặt ra một chế định mới cho Đạo Cao

 Đài .

 

        1- Cấm phổ truyền Đạo Cao Đài trên đất Cao Miên và cấm

 người Cao Miên theo Đạo Cao Đài .

        2- Kiểm tra ngoại kiều và trục xuất những ai phạm luật Cao

 Miên .

 

        Viên Toàn quyền chuẩn bị thi hành chế định tự tạo, nhưng

 Quốc Hội và các Bộ Trưởng Pháp " Paris " không chấp thuận giải pháp

 đối đầu với Đạo Cao Đài, áp lực mạnh của Cộng Ḥa Pháp Quốc bó tay viên

 Toàn quyền Đông dương .

        Cộng Ḥa Pháp Quốc chủ trương nên chú tâm theo t́nh thế

 diễn biến và tránh tiếng thành kẻ hành hạ, yêu cầu Đông dương tổ chức

 đối thoại tự do, vô tư trong những cuộc tranh luận Tôn giáo và kết luận

 sự nghiêm trị Đạo Cao Đài không c̣n hợp thời .

 

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, phổ truyền rộng

 răi đem lại niềm tin và tự do tín ngưỡng tại Cao Miên, do toàn đạo vận

 dụng tinh thần Cao Đài hữu hiệu để Hội Thánh Ngoại Giáo ngày nay thành

 tựu .

 

        Thông báo công nhận Đạo Cao Đài vẫn được tiếp tục tự do

 hành lễ tại các Đền Thánh đă có sẵn, nhưng phải tuân những điều lệ

 của Toàn quyền Đông dương ban hành :

 

        1- Đạo Cao Đài không được khuyến giáo .

        2- Chấp hành luật lệ an ninh Cao Miên .

        3- Cấm kiến lập thêm Đền Thánh .

 

 

        13/3/1930 Tại tỉnh Ta-keo có tín hữu Huỳnh thị Trọng làm lễ

 giỗ Tổ Tiên theo nghi thức Đạo Cao Đài, bị nhà cầm quyền địa phương bắt

 giam, tài sản vật dụng gia đ́nh đập phá tan hoang không bồi thường, sau

 tín hữu Huỳnh thị Trọng được tự do bởi Nghị định ngày 16/4/1930 .

 

 

        04/7/1930 Hoàng Triều đề nghị quan Bảo hộ Cao Miên gửi

 đến các quan Tham biện chủ tỉnh thi hành chỉ thị nhắm vào Đạo Cao Đài .

 

        " Hiện nay phiến động, để ngăn ngừa mọi việc hội họp có thể

 gây rối và tổn hại đến chánh sách trị an, Bảo hộ Cao Miên quyết định

 hủy bỏ pháp chế khoan hồng mà từ lâu đă áp dụng tương đối với Đạo Cao

 Đài cho đến khi có lịnh mới .

 

        " Từ nay Bảo hộ Cao Miên chỉ thị nghiêm cấm Đạo Cao Đài

 hành lễ hay cầu nguyện, bất luận ở dưới dạng h́nh thức nào, lớn hay

 nhỏ cũng thế, nếu có ai vi phạm chỉ thị nầy th́ các công sứ chủ tỉnh

 có bổn phận ngăn ngừa nghiêm nhặt, không cho các cuộc hành lễ xảy ra,

 nhưng không nên ngược đăi họ, trừ trường hợp họ hành lễ công khai trước

 công cộng th́ chủ tỉnh phải cấm chỉ hẳn, không nên dung thứ .

 

        Nếu có xảy ra những trường hợp nêu trên, Bảo hộ Cao Miên

 yêu cầu các giới chức đương hành sự hăy lấy lư lịch cá nhân người tổ

 chức, lập thủ tục và cấp báo nội vụ sự việc, để Bảo hộ có biện pháp đối

 phó bằng cách bắt buộc họ phải tuân hành thủ tục hành chánh là trục xuất

 ra khỏi lănh thổ Cao Miên .

        Nhà nước Bảo hộ Cao Miên yêu cầu chủ tỉnh phải ban hành

 sâu rộng chỉ thị nầy cho toàn thể dân chúng đều biết " .

 

        Sau khi chỉ thị của quan Bảo hộ Cao Miên ban hành, phản

 ứng tại Pháp quốc, chính trường sôi nổi, báo chí công khai chỉ trích nhà

 nước Bảo hộ Cao Miên áp chế Tôn giáo Cao Đài, lưỡng viện quốc hội can

 thiệp, cách chức Tổng trưởng bộ thuộc địa .

 

 

        06/9/1930 Ngài Thượng Bảy Thanh Chưởng quản Hội Thánh

 Ngoại Giáo gửi đơn xin hành lễ Trung Ngươn vào ngày 7 và 8/9/19230

 tại Thánh thất Kim Biên .

        Chờ chính quyền cho phép hành lễ nhưng không thấy phúc đáp,

 đến 20 giờ 15 phúc đêm ngày 07/9/1930 toàn đạo chuẩn bị cử hành Thánh

 lễ thời Tư .

         Cùng đêm viên Chỉ huy trưởng Desfrancois điều động Hiến

 binh và mật thám bao vây lục xét Thánh Thất bắt tất cả, gồm có Chủ

 trưởng, Chức sắc, Chức việc, tín hữu Nam-nữ và quan khách tổng cộng 97

 vị, áp tải về khám lớn Phnom Penh, một đoàn người v́ tội vinh danh Thượng

 Đế phải chịu gông cùm tay chân bước lê giữa Thủ đô Phnom Penh, với cơn

 mưa gió lốc tầm tả bao trùm một vung trời đầy cảm động .

 

 

        23/8/1930 Lần đầu tiên chính quyền Bảo Hộ tại xă Prey

 Krâbas, quận Svay Rieng tỉnh Takeo, trục xuất Chức việc Chánh Trị

 Sự Te Lim Đường Nhơn, bởi chính quyền Bảo hộ tị hiềm, dị biệt h́nh

 ảnh hiếu Đạo của Chánh Trị Sự Te Lim và xem như một chuyên viên tổ

 chức Thánh lễ, có thể nguy hiểm nên họ phải trục xuất, cùng lúc Hội

 Thánh Ngoại Giáo kêu gọi tất cả tín hữu thận trọng khi tổ chức Thánh

 lễ và hội họp tại Thánh Thất Kim Biên .

 

 

        21/9/1930 Quan Bảo hộ Toàn quyền Cao Miên lên tiếng chống

 lại sứ mạng Đạo Cao Đài ra lịnh bắt Chức sắc, Chức việc một cách bất

 hợp pháp, cấm đoán giáo đoàn truyền giáo và đóng cửa Thánh Thất v.v...

 

 

        19/11/1930 Con tàu Chaloupe cặp bến cảng Cao Miên chuyển

 đến Thánh Thất Kim Biên những tặng phẩm của tín hữu Cao Đài Pháp, chưa

 kịp mở thùng. Sở Cảnh sát Thủ đô Phnom Penh cho bố ráp không giấy phép

 chứng minh hành sự, họ tịch thu những kiện hàng và tất cả pho tượng

 Phật trong Thánh Thất không lập biên bản .

        Cảnh sát xâm nhập Thánh Thất phi pháp đây là vụ thứ 43 trên

 toàn cơi Cao Miên, chưa kể những vụ bắt người tra tấn dă man, nhưng tín

 hữu Hội Thánh Ngoại Giáo vẫn ung dung kiên nhẫn và duy tŕ ǵn giữ Đạo .

 

        20/5/1931 Phiên Ṭa Sơ Thẩm Cao Miên, quan Bảo hộ và Khâm

 sứ khởi tố trước ṭa án Phnom Penh, Bản án tuyên phạt .

 

        " Ông Lê Văn Bảy 200 quan tiền vạ .

        Chức sắc và chức việc mỗi người 100 quan .

        Tín đồ Nam-Nữ và Quan khách mỗi người 50 quan .

        Ṭa án nghiêm khắc tuyên bố giải thể Hội Thánh Ngoại

 Giáo, bởi Đạo Cao Đài không phù hợp Hiến-chế hiện hành Cao Miên .

        Chánh án Ṭa sơ thẩm chiếu theo điều khoản bộ h́nh luật,

 cấm các cuộc hội họp không quá 20 người phải có giấy phép căn cứ qui

 điều pháp định của bộ h́nh luật chính phủ Hoàng triều và các sắt luật

 quốc gia đă qui định sự hành lễ theo Tôn giáo của Cao Miên " .

 

        Luật sư Ṭa Thượng thẩm Sài G̣n Lortat Jacob biện hộ và

 minh định quyền tín ngưỡng của Đạo Cao Đài trên toàn cơi Đông dương

 bởi Cộng Ḥa Pháp đă chính thức công nhận Đạo Cao Đài, như vậy không có

 quyền ǵ phạt tín hữu Cao Đài, xem như bản án tuyên phạt không có giá

 trị .

        Sau vụ án được chế giảm tiền phạt từ 200 quan nay c̣n

 16 quan và 1 tháng tù treo .

 

        Hội Thánh Ngoại Giáo chống án tại 2 Ṭa Thượng Thẩm Sài

 G̣n và Phnom Penh, đệ đơn lên Tổng trưởng thuộc địa và Hội Nhân Quyền

 xin can thiệp .

        Ṭa án Phnom Penh bắt buộc Đạo Cao Đài Cao Miên phải trả

 lại đất đai mà nơi đây đă thiết lập văn pḥng của các cơ quan, Thánh

 Thất cũng như Đền Phật Mẫu .

 

        Hội Thánh Ngoại Giáo không chấp thuận hoàn lại bởi

 đất đai nầy mua có bằng khoán do Hoàng Triều bán cho một người Pháp

 và sau đó bán lại cho Ngài Phối Sư Thượng Vinh Thanh " Trần Quang

 Vinh ", để hiến cho Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương, bằng khoán đất

 bản chính và sao trích lục nay vẫn c̣n tại văn khố Lalande Callan Phnom

 Penh và Hội Thánh Ngoại Giáo c̣n lưu trữ một bản .

 

 

        17/9/1931 Các cuộc Phản ứng tại Pháp quốc, như nhựt báo

 " La Griffe " lên tiếng trong số 38 ra ngày 17/9/1931. Tố cáo chính sách

 Bảo hộ, dùng những thủ đoạn hẹp ḥi bức hiếp Chủ Trưởng Hội Thánh Ngoại

 Giáo tại Cao Miên .

        Tờ báo xin quan Toàn quyền Bảo hộ Cao Miên phải chịu

 trách nhiệm những ǵ ông tuyên bố :

 

        " - Không thể để cho người không trung thành ngồi yên .

          - Xin Chính phủ Bảo hộ Cao Miên trả lời nghị định ngày

 25/1/1930 của sự thành lập Viện Nghiên Cứu Phật Giáo cũng như mục đích

 hoạt động phục vụ cho những ai " .

 

 

        10/11/1931 Ṭa Thượng Thẩm Sài G̣n phủ nhận đơn chống án

 của Hội Thánh Ngoại Giáo, bởi không trực thuộc quyền Bảo hộ Việt

 Nam .

        Luật sư Lortat Jacob trực tiếp biện hộ :

        " Người dân miền Nam Việt Nam cũng không thuộc thẩm quyền

 của Ṭa án Phnom Penh và xin Ṭa án Đông dương thụ lư nội vụ tín

 ngưỡng Cao Đài " .

 

        Hội Nhân Quyền Pháp ủng hộ Hội Thánh Ngoại Giáo, trực tiếp

 can thiệp và đệ tŕnh lên chính phủ thuộc địa văn thư :

 

        " Đạo Cao Đài đă được nh́n nhận chính thức tại miền Nam

 Việt Nam vào ngày 18/10/1926, th́ không có lư do nào cấm Đạo Cao Đài

 phổ độ hay phổ truyền, dẫu cho họ cư trú tại Cao Miên ".

 

 

        16/12/1931 Nhựt báo Le Progrès Civique số 614 phát hành

 16/2/1931 tại Paris, do kư giả Trung Tá Alexis Métois viết vào dịp đến

 Cao Miên để t́m hiểu về t́nh h́nh Đông dương :

 

        " Tổng Trưởng bộ thuộc địa Paul Reyimud đến Đông dương

 thị sát t́nh h́nh tín ngưỡng và ông đích thân hành đến Viện Nghiên Cứu

 Phật giáo tại Nam Vang ".

 

       " Tất cả Sư sải của Cao Miên đến yết kiến ông Paul Reyimud,

 để xin ư kiến về viện Phật giáo, bởi ông Paul Reyimud sáng lập ".

 

        " Viện Nghiên Cứu Phật Giáo của ông Paul Reyimud đi ngược

 và trái với chân lư nhà Phật ".

 

         ông Paul Reyimud đưa ra những kế hoạch thu dụng sư sải

 phải lệ thuộc dưới thế quyền là nghịch hẳn chân lư Hư Không và Vô Ngă

 của Phật giáo ".

 

        Ông Paul Reyimud tự nhận ḿnh là ṭng phạm với những kẻ

 đi ngược giáo điều nhà Phật ".

 

 

        24/12/1931 Năm nóng tiết xung đột, chính quyền bản xứ ngăn

 cản bước tiến hành hương của tín đồ Cao Đài Việt-Miên tại biên giới

 Tây Ninh, hơn 200 tín đồ từ Svay Rieng và Prey Veng không về được Ṭa

 Thánh để tham dự lễ Giáng Sinh .

          Vua Monivong kư thêm một chỉ dụ mới để cảnh cáo những

 người Cao Miên theo Đạo Cao Đài, chống Phật giáo và luật pháp quốc gia.

 Bản chỉ dụ này cấm ngặt Đạo Cao Đài không được truyền giáo tại Cao Miên

 ngay cả việc ngoại giao thân thiện với Chức sắc Đạo Cao Đài .

 

 

        5/01/1932 Nhà Vua Monivong gởi 2 bộ trưởng đến vùng Svay

 Rieng và Prey Veng để khuyên giải dân Kmers, nên trở về Đạo chính thống

 cổ truyền .

         Nhận định của Ṭa Thánh Tây Ninh đây là giai đoạn truyền

 giáo rất phức tạp trên đất Cao Miên, các giáo đoàn cần sự bền vững và

 kiên tŕ, để đón nhận sự hoan hỉ của Vương quốc Cao Miên, Đại Đạo Tam

 Kỳ Phổ Độ nay luôn luôn thể hiện đức tin bao dung qua chân dung nồng hậu

 của Chức sắc Cao Đài .

 

 

 

        12/02/1932 Hội Nhân Quyền Pháp Quốc gởi cho Tổng Trưởng

 Bộ Thuộc Địa, đề cặp về trường hợp Hoa kiều Te Lim, sinh sống tại Cao

 Miên trên 20 năm, nay nhà nước Bảo hộ trục xuất khỏi lănh thổ Cao Miên

 do nghị định của quan Toàn quyền Bảo hộ đề ngày 2/7/1929 v́ tội tham dự

 lễ giỗ Tổ Tiên của gia đ́nh Đạo Cao Đài, đă được giấy phép tổ chức giỗ

 Tổ do chánh quyền địa phương cấp .

 

 

        16/02/1932 Phối sư Thượng Vinh Thanh " Trần Quang Vinh "

 vận động Hội Nhân Quyền Pháp quốc và nhiều nghị sĩ lưỡng viện can thiệp

 với Quốc Hội Cộng Ḥa Pháp .

        Hội Nghị Lưỡng Viện Quốc Hội Pháp công bố đạo luật tự do tín

 ngưỡng Đông dương và Đạo Cao Đài được ân xá tất cả những án tiết đă thụ

 lư trước đây .

 

 

        20/4/1932 Tín hữu Lê văn So trục xuất ra khỏi Vương quốc

 Lào bởi tội phổ truyền tín ngưỡng Cao Đài tại Kim Tan Bavet, rồi sau ấy

 sống ở tỉnh Svay Rieng .

        Hành đạo tích cực như chuyên viên phổ độ thường đi khắp toàn

 quốc nên chính phủ Bảo hộ trục xuất về Việt Nam cùng lúc với tín hữu

 Mang văn Lạc, Ngô Văn Tân, Nguyễn Văn Thanh, Biên Văn Tươi và Te Lim .

 

 

        16/6/1932 Nhựt báo La Griffe số 25 phát hành ngày 16/6/1932

 tại Paris loan tải bài xă luận :

 

        " Toàn quyền Pierre Pasquier tham vọng làm giáo chủ Phật

 giáo Thống nhứt để đối lập với Đạo Cao Đài, họ đă dùng quyền lực để áp

 đảo Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung " tức là áp

 đảo toàn Đạo Cao Đài " .

 

 

        30/6/1932 Quan Bảo hộ và Khâm sứ Cao Miên không muốn đối

 đầu với Đạo Cao Đài v́ sợ nhiều rối bời tại Pháp quốc, nên họ bảo trợ

 cho Hoàng gia hầu thuận tay lên án Đạo Cao Đài và để hậu thuẫn chương

 tŕnh đ̣i lại đất đai .

        Quan Bảo hộ bắt ngài Giáo hữu Thượng Bảy Thanh trục xuất

 ra khỏi Cao Miên .

        Luật sư Marius Moutet đưa đơn thượng tố xin chống án .

 

        Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung " và

 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc kêu gọi tín đồ Cao Đài Pháp như Ngài Abadie

 de Lestrac mở những cuộc hội luận để t́m giải pháp quyền tự do phổ

 truyền đạo trong các nước thuộc địa .

 

 

        15/01/1833 Ngài Giáo hữu Hương Batry " Trần Kim Phụng ".

 Thay mặt Hội Thánh Ngoại Giáo đến vùng sông Vàm Cỏ thuộc tỉnh Svay

 Rieng vấn an đồng đạo và phổ truyền giáo lư .

 

 

        27/2/1933 Ngài Giáo hữu Hương Batry tiếp tục lên đường

 phổ truyền giáo lư, vấn an đồng đạo của hai vùng Srok và miền Louek Dèk

 cùng mở khóa hạnh đường Bàn Trị Sự căn bản .

 

 

        14/3/1933 Tại Đại Hội Đồng Lưỡng Viện Quốc Hội Cộng

 Ḥa Pháp, Thủ Tướng chính phủ thay mặt cam kết với Đức Hộ Pháp Phạm

 Công Tắc và Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung ".

 

        " Từ nay được quyền tự do phổ truyền Đạo Cao Đài trên

 khắp vùng thuộc địa của Pháp ".

 

 

                Sứ Mạng V́ Nhân Loại

 

 

        15/3/1933 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đến vùng Mimot

 " Kompong Cham " Cao Miên. Phổ độ cho các sắc dân thiểu số rất mỹ

 măn và Người ban phép lành :

 

        " Hỡi anh em hăy đi về hướng Tây Ninh để nhận mọi sự mầu

 nhiệm và được ban phước lành, bởi ḷng mong mỏi của anh em

 nay được Thượng Đế ban truyền tại nơi đất Thánh huyền diệu " .

 

 

       18/5/1933 Đại Hội Nhơn Sanh tại Ṭa Thánh Tây Ninh, trong

 chương tŕnh phổ độ có ghi rằng :

 

        Chương tŕnh trợ cấp tín đồ Cao Miên nghèo khó

 

       - Mỗi tín hữu Cao Đài Cao Miên được trợ cấp khó khăn

 100 đồng cho mỗi tháng, từ tháng 6/1933 đến hết tháng 6/1934 .

 

       - Lễ Phật giáo được tổ chức hai nơi tại Nam Vang và Ṭa

 Thánh Tây Ninh vào ngày 07 đến 09 tháng 04 D-L cho mỗi năm .

 

 

        10/7/1933 Chính phủ Bảo hộ buộc Đạo Cao Đài tại Cao Miên

 phải đ́nh chỉ mọi chương tŕnh phổ độ và không cho Đạo xây dựng

 Thánh Thất trên lănh thổ Cao Miên cũng như các vùng biên giới .

        Quan Bảo hộ Thibaudeau đưa ra chỉ thị cho Vua Monivong

 xuống lịnh nghiêm phạt người dân theo Đạo Cao Đài nếu phạm chỉ dụ,

 Đạo Cao Đài v́ mục đích phục vụ hạnh phúc nhân loại nên Quyền Giáo Tông

 Thượng Trung Nhựt gửi Thánh Lịnh đến Hội Thánh Ngoại Giáo Tần Nhơn, để

 xin hứa với Vua Monivong, từ đây không c̣n vi phạm những chỉ dụ của Hoàng

 Triều và lời tuyên hứa đă có tác dụng đến sự hoan hỉ của Hoàng Triều .

         Hội Thánh Ngoại Giáo thu hẹp chương tŕnh truyền giáo tại

 Cao Miên cho đến năm 1933 .

 

        Tinh thần đồng thuận Đạo-đời không được bao lâu th́ Chính

 phủ Bảo hộ Cao Miên tạo ra cuộc đối diện mới và sâu đậm hơn, chính

 phủ Bảo hộ đă đưa đẩy tín đồ Cao Đài vào nhiều h́nh thức đối nghịch, để

 thúc đẩy người dân Cao Miên tách ḿnh ra khỏi thiện cảm và ḷng tin đối

 với tín ngưỡng Cao Đài, họ lợi dụng Hoàng Triều để điều hướng dư luận

 của toàn dân nhằm trúc vào Đạo Cao Đài những ẩy ư ngờ vực .

 

         Chính phủ Bảo hộ muốn diệt trừ Đạo Cao Đài tại Việt Nam

 cũng như Cao Miên hầu để kéo dài đô hộ tại Đông dương .

        Tại Việt Nam họ dựng lên những con cờ thí như Nguyễn Phan

 Long và Bùi Quang Chiêu để giả hiệu chủ nghĩa quốc gia trong Đạo Cao Đài

 hầu tạo điều kiện cho chính phủ Cộng Ḥa Pháp nghị luận và phê phán :

 

        " Đạo Cao Đài lập những ủy ban khán chiến v.v..."

 

        Và nhựt báo L'Ami du Peuple phát hành ngày 28/8/1931 tại

 Paris, dưới bút hiệu Francois Coty và một tài liệu khác loan tải :

 

        " Tín đồ Cao Đài lấy mănh đất Tây Ninh thành lập chiến khu

 để chống lại chính phủ thuộc địa Pháp " .

 

        Tài liệu Pḥng Nh́ cũng báo cáo thất thiệt với vị Toàn quyền

 Đông dương rằng :

 

        " Đạo Cao Đài đă mạo hiểm tổ chức chính sách trung lập

 giữa hai quốc gia Việt-Miên để chống lại nhà thuộc địa Pháp, Bảo

 hộ Cao Miên đưa tin người Việt Nam đang mở cuộc viễn chinh không đổ

 máu tại Cao Miên " .

 

         Thời điểm nầy tạo cho Chính phủ Bảo hộ, một cơ hội thực

 hiện chiến thuật tâm lư khơi dậy ḷng dị biệt thù hận để đào xới sâu

 vào quá khứ của hai dân tộc .

 

        Dù Đạo Cao Đài đă trải rộng t́nh nhân loại, cùng đời sống

 cộng sinh trên ngôi thương yêu Huynh-đệ mật thiết ở thế giới hạnh phúc

 hôm nay và qua chân dung Chức sắc và tín hữu phổ truyền Đạo tại Cao Miên

 như những bông hoa nở kết trái toàn chân thiện mỹ .

 

        Đạo Cao Đài chỉ v́ mục đích sống công b́nh, không phân biệt

 xă hội và quyền làm người như nhau, tất cả nhân loại là anh em nhưng

 Chính phủ Bảo hộ vẫn suy tưởng lầm lẫn một thực thể chính trị để sát hại

 biết bao tín hữu Cao Đài phải vùi thân dưới ḷng đất Việt Nam cũng như

 Cao Miên, chính quyền thuộc địa c̣n mượn tay Đảng Cộng Sản Việt Nam diệt

 trừ Đạo Cao Đài thay cho họ .

 

         Đây là những ḍng lịch sử Đạo đau thương nhứt, nay vẫn c̣n

 ghi rơ và đậm nét, tín đồ Cao

Đài Việt-Miên hy sinh v́ Đạo bởi mục

 đích nêu cao chân lư công b́nh của Thượng Đế .

 

        Chính quyền thuộc địa khủng bố Đạo Cao Đài và họ đă xé Đạo

 Cao Đài ra thành nhiều mảnh, họ đă tạo ra nhiều đối kháng nội bộ của Đạo

 và thành lập nhiều Chi phái, Chính quyền Thuộc địa đă thành công phá

 được nguyên khối Đạo Cao Đài Ṭa Thánh Tây Ninh, chiến thắng của Chính

 phủ Thuộc địa nhằm xóa trắng vạch đen tín ngưỡng Đông dương để truyền

 thân đô hộ lâu dài .

 

        10/8/1933 Hội Thánh Ngoại Giáo gửi đến chính phủ Bảo hộ

 Thông điệp .

 

        " Xin quan Khâm sứ Bảo hộ và Hoàng Triều hăy xét lại dành

 cho Đạo Cao Đài tại Cao Miên mọi sự ưu đăi " .

 

 

        31/9/1933 Hội Thánh Ngoại Giáo gửi đến chính phủ thuộc

 địa Thông điệp thứ hai .

 

        " Xin chính phủ Bảo hộ hủy bỏ các chỉ dụ chống Đạo Cao

 Đài " .

        "  Quyền tự do đi lại và tín ngưỡng cũng như tín đồ Cao

 Đài được hành đạo b́nh thường, hủy bỏ chính sách kiểm soát tín đồ

 Cao Đài, xin để cho hai dân tộc Việt-Miên chung sống trong b́nh thường

 mà bấy lâu Bảo hộ nhọc nhằn tạo ra nhiều chính sách hiềm khích giữa hai

 dân tộc láng giềng, phải chăn chính phủ Bảo hộ nhằm vào mục đích tiêu

 diệt Đạo chúng tôi và các dân tộc Đông dương ".

 

         Hoàng Triều kêu gọi dân Cao Miên chống Đạo Cao Đài và

 Chính phủ Bảo hộ đang chờ đợi cơ hội Việt-Miên nỗi cơn hiềm khích để

 trừng phạt .

         Đạo Cao Đài tế nhị hơn để trách mọi tranh chấp dễ bị bốc

 thành chiến trường Đạo-đời xung khắc .

 

 

        20/11/1933 Ngài Marius Moutet đại biểu Cao Đài tại Pháp

 dơng dạc biện hộ trước Quốc Hội Pháp :

 

        " Có phải chăng sự sách nhiễu của quan Bảo hộ đă là

 nguyên do chính làm hổn loạn ḷng khoan dung của dân tộc Cao

 Miên hay chăng ? " .

 

          Nghị sĩ Henri Guernut kiêm Tổng thư kư Hội Nhân Quyền

 chính thức tuyên bố trước Lưỡng Viện Cộng Ḥa Pháp Quốc, tuyên bố

 chính thức để can thiệp và hổ trợ cho Đạo Cao Đài :

 

        " Hăy để cho Đạo Cao Đài được sự tự do tín ngưỡng, và hưởng

 quyền chính sách dung miễn tại Đông dương " .

 

         Nghị sĩ Ramdier thành viên Hội Nhân Quyền Pháp lên

 tiếng chống đối những biện pháp gắt gao tại Đông dương :

 

        " xin dành cho Đạo Cao Đài một đặc quyền tín ngưỡng " .

 

        Trung Tá Alexis Métois thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa

 Thánh Tây Ninh làm xướng ngôn viên tại Paris .

 

        Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron, thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ và Hội Thánh Ngoại Giáo tham dự các Hội Nghị Tôn giáo thế

 giới và quan sát viên tại Quốc Hội Pháp .

 

        Hội đồng Chính phủ Pháp quyết định với một thái độ rất

 ôn ḥa và khôn khéo bổ nhiệm ông Albert Sarrdlt đến nhậm chức quan

 Toàn quyền Đông dương .

 

 

        18/12/1933 Quan Toàn quyền Bảo hộ Cao Miên thi hành chính

 sách không phù hợp với luật pháp Đông dương, nên Ṭa Thượng thẩm Sài

 G̣n yêu cầu chính phủ Bảo hộ Cao Miên :

 

        " Phải trả lại sự tự do của Đạo Cao Đài, bởi quyền hành

 đạo là sự tối hậu của tín ngưỡng và cấm quan Bảo hộ không được gây

 nỗi phiền toái đến cho Đạo Cao Đài " .

 

        " Phải đối xử Đạo Cao Đài trong công b́nh, quang minh

 như Thiên Chúa giáo và Phật giáo, với điều kiện là không gây sự rối

 loạn trong xă hội, dẫu cho có phạm đến điều này đi chăng nữa, th́ phải

 đệ tŕnh sự kiện đến biện lư của ṭa Thượng thẩm Sài G̣n để xét xử " .

 

        Sau khi Ṭa Thượng Thẩm Sài G̣n phán xét và những điều

 lệ mới của quan Bảo hộ Robin. Tín hữu Cao Đài Việt Nam cũng như Cao

 Miên tự do hành đạo hân hoan .

 

        Đạo Cao Đài nay có văn kiện lịch sử kư tại Ṭa Thượng Thẩm

 Sài G̣n để đối chiếu quyền hành quốc gia và truyền giáo tại Cao Miên

 đă định, như Chính quyền Bảo hộ Cao Miên vẫn c̣n ra lịnh cấm Đạo Cao

 Đài truyền giáo vào các tỉnh ngoại trừ thủ đô Phnom Penh và chỉ trong

 giới hạn cộng đồng Việt kiều .

        20/01/1933 Tại Thủ đô Phnom Penh sau những ngày vía Chí Tôn.

 Đức Chưởng Đạo Hội Thánh Ngoại Giáo Thiêng Liêng, Nguyệt Tâm Chơn

 Nhơn " Victor Hugo " .

         Đề cử và bàn giao nhiệm kỳ 2 cho Ngài Giáo hữu Thượng Chữ

 Thanh " Đặng Trung Chữ " Chưởng Quả Hội Thánh Ngoại Giáo và Giáo hữu

 Hương Batry phó Chưởng Quản .

        Ngài Thượng Bảy Thanh được đề cử phổ truyền đạo tại

 Trung Quốc và Ṭa Thánh Tây Ninh bổ nhiệm 6 Chức sắc phổ độ đến Hội

 Thánh Ngoại Giáo để truyền đạo tại các tỉnh Cao Miên .

        10/9/1935 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đến Cao Miên tấn phong

 trên cho 40 Chức sắc, Chức việc và bổ nhiệm chưởng quản Thánh Thất các

 tỉnh Cao Miên .

        27/12/1935 Khâm sứ tỉnh Svay Rieng mời Chưởng Quản

 Hội Thánh Ngoại Giáo, Ngài Thượng Chữ Thanh " Đặng Trung Chữ " trao đổi

 và nêu rỏ sự tự do tín ngưỡng, cũng như mời tương hợp xă hội, kinh tế và

  khẩn định những bất ḥa nay chấm dứt để duy tŕ liên giao b́nh thường .

         10/01/1936 Hội Thánh Ngoại Giáo vẫn mang niềm tin và hy

 vọng chính quyền thuộc địa mở rộng tự do tín ngưỡng, để Chức sắc Thiên

 phong đến phổ độ tại Cao Miên cũng như thành lập cơ phổ độ sinh tồn nhân

 loại và xây dựng sự liên kết giữa các dân tộc đến cùng một hành tŕnh

 qui nhứt tín ngưỡng .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ không chủ trương đấu tranh bởi tín

 ngưỡng không v́ một yếu tố ly giáo hay vơ trang, Đạo chỉ v́ mục đích

 chung cho nhân loại trên căn bản chân lư Từ bi, Bác ái, Công b́nh để

 vươn ḿnh khỏi cảnh ch́m đấm trong nhiều thế kỷ .

        Từ ấy Việt-Miên cùng t́m lại nguồn cội thuần khiết nhứt,

 qua ngôn ngữ Cao Miên " Pâli & Sanskrit " đến niềm tin trong vận mệnh

 và khơi lại lịch sử từ ḷng dân, nay đầy tràn khí phách kiên cường. Đạo

 Cao Đài c̣n xây dựng một công tŕnh cho nền tảng lịch sử Cao Miên rực rỡ

 và đề cao quyền hành chính Quốc .

        Mà Chính phủ Bảo hộ đem đến cho hai dân tộc Việt-Miên ch́m

 đấm và ly loạn, kẻ phương xa đến xâm lăng và cầm quyền kiểm soát Đông

 dương cũng như nắm thế pḥng thủ đối đầu với mọi tín ngưỡng Cao Miên,

 Đạo Cao Đài được dân tộc Cao Miên đặt niềm tin cùng chia sẻ những nỗi

 niềm khổ đau mà họ phải chấp nhận bao lâu dưới chính phủ Bảo hộ đồng

 nghĩa xâm lăng .

        Hoàng gia Cao Miên ở dưới sự kiểm soát của nhà nước Bảo

 hộ và họ muốn đối kháng với quyền thế người Tây phương để ra khỏi sự

 suy đồi hiện tại hầu xây dựng cho một Vương quốc bền vững và tồn tại

 tinh thần tín ngưỡng tối cổ .

        20/5/1936 Chính phủ Hoàng gia Cao Miên hủy bỏ lệnh án trục

 xuất tín hữu Cao Đài, để làm ḥa diệu những ǵ đă tự phát sinh trong

 những năm trước tại tỉnh Svay Rieng .

        Những tín hữu Cao Đài trước đây bị trục xuất ra khỏi Cao

 Miên và Lào nay được trở lại sinh sống b́nh thường như quư vị :

         Tín hữu Biên Văn Tươi

       -  Mang Văn Lạc

       -  Ngô Văn Tân

       - Te Lim

        10/6/1936 Giáo hữu Thượng Chữ Thanh " Đặng Trung Chữ "

 đại diện Ṭa Thánh Tây Ninh và Hội Thánh Ngoại Giáo tại Phnom Penh,

 gửi bản kiến nghị đến dân biểu Viennot nhờ đệ tŕnh lên Tổng bộ thuộc

 địa, một lần nữa xin can thiệp quyền tự do tín ngưỡng rộng răi cho Đông

 dương .

 

        26/01/1937 Hội Thánh Ngoại Giáo, tiếp nhận lời mời của ông

 Tổng trưởng tư pháp J.Godard thay mặt chính phủ Cộng Ḥa Pháp quốc .

        Đang công du tại Thủ đô Phnom Penh để trao đổi về tín ngưỡng

 Cao Đài tại Cao Miên, Trưởng phái đoàn Giáo hữu Thượng Chữ Thanh đệ tŕnh

 những văn kiện lịch sử và tín ngưỡng của hai dân tộc Việt-Miên trên phần

 lănh thổ Cao Miên, nội dung buổi gặp gỡ thân mật đầy hứa hẹn, qua lời đề

 nghị quyền tự do tín ngưỡng nơi Chính phủ Bảo hộ và sự khoan dung của

 Hoàng gia Cao Miên, Hội Thánh Ngoại Giáo gửi đến ông Tổng trưởng J.Godard

 một bộ tập ảnh về tín ngưỡng rất trung thực của người dân Cao Miên theo

 Đạo Cao Đài trong những năm tháng cấm ngăn phổ truyền đạo :

 

       1/ " Tín đồ Cao Đài người Cao Miên đi hành lễ tại Thánh Thất

 Kim Biên và các Thánh Thất khác trên toàn lănh thổ Cao Miên, như một kẻ

 trộm đi trong đêm tăm tối " .

 

        2/ " Tín đồ Cao Đài đi t́m sự b́nh an trong tâm hồn nhưng

 lịnh cấm của chính phủ Bảo hộ và Hoàng gia, tự nó tạo trong ḷng người

 dân một khung cửa đóng kín và trống vắng tín ngưỡng, ấy là h́nh ảnh mất

 tự do trên đất Cao Miên và cả vùng Đông dương " .

 

        3/ " Tín đồ Cao Đài đến ngưỡng cửa của Thánh Thất nhưng

 không dám bước vào Điện Thánh để hành lễ Thượng Đế, mà chỉ quỳ ở bên

 ngoài cửa ngơ rồi vội vă âm thầm ra đi, h́nh ảnh ấy mang dấu vết đau khổ

 trong tâm hồn của tín hữu Cao Đài, không có quyền tự do tín ngưỡng, chính

 phủ Bảo hộ và Hoàng gia không hiểu thấu nguyện vọng của người dân đau khổ

 ấy v́ sự trống vắng chân dung Thượng Đế trong tâm hồn, họ chỉ van xin một

 cảm thông nhỏ bé để Thượng Đế ngự trị trong cơi ḷng b́nh an .

 

         Chúng tôi rất cảm động trước cảnh khổ đau của họ và xin

 Tổng trưởng J.Godard v́ tín ngưỡng dân tộc Cao Miên, nhờ Ngài chuyển

 lên chính phủ République France am tường t́nh h́nh tín ngưỡng tại Đông

 dương  ".

 

 

        21/5/1937 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đến Phnom Penh

 dự lễ khánh thành và trấn Thần Đền Thánh, Điện Phật Mẫu, để đánh dấu

 điểm phát triển cực thịnh sứ mạng truyền giáo tại Cao Miên đă hoàn bị .

        Tại Điện Phật Mẫu Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc tiếp xúc Ông

 P. Bernardini đại biểu Toàn quyền Đông dương, Ông P. Bernardini nhận tất

 cả những t́nh cảm của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh dành cho

 ông, ngày khánh thành với tổng số 40.000 Tín đồ khắp nơi Cao Miên về

 tham dự, đánh dấu thời điểm truyền giáo thành tựu nhứt lịch sử Hội Thánh

 Ngoại Giáo .

        Tất cả báo chí Đông dương và Âu châu đồng truyền loan

 ngày Khánh thành Thánh Thất Kim Biên .

        Giáo Sư Thượng Vinh Thanh " Trần Quang Vinh " đại diện Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, Hội Thánh Ngoại Giáo và toàn đạo,

 đọc diễn văn khai mạc lễ khánh thành :

         Kính thưa Đức Hộ Pháp .

         Kính thưa Chủ Trưởng Hội Thánh Ngoại Giáo, Trấn Đạo Cao

 Miên, Chức sắc, Chức việc và Toàn Đạo hữu .

         Kính thưa Hoàng Triều, chính phủ và hoàng gia Cao Miên .

         Kính thưa chính phủ Bảo hộ, quan Toàn quyền và các Khâm sứ

 Cao Miên .

        " Ngày hôm nay, Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài tổ chức lễ

 khánh thành Thánh Thất đầu tiên tại Thủ đô Miên quốc, chúng tôi đă chọn

 ngày 22 tháng 5 dương lịch ( 22 Mai ) là ngày kỷ niệm đăng Tiên của một

 Đại văn hào nước Pháp, một đại ân nhân của nhân loại tức là ông VICTOR

 HUGO mà từ năm 1927 tới nay, Ngài là Đấng Chưởng Giáo Thiêng Liêng của

 chúng tôi hằng cảm mến, để ghi dấu tất ḷng thành của chúng tôi đối với

 nước Pháp là nơi xuất thế của một bậc vĩ nhân mà chúng tôi đă thọ giáo

 chân lư cao siêu của Ngài trong t́nh thương nhơn loại, chẳng những trong

 ngày giờ nầy, mà ngay từ khi chúng tôi c̣n là một sinh viên trong các

 trường của Pháp, nghĩ rằng Pháp quốc có một tinh thần đầy tràn hào hiệp

 khoan dung và nhân đạo " .

        " Công cuộc truyền giáo Đạo Cao Đài từ đây được ung dung tự

 tại, bởi sự tự do tín ngưỡng đă được ban bố, chúng tôi tỏ ḷng biết ơn

 nước Pháp .

        -  Từ đây một nước Pháp có Đạo Cao Đài .

        - Một quốc gia đàn anh đầy đức độ, có rất nhiều thiện chí

 dung ḥa trong t́nh thương huynh đệ với một tâm lư cao thượng, sẳn sàng

 d́u đường dẫn lối cho đàn em thiếu phương tiện nhưng đầy đủ phẩm hạnh

 hiện nay .

        Đối với nước Pháp nầy là một Quốc gia văn minh tiến bộ,

 một nước đầy khích lệ tuyên dương giá trị tinh thần cao cả cho đại đồng,

 tinh thần xây dựng niềm ḥa ái cho toàn thế giới, nên chúng tôi, toàn thể

 tín hữu Cao Đài lấy ḷng cảm mến, trân trọng tỏ bày nơi đây sự tri ân

 nồng hậu của chúng tôi .

        Trong nhiệm vụ phụng sự cho tôn chỉ cao thượng Thiêng

 Liêng, trong khi phục vụ cho chơn lư đại đồng đương nhiên về h́nh thức,

 chúng tôi đă ḥa ḿnh với dân tộc Pháp th́ tâm lư hiển nhiên gần gũi bên

 nhau cả tâm hồn, do đó chúng tôi có cảm giác rằng sẽ có nhiều liên quan

 mật thiết về sự đồng tâm nhứt trí giữa những con người đang sống với người

 quá cố, có sự cảm giác chung thể hiện trong tương lai của nhơn loại vậy .

        Tôi xin thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh

 và Hội Thánh Ngoại Giáo cảm ơn Hoàng gia và các bộ phủ, cũng như quan

 Toàn quyền và các Khâm sứ cùng Chức sắc, Chức việc và Toàn Đạo đồng

 hưởng b́nh an " .

        21/5/1940 Đệ nhị thế chiến bùng nổ, Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

 Ṭa Thánh Tây Ninh và Hội Thánh Ngoại Giáo tại Cao Miên đồng rơi vào

 một khúc quanh lịch sử của nhân loại, có thể Đông dương sẽ nhận ch́m

 cùng lúc vào biển vũ khí .

        Chính quyền thuộc địa Đông dương không c̣n nằm trong tay Quốc

 hội kiểm soát, nên họ vẽ ra một mô h́nh nhà mồ chuẩn bị chôn vùi Đạo

 Cao Đài và những ai chống lại họ dù rằng đă có sự cam kết .

        26/6/1940 Hoàng Triều Cao Miên trưng dụng Hội Thánh Ngoại

 Giáo và toàn bộ cơ sở của Thánh Thất Kim Biên, để đổi cho Hội Thánh

 Ngoại Giáo một sở đất khác tại hộ Đệ Ngũ, châu thành Nam Vang số 226

 đường Phlauv Preak Bat Norodom, Phnom Penh .

        Một lần nữa Trấn Đạo Tần Nhơn phải xây dựng lại toàn bộ

 cơ quan hành chánh Đạo như văn pḥng Hội Thánh Ngoại Giáo, cơ quan Cửu

 Viện. Chức sắc, Chức việc và Tín hữu hành đạo tại Cao Miên đồng thuận

 hết sức tập trung vào công quả tái tạo Đền Phập Mẫu .

                   Hoàn Chỉnh Hội Thánh Ngoại Giáo

        20/12/1927 Ngài Giáo Hữu Thượng Bảy Thanh " Lê Văn Bảy "

 do Ṭa Thánh Tây Ninh bổ nhiệm, Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo từ

 năm 1927-1932. Vinh thăng phẩm Giáo Sư, Ṭa Thánh triệu hồi về

 làm việc tại Cửu Viện .

        15/11/1932 Ngài Giáo Hữu Thượng Chữ Thanh " Đặng Trung

 Chữ " do Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn bổ nhiệm chưởng quản Hội

 Thánh Ngoại Giáo từ năm 1932-1937. Vinh thăng phẩm Giáo Sư Ṭa Thánh

 triệu hồi về làm việc tại Cửu Viện .

        20/01/1037 Giáo Sư Thượng Bảy Thanh tự ư về Hội Thánh

 Ngoại Giáo kết hợp cùng Giáo sư Thượng Chữ Thanh, để chuyên chế quyền

 Đạo và cải danh Hội Thánh Ngoại Giáo thành " Hội Thánh Ngoại Giao " .

         Đức Hộ Pháp gửi Thánh lịnh đến Trấn Đạo Tần Nhơn giải thể

 danh xưng " Hội Thánh Ngoại Giao ", Cùng lúc Thiêng Liêng hài tội phản

 Đạo để ngưng quyền hai Giáo sư Thượng Bảy Thanh, Giáo sư Thượng Chữ

 Thanh và trục xuất ra khỏi Trấn Đạo Tần Nhơn .

        " Bút tích Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, trang 43 & 44 Hộ Pháp

 Đường xuất bản "

        10/01/1938 Ngài Giáo sư Thái Gấm Thanh " Thái Văn Gấm "

 do Ṭa Thánh bổ nhiệm Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo từ năm 1938-1941,

 bị chính quyền Pháp bắt lưu đày tại đảo Madagascar và qui Tiên ở đó vào

 ngày 20 tháng 8 năm 1942 .

        18/8/1941 Ngài Cao Tiếp Đạo " Cao Đức Trọng " do Đức Chưởng

 Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn bổ nhiệm Chửng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo từ năm

 1941-1945  .

        10/02/1945 Ngài Giáo Sư Hương Phụng " Trần Kim Phụng " do

 Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn bổ nhiệm Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại

 Giáo từ năm 1945-1950. Vinh thăng phẩm Phối Sư, Ṭa Thánh triệu hồi về

 làm việc tại Cửu Viện .

        05/01/1950 Ngài Giáo Sư Thượng Vinh Thanh " Trần Quang Vinh "

 được Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn Bổ nhiệm Chưởng Quản Hội Thánh

 Ngoại Giáo từ năm 1950-1954. Vinh thăng phẩm Phối Sư triệu hồi về làm Cố

 Vấn Cửu Viện và Giám Đốc Hạnh Đường .

        Ngài c̣n là Phó Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo từ

 năm 1933-1950 và cố vấn Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu .

        06/02/1954 Ngài Giáo Sư Thái Phấn Thanh " Trần Văn Phấn "

 do Ṭa Thánh bổ nhiệm Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo từ năm 1954-1959.

 Ngài là một trong những vị Chức sắc bị Pháp bắt lưu đày tại đảo Madagascar

 vào năm 1941 và hồi hương năm 1946 .

        10/3/1954 Hội Thánh Ngoại Giáo và Trấn Đạo Tần Nhơn lập

 Bộ Đạo .

        64.954 Tín hữu Việt kiều .

        10.210 Tín hữu Tần Nhơn .

           360 Tín hữu Hoa Kiều .

   Bộ Đạo tại Hội Thánh Ngoại Giáo và Trấn Đạo Tần Nhơn tổng số 74.524 Tín đồ .

 

Viết tại Ban Đạo Sử Cao Đài

Paris Hạ 1989

 

 

Tham Khảo Tư Liệu

 - Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương

 - Ban Đạo Sử Cao Đài

 - Thư Viện Cao Đài

 - Thư Viện Paris

 - Văn Khố Phnom Penh

               - Hộ Pháp Đường

               - Trấn Đạo Tần Nhơn

Mục Lục

        - Lời Giới Thiệu              

        - Lời Tŕnh Dâng                       

        - Đức Tin Vô Cùng                     

        - Hành Tŕnh Phổ Độ                    

        - Chính Quyền Bảo Hộ Phản Ứng        

        - Sứ Mạng v́ Nhân Loại                 

        - Hoàn Chỉnh Hội Thánh Ngoại Giáo     

Hội thánh ngoại giáo cao đài âu châu ht - Biên khảo Huỳnh Tâm. Lịch Sử  Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu .

 Lời Giới Thiệu .

        Tôi đọc cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu

 Châu của Hiền Hữu Huỳnh Tâm, xem như giá trị căn bản của Đạo ở Hải ngoại,

 được ghi chú cẩn thận và cập nhựt hóa sử liệu theo hệ thống biên khảo

 khoa học .

         Cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu đă

 hoàn thành bản thảo từ m

ùa đông năm 1990, nhưng Tôi vẫn phải t́m mọi

 cách để tŕ hoăn xuất bản, nhằm bổ sung phần Đạo cuối thế kỷ 20 và Tôi đề

 nghị khi tiết lộ Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu phải chờ sau

 ngày Tôi qua đời mà thời gian ấy cũng không c̣n bao lâu nữa, từ ư kiến ấy

 được Hiền Hữu Huỳnh Tâm chấp thuận .

        Tôi hy vọng cuốn sách nầy sẽ có một giá trị cao quí hơn v́ đă

 dỡ ra những trang sử Đạo ở Âu Châu có một hệ thống truyền giáo rất hoàn bị .

        Chúng tôi để ḷng cảm kích Hiền-Hữu Huỳnh Tâm dày công miệt

 mài thực hiện những biên khảo của Đạo, mà vai đời chưa ở tuổi tuyết sương

 nhưng đă nhuốm nửa mái đầu hoa râm, để khám phá ra tầm vóc tương lai của Đạo .

        Tôi vẫn thường tự hỏi bởi môi trường nào thôi thúc nhà biên

 khỏa Huỳnh Tâm đầy sinh lực nầy, phải nhận cưu mang nhọc nhằn v́ Đạo và

 chấp nhận mọi thử thách để chiêm ngưỡng con thuyền Đạo vươn ḿnh vào cơi

 người, có nhiều lúc Hiền Hữu trao đổi với chúng tôi và xác định vị trí

 Đức-tin trong tâm hồn .

        " Nếu Đạo Cao Đài hoàn toàn tơi tả, Tôi vẫn đốt đèn Đạo trong

 tâm hồn đi tới, để xóa nḥa những gay gắt và xin mọi t́nh người hăy trải

 rộng cuộc đời nầy cho những thương yêu " 1992 " .

         Lời Đạo tuyệt đẹp và ấm áp như cơi trong tôi có bạn đồng hành

 và tôi đọc nơi Hiền Hữu Huỳnh Tâm một chân t́nh ḷng mở rộng, như cuốn

 sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu cho tôi lời bộc lộ tâm

 t́nh nầy và nghĩ rằng nhà biên khảo Huỳnh Tâm sẽ cống hiến cho Đạo Cao Đài

 nhiều tác phẩm giá trị, mà Tôi vẫn hằng xem Hiền Hữu Huỳnh Tâm như một gia

 sản của riêng tôi, nhân đây Tôi xin lỗi Hiền Hữu Huỳnh Tâm v́ đă kiệt sức

 bởi con bệnh xoáy nghiền thân thể nên không c̣n cách nào để viết tiếp lời

 giới thiệu cho 24 tác phẩm c̣n lại tại thư pḥng, tôi đă đọc hết những bản

 thảo ấy trước khi viết lời nầy, tôi xin tạm biệt qua trang giới thiệu nầy

 bằng t́nh thương gửi nhớ nồng nàn đến gia quyến Hiền Hữu Huỳnh Tâm và Toàn

 Đạo b́nh an .

                        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

                                  Paris Xuân 1994

                                Giáo sư Gustave Meillon

 

                              Bộc Bạch .

        Chúng tôi rất cảm ơn Giáo sư Gustave Meillon Chưởng Quản

 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, đă bảo trợ, d́u dắt và chỉ bảo

 chúng tôi biên khảo cuốn sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu .

        Chúng tôi nghĩ rằng lịch tŕnh biên khảo nầy phải mất rất nhiều

 năm để hoàn thành, bởi Hội Thánh Ngoại Giáo chưa đặt hệ thống nghiên cứu

 chuyên nghiệp về tư liệu lưu trữ. Bởi thế chúng tôi phải làm hai công

 việc như đặt lại hệ thống lưu trữ tư liệu và cùng lúc tiến hành biên

 khảo, công việc nầy đă mất khá nhiều thời gian và rất khó, rồi việc Đạo

 cũng hóa thành đam mê hứng thú trên thành tựu hệ thống lưu trữ tư liệu

 nay được hoàn hảo .

        Nhờ vậy chúng tôi đúc kết cuốn sách nầy sớm hơn dự định ba

 năm " 1987-1990 " và Giáo sư Gustave Meillon Chưởng quản Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu đồng ư cho phép chúng tôi tiết lộ một số hồ sơ chưa

 cập nhựt hóa và đến tháng 04/1995 vào dịp Cửu-Cửu ngày tưởng nhớ Sử-Gia

 Gustave Meillon quy Tiên, chúng tôi cầu nguyện hướng về miền vô nhiễm để

 thực hiện theo lời di chúc của Người, nhằm bổ túc phần cuối cùng cho cuốn

 sách Lịch Sử Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu vào những trang tư liệu

 cần thiết, để giữ tấc ḷng với kẻ bên kia v́ Đạo và chúng tôi xem đây như

 một bổn phận phụng sự sứ mạng Cao Đài .

                                Paris 20/06/1995

                                   Huỳnh Tâm

 

                         Vinh Danh .

        Đấng trên cao Ngai Vàng Tối Thượng, xây thành vũ trụ quyền

 năng tận cùng, Đấng háo sanh vạn loại mọi đức tin, Đấng hạ ḿnh làm

 thân nhỏ bé như đuốc tuệ Từ bi hỉ xă, cứu rỗi Bác ái tha nhân và Công

 b́nh hạnh phúc, để ước mơ nhân loại t́nh anh em .

         Đấng là chúa Cao Đài hóa sinh hoàn vũ vẫn hạ ḿnh như kẻ

 thấp hèn, đem ánh sáng cho muôn loài đi tới và Đấng là Kinh tuệ Thất Ức

 Niên Dư .

                         Truyền Giáo Âu Châu

        25/12/1925 Thượng-Đế truyên bố thành lập Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ " Cao Đài " Thánh địa được chỉ định tại tỉnh Tây Ninh, miền Nam,

 Việt Nam .

       Lời truyền giảng Cao Đài Phương Đông của Đức Hộ Pháp

 Phạm Công Tắc " Đền thờ cao, Đức tin lớn " .

       Lời truyền giảng Cao Đài Phương Tây của Ngài Tiếp Dẫn Đạo

 Nhơn Gabriel Gbron " Ngai Vàng Tối Thượng " .

        Đức CHÍ TÔN ủy nhiệm Đức Ngự Mă Thiên Quân Chưởng Quản Hiệp

 Thiên Đài, sứ giả Thiêng Liêng mở Đạo truyền giảng Đức tin Cao Đài và

 thành lập Hội Thánh Ngoại Giáo như một ngôi nhà Trời mở rộng .

 

        Đức CHÍ-TÔN hài ḷng Đức Ngự-Mă Thiên-Quân hóa thân xác

 phàm thành danh Hộ Pháp Phạm Công Tắc để thay quyền Chí Linh, đem đến

 cho nhân loại những tin mừng cứu rỗi, loan truyền Đức tin Đại Đồng và

 gieo hạt Từ Bi hỉ xă, Bác Ái tha nhân và Công B́nh Phổ độ .

         Đức CHÍ-TÔN quyết định thực hiện cho nhân loại một xă hội

 Cao Đài hợp nhứt trên căn bản Công b́nh tiến hóa, ngày nay Đạo đă hoàn

 chỉnh, Thánh Thể Ṭa Thánh Tây Ninh đă hiện hữu và Hội Thánh Ngoại Giáo

 căn nhà Trời mở rộng có nhiệm vụ tiếp nhận nhân loại và giải trừ những

 bất định tâm linh do nhân loại gây ra .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu có từ đó và được thành

 h́nh tại Pháp quốc trong một hoàn cảnh phép lạ ưu thời của Ngôi nhà

 Trời Tây-phương, nhằm nhắc nhở một lần NGƯỜI đă từng phân thân truyền

 giảng Thiên Chúa mà Người đă giáo huấn chăn nuôi chân lư Bác ái

 tha nhân .

         Nay NGƯỜI trở lại truyền giáo Phương Đông bằng giáo lư Cao

 Đài qui nhứt tại tỉnh Tây Ninh miền Nam Việt Nam .

        Ngôi Nhà CHÚA được xây dựng từ Phương Đông loan truyền Tân

 pháp vào khắp mọi miền qua chân dung Hội Thánh Ngoại Giáo và Thượng

 Đế ban quyền năng Thiêng Liêng cho Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Tây

 phương cùng một phát xuất chân lư Công b́nh Phổ độ .

        Thượng Đế quyết định phát chẩn tái lập xă hội Cao Đài, quyền

 sống đồng cộng hưởng trên t́nh đồng sinh như con một nhà Chúa .

         Thượng Đế ân ban cho nhân loại một triều đại đồng

 quyền Thiêng Liêng cực thịnh sẽ lưu truyền 700.000 năm lẻ và Người

 mượn tỉnh Tây Ninh miền Nam Việt Nam làm Thánh địa như đất Trời hằng

 sống .

        Đức Cao Đài ân tứ lập nhà Trời mở rộng phân quyền cho Hội

 Thánh Ngoại Gáo, như thuyền bát nhă đưa nhân loại đến gần Ngai Vàng

 Tối Thượng và thúc dục nhân loại tiến về nguồn sống công b́nh mật

 thiết .

        18/10/1926 Đại Đao Tam Kỳ Phổ Độ chính thức khai Đạo

 lập thành Thánh thể Ṭa Thánh tại tỉnh Tây Ninh miền Nam Việt Nam .

        Hội Thánh Cửu Trùng Đài và Hiệp Thiên Đài thay mặt Bác Quái

 Đài " Chí Tôn ", công bố trước nhân loại Thượng Đế xuất hiện và ban tứ

 bộ Tân Kinh, Tân Luật, Pháp Chánh Truyền, Đạo Luật, Thánh Ngôn Hiệp Tuyển

 thành phương pháp tu học viên măn .

                        Hóa Giải Bất Công Xă Hội

        Người Âu châu t́m ra Mỹ châu, Úc châu, họ là những cột

 thuyền nóng sốt khai phá ra cửa ngơ giao lưu của trái đất và đến lục

 địa Á Châu, họ dùng thuyền vượt biển, chế tạo thuốc súng, kinh tế và

 xuất cảng Đức tin, Họ thu mua tài sản các quốc gia chậm tiến và đô hộ

 những quốc gia có đời sống chân thực hiền ḥa, họ mệnh danh người văn

 minh túi dết đầy lừa đảo bởi họ làm dân ăn " thực dân " hưởng thụ trên

 mọi chủng tộc nghèo khó, thú vui của họ là chà đạp, hành hạ, bóc lột

 sức sống của người bản xứ và họ xuất cảng Đức tin Âu Châu để che lấp mọi

 đức tin của bản xứ, từ nhu cầu hưởng thụ cực mạnh thôi thúc Tây phương

 đi t́m thuộc địa, lấy thuốc súng để chinh phục các quốc gia có truyền

 thống thanh nhàn và thiên nhiên, họ chinh phục bản xứ để chia vùng khai

 thác sức lao động, họ ra sức phá hủy xă hội quây quần của mỗi chủng tộc

 hầu tránh sự phản khán có thể đưa đến cho họ thua thiệt, họ đề cao quyền

 sống của người văn minh để sát phạt và cai trị kẻ nhược tiểu, như Việt

 Nam đă trải qua một thế kỷ bị đô hộ, đất nước Việt Nam trở thành căn sức

 đấu tranh để dành lại quyền tự trị xứ sở, người tự vệ xứ sở sẽ không

 khoan nhượng một tất đất khi họ có dịp vươn lên, người xâm lăng lấy sức

 mạnh đương thời để vơ vét tận xương tủy kẻ khổ đau. Nay kỷ nguyên thông

 điệp đến từ đất nước Việt Nam, Đức Cao Đài chính thức công bố chế độ

 Quy-nhứt và Công-b́nh, nhằm khai trừ những bất công của nhân loại và

 những cuộc chiến thảm họa .

         Từ ngày Khai Đạo 18/10/1926 tại tỉnh Tây Ninh, Đạo Cao Đài

 đă có ảnh hưởng đến Paris trên những tờ nhựt báo, như trái phá nổ tung

 thế giới hưởng thụ vật chất .

        Ngày nay Đức tin Cao Đài đến Tây phương để làm phép lạ và

 truyền giảng cho sự hồi sinh vốn đă bị xoáy ṃn qua những quá độ phát

 triển xă hội và những học thuyết buôn thả. Đức tin Cao Đài vào Tây phương

 truyền giảng chủ đạo Công b́nh và hóa giải những tranh chấp tâm linh và

 phán xét những bất ổn ra khỏi ṿng khổ đau để đem lại xă hội công b́nh

 đầy ân tứ cho nhân loại .

        Ngày Khai Đạo tại Chùa Từ Lâm Tự, G̣ kén tỉnh Tây Ninh miền

 Nam Việt Nam, cũng là ngày công bố chính thể Cao Đài, cùng lúc được

 truyền loan đến Âu Châu bởi truyền thông và những liên hệ :

        - Đơn xin Khai Tịch Đạo gửi đến chính quyền thuộc địa .

        - Ngày Khai Đạo tại chùa Từ Lâm Tự G̣ Kén tỉnh Tây Ninh .

        - Chính phủ Pháp Quốc nhận những báo cáo của chính quyền

 thuộc địa Đông dương về ngày Khai Đạo Cao Đài .

                 Che Khuất Đức Tin

         Tuy Đạo Cao Đài được chính thức Khai Đạo, nhưng bị mọi

 cản trở do chính quyền thuộc địa chủ ư che khuất Đạo Cao Đài v́ quyền

 lợi thuộc địa Đông dương và Việt Nam, người Pháp thuộc địa ra sức

 tiêu diệt Tín ngưỡng Đông dương, để đạt mục đích nhập cảng Đức tin của

 Chúa vào Đông dương, nhưng họ vô t́nh đem Chúa Jésus rao bán một lần nữa,

 họ tự giết Chúa Jésus trong suy nghĩ của người Phương đông, hành động của

 họ cùng h́nh thức hành hạ thân xác của Đức Chuá Jésus trên Thánh gía !

         Ngày nay Thượng Đế trở lại Đông dương v́ sự yêu thương

 nhân loại vô bờ bến, đây là cơ duyên để thành h́nh chính thể Đức tin Cao

 Đài không biên giới, NGƯỜI đến để truyền ban một Đức tin Công b́nh cho

 mọi sự sống, nhưng chính quyền thuộc địa tại Đông dương lại một lần nữa

 cố t́nh che lấp và tiêu diệt Đức tin Cao Đài, như 2.000 năm trước họ đă

 chối Chúa, tất cả việc đời thê thảm ấy do khác vọng vật chất và nhu cầu

 hưởng thụ trên thân xác của kẻ nghèo khó, họ đă chủ ư quên lảng Đức tin

 Cao Đài và họ thừa biết Đức Cao Đài đến với nhân loại là để chuẩn bị xây

 dựng nền tảng xă hội Công b́nh hạnh phúc cho nhân loại .

        6/1928 Thời điểm xă hội Tây-phương có những thay đổi táo bạo

 trong những tiềm tàng suy lư nay xuất hiện, để những khoa học khám phá

 nhu cầu tự do quyền sống lớn mạnh, để đền bù vào khoản trống vắng trơ trọi

 ḷng tin trong tâm hồn, Tây phương nhận diện đức tin đang suy thoái đă tạo

 thành cửa tự động khép kín cô đơn và họ rất sợ khi chia tay căn nhà trọ mà

 cuộc đời đă cố sức xây nền tảng bên thềm cát biển một ngôi biệt thự vô chủ

 " Không linh hồn ", họ chứng minh đời sống vật chất sẽ tồn tại theo suy

 nghĩ nhỏ bé .

         Âu Châu đang đứng trước chênh vênh của băng huyết tâm linh,

 từ hoàn cảnh nầy Đạo Cao Đài xuất hiện tại Pháp quốc để công bố chân lư

 Công b́nh và truyền giảng Thánh Thể Cao Đài, những cản trở của bước đầu

 truyền giáo không c̣n che lấp bởi thế quyền và sự dấu kín Đạo Cao Đài tại

 Đông dương cũng không c̣n giá trị, dù rằng những thử thách của chính quyền

 thuộc địa nhập cảng vào Đông dương những đại pháo xe tăng tàu chiến cũng

 hóa thành bất dụng .

        Cùng lúc các Tôn giáo bạn, những hội Thần học và Học gỉa trên

 thế giới khám phá ra Đạo Cao Đài quyền năng phép lạ tại Việt Nam đang

 vươn ḿnh ra khỏi tầm tay của thuộc địa và không c̣n đong đưa trên chiết

 nôi Đông dương đă bao lâu bị thế quyền thuộc địa thầm kín ra sức bứt tử

 Đạo Cao Đài, họ đắp đê chắn núi không cho truyền giáo và tuyệt tiêu sinh

 lực Tín ngưỡng Đông dương .

        Ngày nay Đạo Cao Đài tự hóa thành ḍng lưu thủy Đức tin nhờ

 những cấu tạo muôn đời trong chân lư, dù cho mọi chính quyền phủ kín hay

 không tiếp sức truyền loan Đạo Cao Đài vẫn chảy vào Tây phương. Dù có

 những cuộc đắp đê điều cắt đứt ḍng lưu thủy nó vẫn chảy quyết liệt đến

 Tây phương, đến nay những kẻ đă từng phủ kín Đức tin Cao Đài đều phải

 nhận rằng Đạo Cao Đài như phép lạ là nhờ sinh lực chân lư Công b́nh .

        Đạo Cao Đài vào Tây Phương đă kết thành nền tảng như núi ngự

 trị không gian và sẽ lưu truyền vạn đại, Đạo Cao Đài thành h́nh tự nhiên

 và giao lưu mật thiết nhờ mạch sống chăn nuôi, từ ấy Đạo Cao Đài vươn mái

 dưới anh sáng mặt Trời do Thượng Đế quyền năng điều hành .

        Ngày nay chế độ thuộc địa Pháp tại Đông Dương và Việt Nam

 tự lùi dần vào quên bẵng, những người anh em Đông dương và

 Pháp nay gặp lại vui mừng trước hiện diện Giáo đoàn Đạo Cao Đài tại Paris

 như bừng sáng một ngôi Trời rực rỡ, để người anh em quên đi những nhọc

 nhằn công phá Đức tin Cao Đài năm xưa tại Đông Dương, lịch sử thuộc địa

 đă trôi qua t́nh người nay mở rộng, hạnh phúc nào hơn Đạo Cao Đài vẫn bao

 dung và lớn măi tận ḷng nhân thế .

         Những Chính kiến, Xă hội thuộc địa năm xưa, đă từng hành hạ

 Đức tin Cao Đài, cuộc thử thách nầy đă chảy trôi qua thời gian rồi để lại

 t́nh người trên ngôi bao dung, t́nh yêu thương nào cũng nhận thấy xót xa

 để rồi tha thứ cho nhau không c̣n thù hận, để lấy t́nh yêu ấy khắc chế kẻ

 thắng người thua và nhận hy sinh phần ḿnh hầu giải trừ mọi bất hạnh của

 nhân loại gặp phải .

        Đạo Cao Đài đă là nhân tố của t́nh tự con người, trải rộng

 mọi cảm thông những phiền muộn của quá khứ để ngồi lại cho vấn đề Công

 b́nh v́ quyền sống tương lai, những khắc khoải thời thuộc-địa năm xưa đă

 đi qua nó chỉ c̣n lại trang sử lu mờ trong quên lảng và Đạo Cao Đài vẫn

 thực hiện chính thể hợp nhứt xă hội công b́nh phục vụ nhân sinh .

        Nhân loại đă lật qua trang sử bóc lột bi thảm và trang sử

 tới sẽ được cấu trúc bởi Đức tin và t́nh tự nhân sinh huy hoàng, để xây

 dựng một chỗ đứng công b́nh cho mọi sắc tộc và canh tân xứ sở, Đạo Cao

 Đài có trách nhiệm khơi động t́nh nhân loại, cổ vũ quốc gia không biên

 giới và thế giới đại đồng để chung sống t́nh Huynh-Đệ bởi đây là môi

 trường đồng sinh chung sống tiếp nhận chính thể Công-b́nh, nhằm chuẩn bị

 từ chối đời sống cuồn loạn và ích kỷ của nó, những bất ổn tâm hồn nay

 nhường chỗ cho Đức tin Cao Đài thực hiện phép cứu rỗi .

                  Đường về Phương Tây

        1928 Những nhà Đạo Tây phương lên tiếng đức tin bị suy di,

 những Tiên tri gia cảnh cáo chiến tranh kinh tế và duy lợi sẽ làm trống

 vắng t́nh người .

         Những khuyến dụ Đức tin chỉ rơ sự sai lầm của xă hội

 vật chất, đă đưa nhân loại đến cánh đồng khô tự sát, những quyền lợi

 tập đoàn vật chất chủ trương vắt xác nhân loại thành xương khô, sự sống

 nầy chực chờ đe dọa nhân loại vào tận đường sát phạt mịt mù v́ thiếu vắng

 Đức tin, nay họ vẫn c̣n ngủ lơ mơ trên duy lợi cuồn loạn .

         Đức tin nay đứng trước duy-ngă, duy-lợi sẽ tự khoác cho ḿnh

 một khả lực sinh động, và hoàn bị một chân lư cao cả để phục vụ cứu khổ

 trừ mê cho nhân loại, Đạo Cao Đài không chờ duy lợi, duy kỷ thái quá, bởi

 Đức tin là nguồn cung cấp chất liệu tinh thần và bảo đảm môi trường sống

 không bị tiêu diệt lẫn nhau .

        Ngày nay người Âu Châu khám phá ra Đạo Cao Đài với chân lư

 Công-b́nh phổ quát để có thể xoa dịu những cơn mê sảng vật chất, những

 học gỉa đă t́m thấy Đạo Đạo Cao là chất liệu hữu cơ có liên hệ và mật

 thiết với các Đức tin trên thế giới, hy vọng Đạo Cao Đài sẽ đem lại hạnh

 phúc thật sự cho nhân loại, bởi thể Đức tin Cao Đài do Thượng Đế háo

 sanh kỳ diệu với mục đích tạo cho nhân loại mọi điều kiện phát sinh từ

 lương tâm Công-b́nh và bảo đảm giải trừ mọi khủng khoản tâm hồn nhằm đem

 lại đời sống không c̣n trống vắng niềm tin .

        Paris đă tiếp nhận dưới sánh sáng Đức tin Cao Đài một tiềm

 năng Phổ Độ kỳ diệu, bởi người bản xứ nhận thấy khả lực tiến hóa và vượt

 thắng của đức tin toàn diện và Đạo có những đặc thù của lương tâm đạo đức

 nhân bản, xă hội Công b́nh hạnh phúc .

         Đạo Cao Đài Phổ độ v́ tha nhân, là cánh cửa phép lạ đến

 với nhân loại bất khả phân biên giới, sắc tộc, mầu da và ngôn ngữ v́ tất

 cả cùng một Đấng tạo thành .

        Đức tin Cao Đài tha thiết gọi mời nhân loại cùng an vị trong căn

 nhà CHÚA, để nhận t́nh Huynh-Đệ, cùng nhau chân thực ḥa ḿnh trong căn

 nhà Chung " Hội Thánh Ngoại Giáo " và nay Thông điệp mới được loan truyền

 bởi Ngài Nguyễn Bỉnh Khiêm, Văn hào Victor Hugo và Bác sĩ Tôn Dật Tiên đồng

 kư Thiên Nhân Ḥa Ước, khởi đầu cho công nguyên Thiên Nhân Ḥa Ước nhằm

 khuyến răng nhân loại thi hành chính thể Từ Bi hóa độ, Bác Ái tha nhân và

 Công b́nh Phổ độ để phát động thành lập Hội Thánh Ngoại Giáo .

                           Đức Tin Vô Cùng

        12/8/1928 Thông Thiên Học thế giới chính thức bảo trợ

 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh và thay mặt Đạo truyền giáo

 tại Âu Châu .

     " Thời bấy giờ Thông Thiên Học chưa phát triển tại Việt Nam ".

        Thông Thiên Học Pháp tự xem như sứ giả, mang sứ mạng Đức

 tin Cao Đài truyền giảng và t́m những giải pháp tự do tín ngưỡng tại

 Đông dương, cùng thời gian nầy có Giáo sư Gabriel Gobron là một nhà

 luân lư học, học giả, phê b́nh gia và sử gia đă khám phá ra Đạo Cao Đài,

 Giáo sư Gabriel Gobron trở thành Tín đồ Cao Đài và chính thức nhận sứ

 mạng truyền giảng chân lư Cao Đài tại Âu Châu .

        Những năm tháng Ngài Gabriel Gobron đến với chân lư Đạo

 Cao Đài bằng tự tin và can đảm, sự khác vọng và nhọc nhằn không lùi ư

 nguyện để khám phá thần học Đạo Cao Đài qua băng tảng sâu rộng và vững

 chăi chân lư Đại-đồng, từ ấy Ngài tha thiết dấn thân truyền giảng Đức

 tin Cao Đài bằng những thành tựu trọn vẹn .

        12/01/1928 Sứ giả Giáo sư Gabreil Gobron gửi thông điệp đến

 Ṭa Thánh vấn an Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Quyền Giáo Tông Thượng Trung

 Nhựt và tất cả Tín đồ Cao Đài. Ngài tŕnh bày những năm tháng t́m kiếm

 và chứng nghiệm trực tiếp Đức tin Cao Đài .

        Ngài Gabriel Gobron khai tâm hướng về Ngai Vàng Tối Thượng Ṭa

 Thánh Tây Ninh, để tự hiến dâng công nghiệp Đạo lên Chí Tôn và Phật Mẫu,

 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc khen ngợi Học gỉa Gabriel Gobron uyên bác, là

 Tiên tri gia Cao Đài Tây phương có đủ năng động truyền giáo .

                   Nền Tảng Hội Thánh

                Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

        7/9/1928 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiện Ngài Gabriel

 Gobron, thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, tham dự

 Đại Hội Thần Linh Học Quốc Tế .

        " Congrés Spirite Internationnal Londres .  " Anh Quốc " .

        Từ Đạo nạn thuộc địa đưa đến chân lư Đức tin Cao Đài vào Âu

 Châu và tham dự Thần Linh Học Quốc Tế tại Anh Quốc, nhân loại ngạc nhiên

 sự xuất hiện chân lư phổ quát và thực tiễn. Lần đầu tiên tại Hội Nghị Thần

 Linh Học Quốc Tế tiếp nhận Đạo Cao Đài và do Tín đồ Phương Tây thuyết

 pháp, nền tảng thần học Tam Giáo, Ngũ Chi rất súc tích và cô đọng .

        Hội nghị hoan hỉ, vui mừng Đạo Cao Đài đă truyền loan và cung

 cấp thần học phổ quát, như đang mở ra trang sử Đức tin vào kỷ nguyên nhân

 loại Đại đồng, Hội Nghị Thần Học Quốc Tế nay đặt lại phương thức Đạo sự và

 nghiên cứu chương tŕnh truyền giáo chung cho Hoàn-cầu .

        26/10/1929 Văn pḥng luật sư Lortat Jacob và Roger Lascaux

 lập thủ tục biện hộ cho Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ tại Đông dương và Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài tại Cao Miên .

        Giáo sư Gabriel Gobrin gửi văn thư đến luật sư Lortat

 Jacob và Roger Lascaux, để hậu thuẫn Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và bổ túc

 những hồ sơ tự do tin ngưỡng .

        Ngài hy vọng cán cân Công lư phục vụ tín ngưỡng và quyền sống

 tại Đông dương được tốt đẹp hơn, Luật sư Lortat Jacor về Pháp vào dịp

 lễ Giáng sinh, mang theo Thông điệp của Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

 " Lê Văn Trung " từ Ṭa Thánh Tây Ninh gửi đến Ngài Gabriel Gobron, lời

 chúc mừng Tín hữu và ân nhân Cao Đài trong mùa Giáng sinh an lành, nhân

 dịp nầy Luật sư Lortat Jacor cùng trao đổi những dữ kiện Tín ngưỡng tại

 Đông dương với Giáo sư Gabriel Gabron .

        30/02/1930 Tín hữu Cao Đài và ân nhân Pháp quốc gửi công

 qủa đến Hội Thánh Ngoại Giáo tại Thủ đô Phnom Penh Cao Miên để kiến

 lập Điện Phật Mẫu, Ngài Gabriel Gobron thay mặt Đạo nhận công qủa :

        Nghị sĩ   Marius Moutet .

                  Henri Guernut .

                  Ernest Outrey .

        Bộ Trưởng Albert Sarraut .

                  Edouard Daladier .

        Ngài Gabriel Gobron vận động Hội Nhân Quyền Pháp Quốc tạo

 điều kiện cho Đông Dương được tự do tín ngưỡng, Hội Nhân Quyền Pháp

 Quốc gửi phúc đáp cho Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, văn thư

 đầy thiện cảm cùng những dữ kiện đề nghị chính phủ Bảo hộ Việt Nam, chính

 phủ Bảo hộ Cao Miên và Hoàng Triều Cao Miên hăy dừng tay lại những cuộc

 hành hạ Tín hữu Cao Đài, nhưng viên toàn quyền Đông dương thách thức Hội

 Nhân Quyền Pháp, họ tự ư ra chỉ thị cấm phổ truyền Đạo Cao Đài và cấm

 người dân theo Đạo Cao Đài khắp vùng Đông dương, chính quyền thuộc địa và

 Đạo Cao Đài trở thành hồ sơ Tín ngưỡng nóng bỏng .

        Hội Nhân Quyền tŕnh lên Quốc Hội Pháp những hồ sơ và hành

 động của viên toàn quyền Đông Dương, Quốc Hội Pháp và các Bộ Trưởng biểu

 quyết không chấp thuận những biện pháp đối sử tàn nhẫn với Đạo Cao Đài .

        Chính phủ Cộng Ḥa Pháp Quốc kêu gọi viên toàn quyền Đông

 Dương :

        " Hăy tránh tiếng kẻ hành hạ Đạo Cao Đài, hăy để cho tự do

 Tín ngưỡng và mở ra những cuộc tranh luận " .

        Nhiều Nghị Sĩ Quốc Hội đồng tuyên bố :

         " Thuộc địa Đông dương không c̣n hợp thời nữa và những

 nghiêm trị Đạo Cao Đài không đem lại kết quả nào cho toàn quyền Đông

 Dương " .

        Tín hữu Cao Đài tại Paris, Hội Nhân Quyền, Luật sư và Báo

 chí có cùng thiện cảm loan tải và vận động chính phủ Paris băi bỏ lệnh

 cắm truyền giảng Đức tin Cao Đài ở khắp mọi miền của thuộc địa .

        04/7/1930 Chính phủ Bảo hộ Cao Miên chỉ thị cấm hành lễ

 và truyền giảng Đức tin Cao Đài, Hội Nhân Quyền phản ứng tại chính

 trường Pháp Quốc để báo động cho công luận công khai chỉ trích sôi nổi

 với chính quyền trung ương " Paris " và chính quyền bảo hộ Đông dương

 đă áp chế Tôn giáo Cao Đài, bởi nội vụ do viên chỉ huy trưởng hiến binh

 Desfrancois xâm nhập Thánh Thất Phnom Penh áp tải Tín hữu Cao Đài về

 khám lớn phạt tù, viên hiến binh hành sự trái phép không có pháp lệnh

 của ṭa án Cao Miên .

        Chính phủ " Paris " Hội nghị Lưỡng viện Quốc hội can thiệp

 và cách chức Tổng Trưởng Bộ thuộc địa Đông Dương .

        21/9/1930 Đức tin Cao Đài được tự do truyền giảng trong hai

 tháng ngắn ngủi, th́ gặp phải chính quyền Bảo hộ Cao Miên lên tiếng

 chống sứ mạng Cao Đài, cấm các giáo đoàn truyền Đạo, đóng cửa Thánh

 Thất, bắt Chức sắc, Chức việc và Tín đồ phạt tù không hợp pháp, nội

 vụ nầy biến thành chính sách kỳ thị Đức tin do viên toàn quyền Cao Miên

 phát động .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu gửi văn thư đến Quốc hội

 phản đối chính quyền thuộc địa Đông dương .

         19/11/1930 Tín hữu Cao Đài Pháp quốc gửi những kiện tặng

 phẩm đến Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Trung Ương, do tàu Chaloupe

 chuyển đi và cặp bến cảng Cao Miên, những kiện tặng phẩm nầy chưa kịp

 nhận lănh khui thùng th́ sở hiến binh Phnom Penh bố ráp và tịch thu

 không lập biên bản, quan Toàn quyền ra sức cô lập Đạo Cao Đài tại Miên

 Quốc .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu yêu cầu nhà nước Bảo

 hộ Cao Miên hoàn trả lại những kiện tặng phẩm cho Đạo .

        12/01/1931 Hội Thánh Lưỡng Đài Ṭa Thánh Tây Ninh xuất

 ngoại, dưới sự hướng dẫn của Cửu Trùng Đài có Đức Quyền Giáo Tông

 Thượng Trung Nhựt và Hiệp Thiên Đài có Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đồng

 đến Thủ đô Phnom Penh viếng thăm Hội Thánh Ngoại Giáo, Trấn Đạo Cao Miên

 và toàn đạo hải ngoại, nhằm mở ra Nghị Hội Quốc Tế Cao Đài tại Cao Miên,

 Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt và Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy

 nhiệm Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Phổ truyền Đạo đến Tây phương .

        Nghị Hội đề cử Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh lên đường truyền

 giáo tại Âu Châu, vào dịp tham dự hội chợ những quốc gia thuộc địa Pháp

 tại Paris .

        16/01/1931 Đức Quyền Giáo Tông và Đức Hộ Pháp mời Giáo Hữu

 Thượng Vinh Thanh tham nghị phương thức truyền giáo tại Paris.

         Ṭa Thánh ban Thánh Lịnh ủy nhiệm Giáo Hữu Thượng Vinh

 Thanh thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tại Pháp

 Quốc .

        Thánh Lịnh :

        1 - Phổ truyền Đạo Cao Đài tại Âu châu .

        2 - Lên tiếng với chính phủ Pháp về quyền tự do tín

            ngưỡng tại Đông dương .

        3 - Kêu gọi chính quyền thuộc địa hủy bỏ chính sách áp

            chế dân tộc Việt Nam .

        29/01/1931 Đức Quyền Giáo Tông, Đức Hộ Pháp và Giáo Hữu

 Thượng Vinh Thanh hội kiến tại Ṭa Thánh Tây Ninh, nhằm tham khảo bổ

 túc cho hoàn chỉnh chương tŕnh phổ truyền Đạo ra Hải ngoại .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc gửi Thông điệp truyền giáo và Thánh

 Lịnh thành lập Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu ủy nhiệm cho Ngài

 Gabriel Gobron và văn thư giới thiệu Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh thay mặt

 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh đến Pháp truyền giáo .

        5/3/1931 Con tàu Chenonceau chuyên chở Đạo sự vào cảng

 Marseille Pháp Quốc, trong sân cảng có Ngài Gabriel Gobron và phái

 đoàn chào đón Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh rất nồng hậu, lần đầu tiên

 Tín đồ Cao Đài Đông Phương và Tây Phương bắt nhịp cầu giao lưu đầy

 khả kính .

        6/3/1931 Ngài Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh thay mặt Đại Đạo

 Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, công bố hành tŕnh truyền giáo tại

 Pháp Quốc, cảng Marseille trở thành dấu ấn lịch sử Đạo Cao Đài truyền

 giáo chính thức đến Tây Phương, lầu đầu tiên Âu Châu hoan hỉ tiếp nhận

 Tôn giáo Cao Đài uy tín Phương Đông .

        07/03/1931 Paris tiếp đón Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh " Trần

 Quang Vinh " hiệu Hiển Trung, Chức sắc Thiên phong của Bạch Vân Thiêng

 Liêng, Phó Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài đến Paris những ngày

 đầu tham dự Hội Chợ Quốc Tế các thuộc địa Pháp tại Vincennes .

        Những ngày tháng c̣n lại Ngài Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh nhận

 lănh Thiên chức thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh phổ

 truyền Đạo vào Pháp quốc và vận động quyền tự do tín ngưỡng tại Đông

 Dương, Ngài Gabriel Gobron tổ chức những buổi hội thảo Đức tin Cao Đài,

 giới thiệu Ngài Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh tiếp xúc Hội Nhân Quyền, các

 giới chức trong chính quyền, Quốc Hội Pháp, Chính trị gia, Học giả,

 Truyền thông, Báo chí, Kư giả và Luật sư v.v...

         Ngày truyền giảng Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh mở lời rằng :

        " - Anh-chị hăy cùng đến với Đạo Cao Đài để nhận Đức tin quyền

 năng phép lạ .

        - Anh-chị sẽ nhận được hồng ân của Thượng Đế, bởi NGƯỜI đến

 với nhân loại một cách rất nồng nhiệt và bao dung .

        - Hôm nay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh mời

 Anh-chị hăy cùng đến với t́nh người và sức sống Từ Bi, Bác Ái, Công

 b́nh để mưu cầu v́ tự do tín ngưỡng của nhân loại .

       - Chúng tôi đi từ miền đất Cao Đài đến đây chỉ mang theo

 Thiên Luật của Thượng Đế đă ân ban cho nhân loại, như quyền sống công

 b́nh, thương yên và hạnh phúc, Tôi xin dâng hiến Anh-chị những thiên Kinh

 và lời thị hiện cao quí nhứt của Đức Cao Đài " .

        Gồm có :

        " Tân kinh, Tân Luật, Pháp Chánh Truyền, Thánh Ngôn Hiệp

 Tuyển và Đạo Luật " .

        " Do ban tốc kư thực hiện và Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu

 lưu trữ lời truyền giảng của Ngài Giáo Hữu Thựơng Vinh Thanh "

        16/04/1031 Ngài Gabriel Gobron tiếp nhận Thánh lịnh từ Ṭa

 Thánh Tây Ninh do Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương gửi đến Pháp Quốc,

 bổ nhiệm Ngài Gabriel Gobron Quyền Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao

 Đài Âu Châu bởi Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn chỉ định và Đức Hộ

 Pháp Phạm Công Tắc ấn kư .

        18/04/1931 Buổi truyền giảng lần thứ hai của Ngài Thượng

 Vinh Thanh, ban tổ chức hội thảo truyền loan :

       " - Hôm nay là ngày Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

 chính thức phổ truyền Đức tin Cao Đài đến khắp mọi nơi " .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm cho Ngài Gabreil Gobron

 Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và thành lập Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu " Mission Etrangère du Caodaisme de L'Europe "

     Chưởng Quản        Ngài Gabriel Gobron .

     Phó Chưởng Quản    Ngài Félicien-Challay .

     Ủy Viên Nội Vụ     Ngài Charles-Bellan .

     Ủy Viên Ngoại Vụ   Ngài Gabriel-Abadie de Lestrac .

     Thủ Quỹ            Ngài Félicien  " .

       17/5/1931 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tổ chức

 chương tŕnh hội thảo nhân quyền và tự do Tín ngưỡng Đông Dương .

        Do ba thuyết tŕnh viên .

        1 - Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, truyền giảng Lịch sử Đạo Cao Đài .

        2 - Triết gia Gabriel Gobron thay mặt Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu truyền giảng Thần Học Cao Đài .

        3 - Nghị Sĩ Emile Kahn Tổng thư kư Hội Nhân Quyền Pháp

 thuyết tŕnh Tự Do Tín Ngưỡng Đông Dương .

        Ngày hội thảo nầy c̣n gọi là " Ngày truyền giảng Đức

 tin Cao Đài Phương Tây " .

        Ngày truyền giảng Đức tin Cao Đài, được Thiên ân chan rưới

 phép lạ, kết qủa ngoài lư giải của mọi người do sự thành h́nh Hội Thánh

 Ngoại Giáo và công bố những văn kiện tự do tín ngưỡng, Paris xây dựng

 nền tảng Hội Thánh Ngoại Giáo bởi những danh nhân đồng kư tên bảo trợ

 Đạo Cao Đài :

        1 - Tổng Trưởng                  Albert Sarraut .

        2 - Trung Tá Quân đội Pháp       Alexis Métois .

        3 - Tổng Trưởng & cựu Thủ Tướng  Edouard Daladier .

        4 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Henri Guernut .

        5 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Ernest Outrey .

        6 - Luật Sư T.T.T Paris          Eugène Tozza .

        7 - Giáo Sư Sorbonne             Félicien Challaye .

        8 - Nghị Sĩ & Tổng Trưởng        Marius Moutet .

        9 - Nghị viên Hội Nhân Quyền     Marthe Williams .

       10 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Paul Ramadier .

       11 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Marc Rucart .

       12 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Jean Piot .

       13 - Nghị Sĩ Quốc Hội Pháp        Jean-Michel Renaitour .

       14 - Nhân Sĩ                      Voirin .

       15 - Nhân Sĩ                      André Philip .

       16 - Chủ nhiệm nhựt báo La Griffe Jean Laffray .

       17 - Luật Sư                      Lortat Jacob .

       18 - Luật Sư                      Roger Lascaux .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu công bố ban điều hành,

 báo chí tường thuật và loan tải tin mừng Đạo Cao Đài xuất hiện tại Pháp quốc .

        Cùng lên tiếng kêu gọi chính phủ Pháp và thuộc địa Đông Dương

 hăy dừng tay áp chế Đạo Cao Đài hăy trả quyền tự trị cho quốc gia Việt Nam .

        Các báo đồng t́nh loan tải tin mừng Đức tin Cao Đài tại  Paris .

        1 - La Libre Opinion Paris .

        2 - Cahier de la Ligue des Droits de L'homme Paris.

        3 - La Griffe Paris .

        4 - Le Progres Civique Paris .

        5 - Le Fraterniste Lille ( Nord ).

        6 - Le Réveil Ouvrier Nancy .

        7 - Le Semeur Faiaise ( Calvados ).

        8 - L'Aurore Malgache Tananarive .

        9 - Germinal Croix ( Nord ).

       10 - La Tribuine Indochinoise Saigon .

       11 - L'illustration Paris .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu nhận được Hậu thuẩn

 của các Khâm sứ tại Đông dương như :

        1 - Khâm Sứ     Richomme .

        2 - Khâm Sứ     Sylvestre .

        3 - Khâm Sứ     Thibaudeau .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu lập bộ Đạo 15 tín

 hữu và trên 43 ân nhân của Đạo, đồng kư tên yêu cầu Chính phủ phê

 chuẩn thỏa ước tự do tín ngưỡng Đông dương, các văn kiện trên được gửi

 đến Quốc Hội, Chính phủ Pháp Quốc chấp thuận phê chuẩn thành thỏa ước

 tự do truyền giáo của Đạo Cao Đài tại Pháp và khắp thuộc địa .

        29/05/1931 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Ngài

 Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh viếng thăm gia đ́nh và phần mộ Đức Chưởng

 Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn  " Victor Hugo " .

         Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu mời Giáo Hữu

 Thượng Vinh Thanh thuyết tŕnh và hội thảo cùng Ngài Gabriel Gobron .

         Chủ đề : Chân Lư Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

        Buổi truyền giảng và hội thảo được khai thông tận nguồn chân

 lư Đạo, chính buổi truyền giảng nầy dẫn vào đồng nội Tây phương một chất

 liệu Đạo đức mới, như một nông phẩm kỳ diệu đang nuôi sống họ, cánh cửa

 Đức tin Cao Đài được mở rộng tại Âu Châu và đang chuẩn bị thiết lập một

 công tŕnh gieo giống Cao Đài thành h́nh .

        17/9/1931 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu vận động

 dư luận tại Pháp Quốc, nhựt báo " La Griffe " lên tiếng chính sách thuộc

 địa tại Đông Dương quá tàn bạo có những thủ đoạn hẹp ḥi bức hiếp người

 dân bản xứ, như nội vụ Chủ Trưởng Hội Thánh Ngoại Giáo và tín hữu bị hành

 hạ tại Cao Miên và Việt Nam .

         Nhựt báo " La Griffe " số 38 ra ngày 17/9/1931 chỉ trích

 quyền lực của các quan Bảo hộ tại Cao Miên và Việt Nam yêu cầu các ông

 quan Bảo hộ phải chịu trách nhiệm những hành động kỳ thị Đức tin có thể

 làm phương hại đến Đức tin Cao Đài .

        10/11/1931 Luật sư Lortat Jacob đứng trước Ṭa Thượng

 Thẩm Sài G̣n, phủ nhận và chống án để biện hộ cho Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

 Độ và Ngài đặt ḿnh vào đức tin Cao Đài, nhờ Hội Nhân Quyền Pháp lên

 tiếng ủng hộ Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài tại Cao Miên.

        Tại Pháp Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và ân nhân

 Đạo trực tiếp đệ tŕnh kiến nghị lên Quốc Hội, Chính phủ Pháp Quốc và

 Bộ Trưởng Thuộc Địa, để t́m giải pháp tự do Tín ngưỡng cho Đông dương .

        28/10/1931 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu công bố những

 thành tựu truyền giảng của Đạo tại Âu Châu từ tháng 5/1931-10/1931

 và tổng kết t́nh h́nh liên giao Tôn giáo thế giới .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài đón tiếp Thánh Cha Godwin

 Trưởng Lăo của Giáo Hội Église G

nostique Allemagne " Đức quốc ".

        Thánh Cha Godwin muốn t́m hiểu Đức tin Cao Đài mà Ngài

 được biết qua các kỳ Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế, Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn

 Gabriel Gobron giới thiệu Đức Thánh Cha Godwin liên giao cùng Ṭa Thánh

 Tây Ninh được Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung "

 tiếp nhận và hồi âm thông điệp, do Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

 thông đạt và gửi đến Đức Thánh Cha Godwin vào ngày 02/11/1931 .

        13/11/1931 Đức Thánh Cha Godwin Trưỡng Lăo Giáo Hội

 Église Gnostique Allemagne " Đức quốc ", gửi Thông điệp đến Đức Quyền

 Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung " như sau :

        " ÉGLISE GNOSTIQUE ALLEMAGNE .

        P . Futlingen, ngày 13 thánh 11 năm 1931

        Kính thưa Đức Ngài, cao cả, quyền năng và Thánh thiện .

        Thưa Đức Ngài, Bức Thông điệp của Đức Ngài đă đến vùng

 Trung Âu chúng tôi .

        Tổng Giáo Hội Église Gnostique Allemagne " Đức quốc ", mà

 tôi là Trưởng Lăo quyết định chuẩn bị liên hợp với đức tin Cao Đài...

        Tôi được lănh nhiệm vụ báo tin cho Đức Ngài biết sự quyết

 định này và kính xin Đức Ngài thông truyền cho chúng tôi về Lịch

 sử, Hiến chương, Giáo lư và những nghi lễ nền Đại Đạo Tam kỳ Phổ

 Độ của Ngài bằng tiếng Pháp, Anh hoặc Ḥa-lan, để nhờ đó, chúng

 tôi có thể tổ chức các Giáo Hội Cao Đài ở những Quốc gia như Áo,

 Thụy sĩ, Ḥa-lan, Bỉ, Lithuaniens, Lettens và Esthéniens v.v...

        Để vững đức tin vào sự thực hiện điều mong ước đó, xin

 Đức Ngài hăy xem Tôi như người thuộc hạ khiêm tốn của Đức Ngài vậy .

                Kư Tên

                GODWIN

        Thánh Cha và Trưởng Lăo của Giáo Hội Église Gnostique Allemgne .

        Grand Maitre de l'ordre des chevaliers de la rose mystique .

        Địa chỉ :

        H.Godwin Stuermer . Tuets ( Grenzmard ) ALLEMAGNE

        01/12/1931 Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh thay mặt Ṭa Thánh

 chiêu đăi Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, ân nhân và danh nhân

 thượng khách tại lữ quán Lutétia Paris .

        Chương tŕnh chiêu đăi giới thiệu Đức tin Cao Đài và mở rộng

 mọi sự liên giao .

       Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh đôi lời cảm tạ :

       " Tôi xin cảm tạ quư ngài đă v́ Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và

 dành cho tôi những vinh hạnh hôm nay, cũng như Hội Thánh Ngoại Giáo Cao

 Đài Âu Châu và ân nhân đă tạo cho tôi một thời điểm thuận lợi để tiếp

 xúc quư ngài trong thời gian lưu ngụ và truyền giáo tại Paris .

        Tôi lấy nỗi niềm Đại Đạo mật thiết đáp lễ quư ngài và

 chia sẻ t́nh Thiêng Liêng nầy .

        Hôm nay Đức tin Cao Đài và các dân tộc Đông dương sẽ được

 hạnh phúc, đón nhận tin mừng của quư ngài đă tạo cho nhân loại một

 trang sử lưu truyền tự do tín ngưỡng, tôi xin thay mặt toàn Đạo cảm ơn

 quư ngài để ghi nhớ giờ phúc lịch sử nầy và Toàn Đạo hảo ư mời quư ngài

 viếng thăm Ṭa Thánh Tây Ninh " .

        Ông Henri Guernut Tổng Thư Kư Hội Nhân Quyền tại chức

 Nghị sĩ Quốc Hội Pháp, phúc tŕnh tài liệu lịch sử Đạo Cao Đài .

        - Lược thuật thành tựu Đức tin Cao Đài .

        - Tín ngưỡng Đông dương .

        - Nhân quyền Việt Nam .

        04/12/1931 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu chiêu

 đăi Giáo Sư Thượng Vinh Thanh tại trung tâm thương cảng Marseille và

 chúc cho nhau lời ân cần và tạm biệt Cố vấn Hội Thánh Ngoại Giáo Cao

 Đài Âu Châu thượng lộ về Thánh Địa b́nh an .

        16/12/1931 Nhựt báo Le Progrès Civique số 614 phát hành tại

 Paris, do kư giả Trung Tá Alexis Métois viết bài xă luận vào dịp đến

 Cao Miên để t́m hiểu t́nh h́nh Đông dương và thăm viếng Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Trung Ương .

        Trung Tá Alexis Métois dành cho Đạo nhiều cảm t́nh và ông

 viết một thiên phóng sự phản kháng hành động của ông Paul Reyimud Tổng Bộ

 Trưởng Thuộc Địa với chính sách không công b́nh đức tin tại Đông dương .

        30/12/1931 Con tàu Chennonceau vào cảng Sài G̣n, thả neo

 cập bến Nhà Rồng, bến cảng nhộn nhiệp hơn hẳn mọi chuyến tàu đi, tàu

 về, hai đoàn người trên tàu dưới bến vẫy tay chào nhau vui mừng .

        Từ trên bon tàu hiện rơ chiết áo thụng trắng cài chín nút

 ḥa lẫn theo mây. Ngài Giáo hữu Thượng Vinh Thanh, Chức sắc Cửu

 Trùng Đài mực thước, người con Cao Đài trở về quê hương Thánh Địa .

         Bến cảng trải rộng t́nh Đạo đón một giáo sĩ từ xa trở về,

 phái đoàn Ṭa Thánh gồm có Cửu Trùng Đài Đức Quyền Giáo Tông Thượng

 Trung Nhựt, Chánh Phối Sư Thái Thơ Thanh, Giáo hữu Thượng Tuy Thanh,

 Giáo hữu Thái Gấm Thanh và Hiệp Thiên Đài có Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc,

 Bảo Văn Pháp Quân Cao Quỳnh Diêu, đón mừng vui một buổi Đạo trùng phùng

 và để lại cho muôn đời sau vẫn c̣n ghi dấu ấn lịch sử truyền giáo Phương Tây .

        Chiều hôm ấy Ṭa Thánh khoản đăi Ngài Giáo hữu Thượng Vinh

 Thanh và thiết lập đàn cơ do Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc cùng Ngài Bảo Văn

 Pháp Quân Cao Quỳnh Diêu pḥ loan .

        Đức Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn " Victor Hugo " thị hiện

 chào mừng chư Đại Huynh Cửu Trùng Đài, Hiệp Thiên Đài, Hội Thánh Ngoại

 Giáo và ban ơn cho Giáo hữu Thượng Vinh Thanh một bài thi :

        " Hiển Trung con, lại đây Thầy dặn,

          Tuổi tên con nay đặng chói ḷa;

          Huệ ơn con nhận nơi Cha,

          Có quyền hănh diện gịng Ta với đời.

                        *  

          Con đă thấy bao thời Pháp quốc,

          Được khắp nơi tôn bậc Đại cường;

          Phiền chi con, kẻ vô ơn ,

          Mặc dù danh vọng cũng c̣n thói quen .

                        *   

         Ân lớn kia một phen con trả,

         Khi mới vào lập quả đường tu ;

         Nuôi con Cha lắm công phu ,

         Giờ đây mừng trẻ đền bù vinh quang .

                        *  

           Phu nhân Victor Hugo

        Mẹ con hứa đến trần gian,

        Cùng Cha thăm viếng ân ban con hiền .

                                THĂNG

        12/02/1932 Trên 3/4 Nghị sĩ Lưỡng Viện Quốc Hội Pháp

 Quốc, biểu quyết thỏa ước tự do Tín ngưỡng Đông Dương, Quốc Hội Pháp

 chuyển đến Chính phủ chuẩn y và ấn định ban hành thỏa ước Đạo Cao Đài

 vào ngày 16/02/1932 .

        16/02/1932 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Hội

 Nhân Quyền Pháp, gửi đến Tổng Trưởng Bộ Thuộc Địa những dữ kiện áp chế

 Tín ngưỡng và đặt lại những vấn đề quyền tự do đức tin tại Đông dương .

        20/02/1932 Hội Thánh Ngoại Giáo, Hội Nhân Quyền Pháp Quốc,

 tiếp nhận Thông điệp của Đức Hộ pháp Phạm Công Tắc, đề nghị Hội Thánh

 Ngoại Giáo trực tiếp vận động và can thiệp với Chính phủ Paris, thi hành

 các điều khoản trong thỏa ước chưa thi hành và thay mặt Ṭa Thánh tham

 khảo dư luận để vận động tự do truyền giáo tại Paris .

         Hội Thánh Ngoại Giáo mở hội thảo truyền giảng Đức tin Cao Đài

 để cảm ơn Lưỡng Viện Quốc Hội, Chính khách, Hội Nhân Quyền, báo chí, kư

 giả, nhân sĩ, Chính trị gia, ân nhân và toàn Tín hữu Cao Đài Pháp quốc .

        Hội Thánh Ngoại Giáo thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, đón tiếp

 thỏa ước tự do truyền giáo của Đạo Cao Đài tại Paris .

        28/02/1932 Lễ Vía Chí Tôn tại Ṭa Thánh băi đàn Nam tả, Nữ

 hữu nghiêm túc, Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt truyền giảng và

 giới thiệu công nghiệp đạo của Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh .

        " Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh Cố Vấn Hội Thánh Ngoại Giáo

 Cao Đài Âu Châu và Phó Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Miên

 Quốc, vừa lập được công quả truyền giáo kỳ tài tại Âu Châu nay dâng lên

 Chí Tôn, Phật Mẫu cùng chư Phật, Tiên, Thánh, Thần .

        Nhân dịp Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh công cán tại Pháp Quốc,

 tận tụy truyền giáo v́ Đạo, giao tiếp với các yếu nhân và chính phủ Pháp

 Quốc, tŕnh bày nguyện vọng quyền sống của dân tộc Việt Nam và tự do tín

 ngưỡng tại Động Dương, nay toàn đạo cùng vui mừng công nhiệp Đạo của Giáo

 Hữu Thượng Vinh Thanh, Người đă đem đến cho Đạo một ước nguyện tự do

 truyền giáo Cao Đài tại Âu Châu .

        Nay chính phủ Pháp đă chính thức ban hành thỏa ước vào

 ngày 16/02/1932 công nhận quyền tự do tín ngưỡng Đạo Cao Đài tại Đông

 Dương và ân xá tất cả tín đồ Cao Đài bị tù hay phạt vạ, công quả nầy do

 Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh thực hiện hơn 9 tháng tại Pháp Quốc .

        Ngoài ra Ṭa Thánh c̣n ủy nhiệm cho Giáo Hữu Thượng Vinh

 Thanh thay mặt Đạo thành lập Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và

 lập Bộ Đạo trên 15 tín đồ và 43 ân nhân của Đạo .

        Đây là những thành qủa chứng thực sự nghiệp truyền giáo của

 Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh, kính thưa quư Huynh, Tỷ đây là hồ sơ chứa

 đựng tất cả mọi sự liên quan ngày hôm nay và tương lai của Đạo tại Âu châu .

        Những phần quan trọng nhứt trong hồ sơ này đă được giải

 quyết tại Pháp Quốc :

         1 - Chính phủ Pháp Quốc đă thi hành quyền tự do

 tín ngưỡng và phổ truyền Đạo Cao Đài ở khắp Đông Dương .

        2 -  Băi bỏ phạt vạ và ân xá Tín đồ Cao Đài

        Phần c̣n lại do Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu,

 Hội Nhân Quyền và báo chí hậu thuẩn trực tiếp kêu gọi chính phủ Pháp

 thi hành các điều ước Nhân quyền tại Việt Nam và Đông Dương .

         Lên tiếng với chính quyền thuộc địa Đông Dương trả lại

 tự do cho Dân tộc Việt Nam và quyền tự trị như mọi quốc gia khác trên

 thế giới và tôi xin đọc bốn câu thi của BÁT NƯƠNG DIÊU TR̀ CUNG trong

 thiên trường thi dạy Đạo .

        " Nếu có kẻ an bang tế thế,

        Qùi mà nghinh lấy lễ trọng người .

        Cởi thân ra mảnh áo tơi,

        Cho mưa đở nắng cho đời nguy nan " .

        Đức Quyền Giáo Tông, Đức Hộ Pháp và toàn đạo đồng nhứt

 hướng về Ngài Giáo Hữu Thượng Vinh Thanh xá một xá để tỏ ḷng ái mộ

 nghĩa cử v́ Đạo .

        04/03/1932 Luật sư Ernet Outrey Ṭa Thượng Thẩm Paris đặt

 văn pḥng tại Sài G̣n, nguyên là thành viên của Hội Nhân Quyền Pháp .

        Trực tiếp can thiệp với chính quyền thuộc địa Đông dương

 để giải trừ mọi bất công xă hội và quyền tự do Đức tin, nay vẫn c̣n bế

 tắc chưa thật sự thi hành, Luật sư gửi những văn kiện và các khoản của

 điều ước đến Chính phủ Pháp Quốc xin xét lại những quyền đă định trong

 thỏa ước, Lưỡng Viện Quốc Hội một lần nữa phải biểu quyết thi hành khẩn

 cấp thỏa ước tự do Đức tin Cao Đài và được ban hành chính thức ngày

 16/02/1932, Quốc Hội Pháp Quốc yêu cầu chính quyền thuộc địa Đông Dương

 thi hành thỏa ước Chính phủ Paris đă chấp thuận Đức tin Cao Đài được mọi

 quyền truyền giảng khắp các thuộc địa và Bảo hộ .

        10/03/1932 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tổ chức

 hội thảo : Tinh Thần Đức Tin Cao Đài .

         Thuyết tŕnh viên : Luật sư Ṭa Thượng Thẩm Paris, Giáo

 hữu Eugène Tozza .

        Buổi thuyết tŕnh nêu cao viễn cảnh Đức tin Cao Đài và

 giải đáp những ưu tư truyền giáo tại Âu Châu .

        Luật sư Giáo Hữu Eugène Tozza truyền giảng rằng :

       " Mai nầy Huynh-Đệ sẽ đón nhận những thông điệp từ Thánh

 đường Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tại Paris .

        Thánh đường nầy sẽ được xây dựng bởi phép lạ, để truyền giảng

 Đức tin Cao Đài, đây là nơi gặp gở của các chủng tộc Tây phương và nơi

 tiếp nhận chân lư Công b́nh của Đức Chúa Cha từ Ṭa Thánh Tây Ninh ban bố  " .

        21/03/1933 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, gửi

 Thánh lịnh và Thông điệp Ân phong chính thức cho Hội Thánh Ngoại Giáo

 Cao Đài Âu Châu và phân quyền chưởng quản Hội Thánh .

        Giáo Sư Thượng Vinh Thanh Cố Vấn

        Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabiel Gobron  Chưởng Quản

        Giáo Sư Hương Félicien Challaye  Phó Chưởng Quản

        Giáo Hữu Charles Bellan          Ủy Viên

        Giáo Hữu Gabriel Abadie          Ủy Viên

        Giáo Hữu Eugène Tozza            Ủy Viên

        Lễ Sanh Hương Marguerite         Ủy Viên

        25/03/1932 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Trung Ương gửi

 Thông điệp đến Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu :

        "  Kim Biên. 20/03/1932

         Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn Nhơn " Victor Hugo "

 truyền rằng :

        " Bần đạo chào Quyền Giáo Tông, Hộ Pháp, Tiếp Đạo và Hội

 Thánh Ngoại Giáo .

        " Bần đạo khi đắc lịnh làm Chưởng Đạo lập Hội Thánh Giáo

 Đạo Tha Phương, th́ tùy ḷng Bác ái của Đức Chí Tôn, mở rộng cửa Thế

 cho nhơn sanh dâng công đổi vị .

        " Bần đạo chẳng kể nguyên nhân, hóa nhân hay quỉ nhân, v́

 biết lập công th́ thành Đạo " .

        29/04/1933 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn " Gabriel Gobron "

        Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu thay

 mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham dự Hội Nghị Thần Học

 Quốc Tế tại Chicago  U.S.A. " Hoa Kỳ ".

        02/05/1933 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn " Gabriel Gobron "

 Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tiếp nhận Thánh Lịnh

 từ Hội Thánh Cửu Trùng Đài bởi Đức Quyền Giáo Tông ấn kư .

               Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

                Ṭa Thánh Tây Ninh

                    Thánh Lịnh

                 Phổ Độ Ngoại Quốc

        Nay ban quyền hành cho Phái Thái :

        Việc Phổ độ tha phương chẳng phải kể nội vùng Đông dương

 này mà đủ, mà cả toàn cầu .

        Đâu đâu Hội Thánh cũng phải đến gieo truyền mối Đạo Trời.

        Chủ nghĩa tối cao của Đại Đạo chẳng những là hiệp Ngũ

 chi, qui Tam giáo mà thôi, c̣n phải làm thế nào cho dù các bậc

 Đế Vương cũng phải bái phục, phải tùng Đạo, phải đồ theo cả cơ

 thể Đạo, phải nhờ Đạo mới trị an thiên hạ, vậy mới gọi là hiệp

 nhứt, vậy mới kêu là Đại Đạo .

                          Ṭa Thánh Tây Ninh

                    Ban hành ngày 05 tháng 04 năm 1933

                             Cửu Trùng Đài

                                Ấn Kư

                   Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

                            " Lê Văn Trung "

        16/06/1932 Nhựt báo La Griffe số 25 phát hành tại Paris

 đăng tải bài phóng sự Trung Tá Alexis Métois :

        " Toàn quyền Pierre Pasquier tham vọng làm giáo chủ Phật

 giáo Thống nhứt để đối lập với Đạo Cao Đài, họ đă dùng quyền lực

 để áp đảo Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung "

 tức là áp đảo toàn đạo Cao Đài ".

        20/06/1932 Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt và Đức

 Hộ Pháp Phạm Công Tắc, kêu gọi tín đồ Cao Đài Pháp quốc, mở những cuộc

 hội luận để t́m giải pháp tự do truyền giảng Đức tin Cao Đài vào các

 quốc gia thuộc địa của Pháp .

 

         Ngài Abadie de Lestrac được Ṭa Thánh và Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài ủy nhiệm tổ chức các chương tŕnh hội luận Đức tin Cao

 Đài tại Âu châu .

        28/06/1933 Thủ Tướng Chính phủ Cộng Ḥa Pháp cam kết

 với Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

 " Lê Văn Trung " .

        " Ban hành thỏa ước tự do truyền giáo của Đạo Cao Đài trên

 khắp vùng thuộc địa của Pháp " .

        20/11/1933 Chính phủ Pháp quốc mời Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

 Ṭa Thánh Tây Ninh, Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Hội

 Nhân Quyền Pháp nghị hội về Tín ngưỡng Cao Đài tại Đông dương .

        Lưỡng Viện Quốc hội đón tiếp giáo đoàn Cao Đài tại Paris,

 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ban quyền và ủy nhiệm cho Hội Thánh Ngoại Giáo

 tham khảo để t́m những giải pháp thiết thực cho Đại Đạo thực hiện chân

 lư Công b́nh .

        Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn " Gabriel Gobron " thay mặt Đại Đạo

 Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu .

        Đứng trước Lưỡng Viện Quốc Hội Pháp điều trần các vấn

 đề của Đức tin Cao Đài và nhân quyền tại Đông dương .

         " - Chính phủ hăy v́ Công b́nh hạnh phúc của các dân tộc

 theo Đạo Cao Đài, xin hủy bỏ chính sách áp đặt khổ sai hành hạ Đức

 tin Đông Dương, mọi quyền lợi thuộc địa không thể gạt bỏ đức tin Cao Đài

 ra ngoài sinh hoạt của dân tộc Việt Nam .

         " - Chính quyền thuộc địa không c̣n hợp thời tại Đông

 dương hăy chấm dứt đừng để lịch sử nhân loại phán xét chúng ta .

         - Đạo Cao Đài đem đến cho nhân loại một thể chế công b́nh

 và Đạo Cao Đài chưa hề chủ trương tranh chấp quyền cai trị xă hội .

         Đạo Cao Đài đề cao tinh thần tự cứu rỗi, không phân biệt biên

 giới đức tin và chủng tộc, mục đích Đức tin Cao Đài là đem lại hạnh phúc

 cho nhân loại bởi không gây ra những phương hại nào .

      - Như vậy Chính phủ và toàn quyền thuộc địa Đông dương không

 có lư do ǵ để chinh phục họ và bắt buộc Đạo Cao Đài phải dừng chân

 truyền giảng để tùng phục Chính quyền Đông dương .

        - Hôm nay là thời điểm long trọn nhứt của lịch sử Đạo Cao Đài,

 xin Lưỡng Viện Quốc Hội hăy dự phần vào sự nghiệp Đức tin Cao Đài " .

        Ngài Marius Moutet đại biểu Cao Đài Pháp dơng dạc biện

 minh trước Lưỡng viện Quốc hội Pháp rằng :

        " - Có phải chăng sự sách nhiễu của quan Bảo hộ đă là

 nguyên do chính, làm hỗn loạn ḷng khoan dung của các dân tộc Đông

 Dương hay chăng ? ".

        Nghị sĩ Henri Guernut Tổng thư kư Hội Nhân Quyền Pháp

 đứng trước Đại hội Lưỡng viện Quốc hội, can thiệp với Chính phủ về tín

 ngưỡng Đạo Cao Đài tại Đông dương rằng :

        " - Hăy để cho Đạo Cao Đài được tự do tín ngưỡng và được hưởng

 chính sách dung miễn tại Đông dương " .

        Nghị sĩ Ramdir thành viên Hội Nhân Quyền lên tiếng chống

 đối những biện pháp gắt gao của chính quyền thuộc địa tại Đông dương :

        " - Xin dành cho Đạo Cao Đài một đặc quyền tín ngưỡng

 rộng răi " .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm Trung Tá Alexis

 Métois thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh và Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài, làm xướng ngôn viên Đạo Cao Đài tại Paris và điều

 ḥa viên tại Lưỡng viện Quốc hội Pháp, cùng lúc Trung tá Alexis Métois

 đề nghị chính phủ Pháp lấy thái độ dung ḥa khi ông Albert Sarrdlt nhậm

 chức Toàn quyền Đông dương để giải quyết các vấn đề c̣n lại do Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài yêu cầu .

        18/12/1933 Đạo luật tín ngưỡng Đông dương được Chính phủ

 Pháp chính thức ban hành và ngày 20/11/1933 .

        Nhưng chính quyền Bảo hộ không thi hành đúng các khoản

 điều luật, nên Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Hội Nhân Quyền

 gửi văn thư đến Ṭa Thượng thẩm Sài G̣n yêu cầu quan Toàn quyền Đông

 dương và quan Bảo hộ ra trước Ṭa Thượng Thẩm Sài G̣n để điều trần và

 nhận mọi khiển trách của Chính phủ Pháp " Paris " .

        Ṭa Thượng Thẩm Sài G̣n tuyên đọc và gửi đến các nơi liên

 hệ từ đây thi hành thỏa ước Đạo Cao Đài :

        " Từ nay Đạo Cao Đài tự do truyền giáo như các Tôn giáo

 khác, các quan Bảo hộ không được gây phiền toái đến Đạo nầy " .

        " Phải đối sử Đạo Cao Đài theo chính sách công b́nh của

 chính phủ và rộng răi quang minh như Thiên Chúa giáo, điều kiện là không

 gây sự rối loạn trong xă hội, dẫu cho có phạm đến điều này chăng nữa,

 th́ phải đệ tŕnh sự kiện cho biện lư Ṭa Thượng Thẩm Sài G̣n xét xử " .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, gửi đến chính phủ

 Pháp Quốc " Paris ", chứng minh quyền năng đức tin Cao Đài qua các văn

 kiện lịch sử và thỏa ước bởi chính phủ Pháp quốc ban hành tại Paris, để

 minh định quyền năng truyền giáo của Đạo Cao Đài từ đây không c̣n biên

 giới .

        12/02/1934 Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt, thay

 mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và Toàn Đạo tiếp phái đoàn Thanh Tra Lao

 Động Cứu Trợ Quốc Tế và đại diện Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu

 viếng thăm Ṭa Thánh .

        Gồm những yếu nhân :

        Nghị sĩ Péri thành viên Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu

 Châu .

        Mr Bruneau Tổng Thư kư Liên Minh Kỹ Nghệ .

        Mr Chaintron Chủ bút nhựt báo La Défense .

         03/04/1934 Nhựt báo L'illustration liên lạc Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, để làm thiên phóng sự Đạo Cao Đài tại Việt

 Nam và Paris, báo chạy nhiều cột lớn từ trang 262-264, diễn đạt tính

 trung thực chân lư Đạo Cao Đài và hồ sơ truyền giáo của Đạo nay lưu

 trữ vào danh mục 4748 tại thư viện Paris .

        Thiên phóng sự tự trở thành giáo đoàn phổ truyền Đạo tại Pháp

 quốc và dư luận cho thấy người dân Pháp chuẩn bị đi t́m Đức tin mới và

 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu có nhiệm vụ truyền giảng hướng dẫn

 họ t́m hiểu chân lư của Đạo Cao Đài và hằng năm các đài truyền h́nh Paris

 lập chương tŕnh truyền giáo Đạo Cao Đài vào dịp kỹ niệm ngày quy tiên của

 Ngài Victor Hugo .

        01/10/1934 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron Chưởng

 Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, tiếp Thông điệp của Đức

 Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm thay mặt toàn đạo, tham dự Đại Hội Thần

 Linh Học Quốc Tế lần thứ 5 tại Barcelone Espagne " Tây Ban Nha " .

        Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn và Nghị sĩ Henri Guernut Tổng

 thư kư Hội Nhân Quyền Pháp, tŕnh lên Đại Hội Thần Linh Học Quốc Tế,

 chương tŕnh phổ truyền Đức tin Cao Đài trên thế giới và can thiệp với

 Chính phủ Pháp để thi hành các điều ước đă quy định trong thỏa ước quyền

 tự do Đức tin Cao Đài tại Đông dương .

        27/12/1934 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, nhận hai

 văn kiện từ Chính Phủ Pháp quốc và Đại Hội Thần Linh Học Quốc Tế

 thông báo .

        1 - Chính phủ Pháp .

        - Toàn Quyền Đông dương Réne Robin thay mặt Chính phủ Pháp thi

 hành thỏa ước quyền tự do Đức tin Cao Đài tại Đông dương và băi bỏ

 chế độ xin phép xây dựng Thánh Thất .

        2 - Thần Linh Học Quốc Tế .

          - Thông báo những kết qủa can thiệp với Chính phủ Pháp

 quốc về đức tin Cao Đài tại Đông dương .

        Nhựt báo La Tribune Indochinoise loan tin và đăng tải :

       " - Ngợi khen tinh thần thỏa ước tín ngưỡng của Chính phủ

 Cộng Ḥa Pháp quốc, nhưng vẫn c̣n bị trói buộc trong phạm vi Tín ngưỡng

 chính thống của nó, chưa đáp ứng hết nguyện vọng truyền giáo của Đạo

 Cao Đài như ư muốn trong thỏa ước chính phủ ban hành .

        - Chính phủ Pháp vẫn c̣n trói buộc đức tin Cao Đài trong

 phạm vị nhỏ hẹp .

        - Chỉ có dân chúng thuộc địa Nam Kỳ và các Thành phố Hà

 Nội, Hải Pḥng, Đà Nẳng mới được hưởng quyền tự do tín ngưỡng .

        Trái lại dân chúng đặt dưới quyền bảo hộ của Pháp như Bắc

 kỳ, Trung kỳ, Ai Lao và Cao Miên th́ người dân không được hưởng quyền tự

 do tín ngưỡng nói trên " .

        23/07/1935 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tiếp nhận

 Thông điệp của Đạo Đại-Bản Japon " Nhựt Bổn " nội dung vấn an toàn đạo

 và nhờ chuyển Thông điệp về Ṭa Thánh Tây Ninh.

        Ngài Chánh Phối Sư Thái Thơ Thanh quyền Nội Chính tiếp

 nhận Thông điệp của Đức Isao Deguchi Giáo Chủ Đại-Bản .

        Mục đích liên giao trao đổi và t́m hiểu Tôn giáo Đại Đạo

 Tam kỳ Phổ Độ, nhờ Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế mà Đức Isao Deguchi Giáo

 Chủ Đại-Bản biết đến Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh .

        Đức Isao Deguchi đến Pháp quốc viếng thăm Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu, Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn " Gabriel Gobron " tiếp

 đón trao đổi đức tin giữa hai Tôn giáo và trao tặng kinh sách .

        20/9/1936 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron Chưởng

 Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tham dự Hội Nghị

 Tôn Giáo Quốc Tế tại Londres " Anh Quốc ".

        Ngài thay mặt Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc tuyên bố :

        " Đạo Cao Đài chính là một kinh nghiệm sự hợp đồng của

 các chủng tộc và chính v́ sự hợp đồng ấy mà quư Ngài đang hội nghị nơi

 đây. Đạo Cao Đài chính thực là một kinh nghiệm sống của sự qui hợp và

 thống nhứt các Tôn giáo " .

        Tiếng Đạo vừa loan truyền, nhiều tràng vỗ tay hoan nghênh

 vang dậy cả đại hội trường Tôn giáo Quốc tế .

        16/03/1937 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron Chưởng

 Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, tham dự Đại Hội Thần Ni

 Triết Học Quốc Tế tại Eglise Gnostiques de Allemagne " Đức quốc " .

        22/05/1937 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu đề cử

 Ngài Gabriel Gobron và Henri Guernut đến Cao Miên tham dự khánh thành

 Đền Thờ Phật Mẫu đầu tiên của Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài và Trấn Đạo

 Tần Nhơn .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tiếp kiến Đức Hộ

 Pháp Phạm Công Tắc cùng dịp trao đổi với đại diện Toàn quyền Đông

 dương P.Bernardini .

        Khánh thành Đền Thánh nhân dịp kỷ niệm ngày đăng Tiên của

 Đức Victor Hugo đại văn hào Pháp Quốc, nguyên Người là Đấng Chưởng Quản

 Thiêng Liêng Hội Thánh Ngoại Giáo với phẩm vị Chưởng Đạo Nguyệt Tâm Chơn

 Nhơn .

        03/9/1937 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc gửi Thông điệp

 đến Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu

 Châu, ủy nhiệm thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham

 dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế lần thứ 6 tại Anh Quốc " Glasgow " .

        Những ngày đầu Đại Hội Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel

 Gobron phúc tŕnh bao quát đức tin Cao Đài và thông tri chương tŕnh

 truyền giáo trước Đại Hội .

        " - Từ khi Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế tại Barcelone cho đến

 hôm nay, Đạo Cao Đài tích cực mang sứ mạng truyền loan đức tin hợp nhứt,

 cho nên được cả thế giới ngưỡng mộ, chúng tôi xin Đại hội bổ túc chương

 tŕnh hội thảo Lịch Sử Đạo Cao Đài .

        Chúng tôi thay mặt toàn Đạo Cao Đài xin dâng hiến công

 nghiệp nhỏ bé nầy đến quư Giáo và cầu nguyện Thượng Đế ban ân lành

 đến quư Ngài b́nh an, hầu phục vụ nhân loại hưởng thanh b́nh .

        Hội nghị đồng thuận chương tŕnh nghị sự thảo luận chuyên

 đề triết học đạo Cao Đài vào ngày " 06/9/1937 ".

        06/9/1937 Chương tŕnh hội thảo chuyên đề Thần học Cao

 Đài vào lúc 9 giờ 30 phúc .

        Như phép lạ ban ra từ Đức tin Cao Đài hướng dẫn Đại Hội Tôn

 Giáo Quốc Tế và toàn dân Anh Quốc Mét-tinh vào lúc 10 giờ 45 phút tại

 Glasgow, cuộc mét-tinh hoan nghênh sứ mạng Cao Đài hoàn vũ được diễn hành

 khắp khu Mac Millan Galeries, nay vẫn c̣n dấu chỉ trong ḷng người dân

 Anh Quốc một ngưỡng mộ Đức tin Cao Đài vô hạn .

        30/9/1939 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu do Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron

 làm trưởng phái đoàn Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham

 dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế tại Paris " France " .

        21/05/1040 Nhân loại đến với chiến tranh lần thứ hai, cả

 thế giới biển khói lửa màu đen bi thảm. Việt Nam cũng đồng liên lụy

 với tiếng đạn bom trên đỉnh đầu, mồ chôn tập thể nối tiếp xác người

 không hẹn, nhà cửa ruộng đồng hóa ra tro bụi, lao tù đày ải biệt xứ từng

 đoàn người âm thầm ra đi không ngày về và 100 năm dân tộc Việt Nam chỉ

 c̣n da bó lấy xương khô .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ cùng nhân loại đồng cảnh điêu linh

 và bi đát hơn bởi tín đồ Cao Đài đứng trước viên đạn từ ṇng súng của

 chính phủ thuộc địa Pháp, nhà nước thuộc địa chiếm Ṭa Thánh Tây Ninh

 và phong tỏa Thánh Địa bắt Chức sắc, Chức việc tù đày và xử tử tự do,

 biển vũ khí của nhà nước thuộc địa Pháp sẽ là mồ chôn dân tộc Việt Nam .

        Lưỡng Viện Quốc Hội Paris không c̣n kiểm soát chính quyền

 thuộc địa Đông dương, nên họ chuẩn bị thiết lập một nhà mồ chôn tập thể

 lớn nhứt nhân loại để hướng vào Đạo Cao Đài và những ai dám chống lại

 nhà nước Pháp thuộc .

        Pháp quốc. Paris thất thủ, quân Đức chiếm gần hết Âu châu,

 Quốc Hội và chính phủ Pháp không quyền, Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu tản

 cư nhưng vẫn vận động cho Đạo tại Ṭa Thánh ra khỏi sự phá huỷ của chiến

 tranh và bảo vệ Chức sắc Đại Thiên phong, tuy vận động rất tích cực nhưng

 không bảo đảm đến cùng, v́ chiến tranh quá thảm khốc, đến ngáy 15/08/12941

 Hội Thánh Ngoại Giáo được tin Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và 5 Chức sắc Địa

 Thiên Phong bị chính phủ thuộc địa bbắt đày biệt xứ đến Phi Châu

        Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương do Ngài Giáo Sư Thượng Vinh

 Thanh và Âu Châu do Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabreil Gobron ra sứ can

 thiệp với chính phủ Pháp quốc và Chính Phủ Thuộc Địa để văn hồi ṿng

 phong tỏa Ṭa Thánh Tây Ninh và hồi hương Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc cùng

 5 vị Chức sắc Địa Thiên Phong, măi đến năm 1946 công cuộc vận động mới

 thành tựu .

        16/3/1944 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu loan tin

 Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabriel Gobron quy Tiên, toàn đạo Đông Phương và

 Tây phương thương tiết và ngưỡng mộ sự nghiệp đạo của Ngài .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài

 Trung Ương thiết lập lễ quy Tiên cho Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn tại Ṭa

 Thánh Tây Ninh do Giáo Sư Thượng Vinh Thanh và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao

 Đài Âu Châu cùng gia quyến Ngài Gabriel Goron chủ lễ .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tŕnh bày công nghiệp Đạo

 của Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gariel Goron tại nội Điện Ṭa Thánh sau giờ

 hành lễ quy Tiên .

        Các đại biểu Tôn giáo thế giới gửi điếu văn đến Ṭa Thánh Tây

 Ninh để vinh danh Ngài Gabriel Gobron, Ngài đă đóng góp rất nhiều chương

 tŕnh Đạo sự hữu ích cho các Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế .

                        Đức Tin Ở Cơi Con Người

        Tiểu sử và sự nghiệp của Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn được ghi vào

 đầu trang sử Đạo Âu Châu, Người là Tiên tri gia khám phá Đạo Cao Đài

 Đông Đương để du nhập vào Âu Châu .

        Ngài Gariel Gobron vào tuổi thiếu thời và đến khi tốt

 nghiệp tại Đại học đường Sorbonne với một bằng cấp Tiến Sĩ, Ngài dành

 dụm cho đời ḿnh mọi sự khai mở, tiếp nhận đức tin b́nh thản của tâm hồn,

 và để hết ḷng vào sự nghiệp Đạo đức. Ngài từ chối những ban tặng khom

 lưng từ vương tôn quư khách mà đời thường trọng vọng duy ngă .

        Ngài chào đời trên một đất nước văn minh " Pháp Quốc ",

 đời sống phục vụ cá nhân thừa thải, những đam mê thụ hưởng trong tay

 không cần mời gọi, nhưng Ngài không lấy đây làm thước đo cuộc sống hằng

 ngày ích kỷ, nên Ngái phóng tầm mắt vào thế giới nghèo khó không trong

 thấy mặt Trời để t́m ra một ước nguyện phục vụ nhân sinh, từ tâm hồn ấy

 đến với duyên lành đă cưu mang đức tin kỳ diệu vào tâm tư Gariel Gobron,

 và thường đặt vấn đề đức tin với gia đ́nh, cùng những khi thảo luận trước

 công chúng, Ngài tŕnh bày công tŕnh khám phá Đức tin Cao Đài và kết

 luận trong những cuộc hội thảo :

         " Hôm nay Đức tin Cao Đài đă đến khắp cùng thế giới,

 rồi mai nầy mọi Đức tin sẽ được gần nhau hơn để vinh danh v́ một Đấng " .

        Giáo sư Gabreil Gobron tín đồ Cao Đài mực thước, dâng đời

 ḿnh cho ước nguyện phục vụ lư tưởng đạo đức mai sau .

        Gabreil Gobron Kư giả viết tất cả những trần truồng đời sống

 thành sự thật và viết những lời truyền giảng Đạo cảnh tĩnh cuộc đời lắm

 tṛ lừa dối, ng̣i bút thép trách nhiệm nầy đă mang trường ca chân thiện

 mỹ truyền giảng mọi nơi .

        Giáo sư Gabreil Gobron được nhà xuất bản Dervy bảo trợ qua

 nhiều cuốn sách giái trị về Sử và Thần học Đạo Cao Đài phát hành tại Âu

 Châu và những tác phẩm tiểu thuyết với nội dung gào thét nức nở trong

 uẩn khúc của kẻ khốn cùng trong xă hội yêu duy lợi và duy kỷ .

       Gabreil Gobron con người của khai phóng tâm hồn để trưởng thành

 chân thiện mỹ và Người là Tiên tri của Đức tin tổng hợp đến với nhân loại

 thế kỷ 20, để dung hợp Đông-Tây cùng công nhận một chân lư chung nhằm phục

 vụ nhân loại trên t́nh Huynh-Đệ .

        Thuyết gia Gabreil Gobron như tiếng chuông báo hiệu

 phép lạ của Đức tin Cao Đài từ Đông dương mở hành tŕnh đến Âu Châu,

 để ban cho nhân loại khắp cùng một chính thể Công-b́nh .

         Giáo sư Gabreil Gobron miệt mài nghiên cứu sự xuất hiện Đức

 tin kỳ diệu và truyền giảng Đức tin Cao Đài nhập cuộc phục vụ v́ nhân

 loại hạnh phúc, Sử gia Gabreil Gobron là bản thể Tiên tri của Cao Đài Tây

 Phương, Ngài là tín đồ Cao Đài đầu tiên nhập môn cầu Đạo ở Âu Châu được

 Thiên phong Chức sắc Tiếp Dẫn Đạo Nhơn, Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại Giáo

 Cao Đài Âu Châu, Ngài để lại cho Đạo và nhân loại một sản nghiệp ngôn ngữ

 Cao Đài giá trị muôn đời .

         Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabreil Gobron là sứ gỉa Cao Đài như kim

 chỉ nam hướng dẫn người sau đến với Đức tin Cao Đài qua những tác phẩm văn

 học nghệ thuật, biên khảo, thần học và sử học .

        - Histoire et Philosophie du Caodaisme .

        - Histoire du Caodaisme .

        - Tập Ảnh Sử Đạo Cao Đài .

        Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn cung cấp những tinh hoa của Đạo

 Cao Đài cho nhân loại và khám phá ra hiển sinh chân lư Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ .

         12/8/1948 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu ủy n

hiệm Ngài Henri Reynault thay mặt Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, tham dự Hội Nghị Thần Linh Học Quốc

 Tế lần thứ ba được tổ chức tại Lausanne " Thụy Sĩ " .

        Sau 5 năm Ngài Tiếp dẫn Đạo Nhơn quy Tiên, Hội Thánh Ngoại

 Giáo Trung Ương đề cử Ngài Henri Reynault Chưởng Quản Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu và được Đại hội hoan hỉ đón tiếp Ngài Henri Reynault

 Tại Hội nghị Ngài tuyên bố rằng :

        " Không  hội viên nào ở đây mà chẳng biết đến Đức tin Cao

 Đài, Thánh Địa Tây Ninh Việt Nam. Vậy tất cả chúng ta phải t́m hiểu chân

 lư Đạo Cao Đài v́ lư tưởng thống nhứt dung hợp các tôn giáo của nó, có thể

 đem lại ḥa b́nh tại thế gian nầy, đó cũng chính là mục đích mà chúng ta

 đang theo đuổi hôm nay ".

        26/03/1949 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, đề cử

 Henri Reynault thay mặt Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu tham dự

 Đại Hội Thần Linh Học Quốc Tế tại Italie " Ư Đại Lợi " .

        19/7/1950 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm cho Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Miên quốc bởi Ngài Phối Sư Thượng Vinh Thanh

 đại diện và Cao Đài Âu Châu do Ngài Henri Reynault, cùng thay mặt Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham dự Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế

 tại Stokholm " Thụy Điễn ".

       Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế thông qua chương tŕnh nghị sự :

        " Hội Nghị Tôn Giáo Quốc tế đồng thuận Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

 Độ là một Tôn giáo khởi nguồn từ Khoa-học, Xă hội, Nhân văn thời đại .

        Chân lư Đạo Cao Đài từ dung hợp mọi Đức tin đến tất cả

 triết học. Nhân loại không thể thiếu Đức tin tổng hợp Cao Đài trong

 đời sống như Tâm lư, Xă hội, Văn hóa, Ngôn ngữ v.v...

         Các Tôn giáo bạn nay chính thức được bổ túc Thần học Đạo Cao

 Đài vào những khi truyền giảng .

        Đạo Cao Đài với một khả lực giúp chúng ta đến mục tiêu

 tín ngưỡng hợp nhứt ".

        15/12/1950 Đức Thượng Sanh Cao Hoài Sang thay mặt Đại Đạo

 Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, tham dự Hội Nghị Thần Học Quốc Tế

 tại Haywards Henth " Anh Quốc ".

        Nhân dịp Đức Thượng Sanh Cao Hoài Sang đến Âu Châu viếng

 thăm Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, phần mộ Đức Chưởng Đạo

 Nguyệt Tâm Chơn Nhơn và Ngài Tiếp Dẫn Đạo Nhơn .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Giáo Hội Cao Đài

 Việt-Nam Hải-ngoại chiêu đăi Đức Thượng Sanh Cao Hoài Sang .

        Đức Thượng Sanh Cao Hoài Sang truyền giảng tinh thần Đạo Cao

 Đài và nội dung Đại Hội Thần Học Quốc Tế Haywards Henth, trước 78 tín

 đồ Pháp Quốc, Ngài trao đổi những thành tựu cùng với Hội Thánh Ngoại

 Giáo đă từng tham dự các Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế và t́m những điểm

 tương đồng liên giao Tôn giáo .

        19/07/1951 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Miên Quốc đề cử

 Phối Sư Thượng Vinh Thanh và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, đề

 cử Ngài Henri Reynaut đại diện tham dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế tại

 Stockholm " Thụy Điển ".

        Hội Nghị tổng kết truyền giảng đức tin của các Tôn giáo

 như Thần học, Xă hội, Tâm lư, Văn hóa, Ngôn ngữ và lập Bộ Đạo Quốc Tế .

        Ngài Henri Reynut truyền rằng :

        " Đạo Cao Đài là một đức tin khoa học xă hội nhân văn,

 với khả năng giúp chúng ta đến mục tiêu đức tin duy nhứt .

        Trước đây 25 năm Đạo Cao Đài đă thực hiện chức năng tổng

 hợp v́ một Đấng và hôm nay cho chúng ta được tiếp cận chân lư nầy " .

        29/05/1952 Ngài Henri Reynault Quyền Chưởng Quản Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, Ṭa

 Thánh Tây Ninh tham dự Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế Bruxelles " Bỉ Quốc " .

        Ngài Henri Reynault được Hội Nghị biểu quyết làm thành viên

 Phó Chủ Tịch Ủy Ban Quốc Tế Thần Học là phúc tŕnh của Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh :

        " 1 / Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Năm truyền giảng đức tin

 hoàn cầu :

        - Tôi có dịp tŕnh bày trước Hội nghị Bruxelles về Đạo Cao

 Đài với nhiệm vụ quan trọng là thực hiện chân lư Đức tin chung cho hoàn

 cầu .

        - Tôi căn cứ và t́m hiểu những bản phúc tŕnh của ban tổ

 chức Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế tại Londres, đă đề ra chương tŕnh nghiên

 cứu Đức tin Cao Đài và xem như một Tôn giáo xây dựng trên căn bản thần

 học, nhân bản, xă hội và nhân văn, giúp chúng ta hiểu thêm giá trị tổng hợp

 Tôn giáo ngày nay như :

        Triết học, nhân văn, Xă hội, Tâm lư, Văn hóa, Ngôn ngữ,

 Khoa học hay không ? .

        - Từ Hội nghị Lausane " 1948 " đến nay, năm nào tôi cũng

 có cơ hội tŕnh bày và gửi đến quư vị hội viên những thành quả của đức

 tin Cao Đài, hầu giúp quư ngài lưu tâm đến Đạo Cao Đài nhiều hơn .

        - Đạo Cao Đài cùng mục đích cứu rỗi và khoan dung rộng răi

 như các Tôn giáo bạn, tôn trọng tín ngưỡng của nhân loại và tôn vinh

 mọi chân lư phát xuất từ Thượng Đế .

        - Hôm nay chúng ta nên đặt vấn đề Thần học và Khoa học thành

 một tiêu chuẩn phục vụ và giải trừ những triết lư, tâm lư không c̣n

 phù hợp loài người. Tôi cho rằng Đạo Cao Đài là bước tiến của nhân loại

 đang mở ra cho chúng ta nhiều suy nghĩ ích lợi chung, muốn đạt đến mục

 đích nầy các Tôn giáo phải đồng nhứt v́ Tín ngưỡng hoàn vũ .

        2 / Đạo Cao Đài và Tôn Giáo bạn .

        - Đức tin Cao Đài và mọi Đức tin khác cùng phát xuất từ

 Đấng Bề Trên. Chúng ta hăy v́ Đạo Cao Đài xem như môi trường liên hợp

 hết thảy các đức tin Đông-Tây làm một .

        - Trong Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế nầy, đều có đại biểu các của

 Tôn giáo và Thần linh học tham dự, nhưng lại không có Chức sắc hay Tín

 hữu Cao Đài chính thức tham dự, để nhận thấy rằng chỉ có Đạo Cao Đài khả

 dĩ thực hiện được tổng hợp Đức tin mà Đại-hội thường niên 1952 theo đuổi .

        Nhưng Tín hữu Cao Đài nào cũng đều biết rằng :

        Đạo Cao Đài đă chung góp một phần quan trọng để thực hiện

 mục đích đó .

        3 / Đạo Cao Đài tính Thần học và nhăn văn .

        - Đạo Cao Đài căn cứ vào Thần linh học, để t́m ra một

 triết lư nhân bản cho xă hội đại đồng .

        - Năm 1950 Hội Nghị Tôn Giáo Quốc Tế tại Haywards Henth,

         Tôi có dịp định nghĩa rơ rằng thế nào là Thần linh học,

 Thần linh học là một khoa học nhân bản phục vụ thế giới thanh b́nh,

 không nên lầm lẫn với mê tín quàng xiên .

        - Thần linh học làm cho chúng ta thấy chắc chắn rằng linh

 hồn có thực, tuy xác chết mà hồn vẫn c̣n và giữa những người chết người

 sống vẫn có những giao cảm .

        4 / Đạo Cao Đài và Tâm lư học .

        - Đạo Cao Đài có những liên quan mật thiết với tâm lư

 học như :

        Thượng Đế nhập thế để khai lập Đạo, nhưng Ngài không đụng

 chạm đến các Tôn giáo hiện hữu, Tín đồ Cao Đài luôn luôn cung kính và

 cầu nguyện những vị Phật, Tiên, Thánh, Thần đă giáng trần để cứu rỗi nhơn

 loại, Tín đồ Cao Đài không quên một vị nào, thờ phượng đúng theo từng

 chu kỳ giáng thế của các Tôn giáo và sát định ba chu kỳ Khai Đạo như :

         Nhứt Kỳ .

            Phật giáo có Nhiên Đăng Cổ Phật.

            Tiên giáo có Thái Thượng .

            Thánh Giáo có Phục Hy.

            Thần Giáo có Moise .

            Nhơn giáo có Khổng Đạo Quân.

         Nhị Kỳ .

            Phật giáo có Thích Ca Mâu-Ni.

            Tiên giáo có Lăo Tử .

            Thánh giáo có Jésus .

            Thần giáo có Mohammed .

            Nhơn giáo có Khổng Tử .

        Tam Kỳ .

            Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ " Cao Đài " .

        Người có đức tin hay người không có đức tin đều có thể

 vào Thánh Thất Cao Đài để trầm tư mạc khải tùy theo sở vọng .

        Đó chẳng phải là một triết học tâm lư sâu xa hay sao ?.

 Cái đó chẳng có ǵ lạ, v́ đạo Cao Đài nguồn gốc là ở chỗ siêu trần mà

 lại là sự nghiệp của thế nhân .

        Căn nguyên của Đạo Cao Đài là ở đó, là truyền đạt chân lư Công

 B́nh, trải rộng ḷng nhân đức, t́nh đồng sinh tương thân tương ái và xă

 hội đại đồng bao dung .

        5 - Đạo Cao Đài và Văn học .

            Những vị hội viên có mặt tại Hội nghị Brulles đă nhận

 được cuốn sách nhỏ trong đó có in bản phúc tŕnh của Tôi, trong sách

 đó có nhiều h́nh vẽ .

         Những vị nào có dự Hội nghị Assise, Haywards Henth,

 Bruxelles đă nhận được cuốn sách di bút của Ngài Gabriel Gobron biên

 khảo về Lịch sử và giáo lư Đạo Cao Đài .

         Cuốn sách đó có nhiều tranh ảnh, nội dung chuyên chở triết

 học và chất liệu văn học nghệ thuật, cho chúng ta thấy được nền tảng

 Tôn giáo Cao Đài ngày nay có một địa vị rất quan trọng .

        Kiến trúc trong và ngoài Ṭa Thánh là một mỹ thuật đáng

 được chú ư đặc biệt, điêu khắc họa phẩm mầu sắc hài ḥa .

         Thờ phượng các giáo chủ như Phật Thích Ca, Chúa Jésus,

 Lăo Tử, Khổng Tử, Tiên, Thánh và Thần .

        Thiên Bàn Thượng Đế lập theo triết lư luật Đạo quy nhứt, mỗi

 Tín hữu là mỗi Thiên bàn ngự trị trong tâm hồn v́ Đạo ở nơi đó mà thành .

         Đức Cao Đài như Ngai Vàng Tối Thượng ngự tại Ṭa Thánh

 Tây Ninh là nơi công bố chân lư Đại Đạo, khai Đạo trên nền tảng Tam

 giáo, Ngũ chi và xây dựng xă hội văn hóa Công b́nh, khoa học nhân bản

 tiến bộ phục vụ nhân loại hạnh phúc, ngôn ngữ chủng tộc giao lưu nhận

 diện t́nh Huynh-Đệ thương yêu và đồng công nhận mọi đức tin có giá trị

 như nhau ".

        21/9/1952 Giáo sư Gustave Meillon gửi đơn xin nhập môn cầu

 đạo và vấn an Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, do Ngài Phối Sư Thượng Vinh

 Thanh và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu giới thiệu .

        30/11/1952 Đức Hộ Pháp chấp thuận đơn xin nhập môn cầu đạo

 của Tín Đồ Gustave Meillon và Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc gửi cho Phối

 Sư Thượng Vinh Thanh một thông điệp dạy rằng :

        " Gởi Phối Sư Cố Vấn Vinh  " Hiển Trung " .

        Hiền Đệ, cũng như Bần đạo, có thể thấy rằng Meillon

 là một người chơn thành .

        Ngôn ngữ trong một bức thơ cũng đủ tỏ cho ta thấy đặng .

        Hiền Đệ cố gắng giúp người làm cho nên việc lập công cùng

 Đạo cũng như Hiền Đệ đă giúp cho các bạn khác .

        Biết đâu Meillon không phải là một trong các chơn linh

 Bạch Vân, nếu lănh đạm e khi về sẽ ân hận lắm " .

                       Hộ Pháp Chưởng Quản Nhị Hữu H́nh Đài

                                      Kư tên

                              Hộ Pháp Phạm Công Tắc

        10/12/1952 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc gửi Thông điệp ủy

 nhiệm Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

 Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, đề cử Ngài Henri Reynault và Chánh Trị Sự Mata

 Georges Tông Đạo Kinshasa Congo Phi Châu, cùng tham dự Đại Hội Tôn Giáo

 Quốc Tế tại Maroc Casablanca .

        Trong Đại Hội Ngài Henri Reynault giới thiệu Chánh Trị

 Sự Mata Georges Chưởng quản Tông Đạo Kinshasa Congo .

        Sau ngày Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế Maroc Casablanca, Ngài Henri

 Reynault đại diện Ṭa Thánh và Hội Thánh Ngoại Giáo Âu Châu viếng thăm

 Tông Đạo Kinshasa Congo, lần đầu tiên Tông Đạo Kinshasa Congo đón tiếp

 Chức sắc Ṭa Thánh đến Congo, cuộc viếng thăm nầy xem như dấu ấn lịch sử

 truyền giáo của Đạo được hoàn chỉnh .

         Đạo Cao Đài nay truyền giáo ở khắp mọi nơi từ Á-Châu sang

 Âu-Châu và đến Phi-Châu, đă mở ra cánh cửa liên giao hoàn vũ và nhân

 loại được gần nhau trên t́nh đồng sinh Huynh-Đệ, Đạo Cao Đài trải rộng

 Đức tin trong ḷng của mỗi người Tín đồ Congo và họ nhận được trên quê

 hương yêu dấu một viễn cảnh thế giới Cao Đài .

                 Hội Nghị Cao Đài Âu Châu

        03/01/1954 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh nhận

 Thông điệp của Chính phủ Pháp quốc do Tổng Thống René Coty kư tên, mời

 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đến Pháp Hội nghị các vấn đề Tín ngưỡng Cao

 Đài và t́nh h́nh Việt Nam .

        12/3/1954 Đức Hộ Pháp gửi Thông điệp đến Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu, thông báo chương tŕnh Đạo sự của Ṭa Thánh .

        Cùng ngày Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc gửi đến chính phủ Pháp

 Quốc Thông điệp chấp thuận Hội nghị, có đính kèm danh sách phái đoàn,

 và ấn định thời gian đến Pháp Quốc vào ngày 21/5/1954 .

        21/5/1954 Phi trường Orly Pháp Quốc đón tiếp Đại Đạo Tam

 Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh. Giáo đoàn Chức sắc Thiên phong Hiệp Thiên

 Đài, Cửu Trùng Đài và Hội Thánh Ngoại Giáo Trung Ương .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc. Trưởng giáo đoàn hướng dẫn Chức

 sắc Ṭa Thánh xuống phi cảng .

        Dưới chân cầu thang phi cơ, có các phái đoàn của Chính phủ

 Pháp Quốc do Thủ Tướng Laniel thay mặt Tổng Thống René Coty đón tiếp Đức

 Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Chức sắc Cửu Trùng Đài, Hiệp Thiên Đài và Hội Thánh

 Ngoại Giáo Trung Ương .

        Ngoài ra c̣n có Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu do Ngài

 Henri Reynault làm trưởng phái đoàn tiếp đón Đức Hộ Pháp và Chức sắc Ṭa

 Thánh, Phi cảng Orly tiếp đón 45 quang khách cùng duyệt qua dàn chào danh

 dự .

        Ra khỏi dàn chào danh dự Thủ Tướng Laniel và Đức Hộ Pháp

 Phạm Công Tắc trao đổi trước khi từ gĩa và ấn định thời gian tiếp kiến

 chính thức Tổng Thống René Cty vào lúc 14 giờ ngày 24/5/1954 tại điện

 Matignon  " Paris " .

        Ngài Henri Reynault và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu

 Châu tiễn đưa Đức Hộ Pháp và Chức sắc Ṭa Thánh về Hotel Georges V

 Paris trú ngụ .

        22/5/1954 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh

 lập chương tŕnh Hội Nghị Tín Đồ Cao Đài Đông-Tây .

        Ngài Henri Reynault. Trưởng ban tổ chức ra thông tri ngày

 01/04/1953 mời toàn đạo và quan khách tham dự vào lúc 10 giờ sáng ngày

 22/5/1954 tại Hội trường Hotel Georges V Paris .

              Hội Nghị Tín Đồ Cao Đài Đông-Tây

                Ngày 22-23 tháng 5 năm 1954

                        Chương Tŕnh

                10 giờ sáng ngày 22/05/1953

         1 - Giới thiệu Chức sắc Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh

             Tây Ninh .

             Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài và quan khách .

        2 - Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Ban Huấn Dụ .

        3 - Ngài Henri Reynault, Tổng Kết Truyền Giáo Âu châu .

        4 - Ngài Bảo Đạo Hồ Tấn Khoa, Đạo Cao Đài Đông Dương .

        5 - Đức Hộ Pháp ban phép lành .

        6 - Bế mạc .

                        Chương Tŕnh

                          Họp Báo

                   10 giờ ngày 23/04/1953

        1 - Ban tổ chức giới thiệu Chức sắc Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

 Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Cao Miên, Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, Tông Đạo Cao Đài Phi Châu, các Tôn giáo, Học

 giả, Văn học, Báo chí và kư gỉa .

        2 - Giới thiệu diễn gỉa .

            A - Đức Hộ Pháp truyền giảng Đức tin Cao Đài .

            B - Phát ngôn viên Cao Đài Ngài Henri Reynault .

            C - Điều ḥa viên chủ nhiệm nhựt báo La Griffe .

        Thành tựu hai ngày " 22-23/05/1953 " Hội Nghị Tín Đố Cao Đài

 Đông-Tây và Họp báo tại hội trường Hotel Georges V Paris  .

        - 275 Quan khách tham dự .

        - 14 Nhựt báo và định kỳ loan tải .

        - 34 Đại biểu Tôn giáo tham dự .

        - 125 Lược phỏng vấn .

   " Chiếu theo tư liệu Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu " .

        24/5/1954 Vào lúc 14 giờ Thủ Tướng Laniel thay mặt chính

 phủ Pháp Quốc tiếp kiến Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc Trưởng phái đoàn Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu

 Châu tại điện Matignon ( Paris ) .

        Chính phủ Pháp Quốc và Đạo Cao Đài b́nh thường hóa ban

 giao Đạo-Đời và giữa hai Dân-tộc Việt-Pháp, trên tinh thần đồng thuận

 tự do Đức tin, Công b́nh xă hội và tự trị Quốc gia của mỗi dân tộc .

         Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc truyền rằng :

        " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ v́ chân lư Công B́nh phục vụ hạnh

 phúc cho nhân loại không phân biệt biên giới quốc gia và Đức tin. Thượng

 Đế thành lập Đạo Cao Đài tại Việt Nam và dạy bảo Tín hữu t́m kím những

 mưu cầu Công B́nh chung cho nhân loại. Việt Nam là điểm đầu tiên mà Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ thực hiện chân lư ấy .

        Hôm nay Toàn Đạo Cao Đài tiếp kiến Thủ Tướng và Chính phủ

 không ngoài giải pháp Ḥa b́nh cho Việt Nam và truyền giảng Đức tin Cao

 Đài " .

        Đức Hộ Pháp trao đổi về phần Đạo .

        " Bần Đạo đề nghị Thủ Tướng Laniel và Chính Phủ, tạo mọi điều

 kiện để Đức tin Cao Đài được truyền giảng trên toàn cơi Pháp Quốc ".

        Thủ Tướng Laniel thay mặt Chính phủ hoan hỉ chấp thuận đề

 nghị của Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc .

        25/5/1954 Đức Hộ Pháp truyền giảng Tân Kinh, Tân luật, Pháp

 Chánh truyền, giáo lư, Đạo Luật, Thánh ngôn và những phương tu hành đạo

 cho Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, Phi Châu và Đức Hộ Pháp ban phép

 lành ân phong, bổ nhiệm Chức sắc Hội Thánh Ngoại Giáo Âu châu, Phi châu và

 Việt kiều tại Paris .

        26/5/1954 Ông Mecher Bộ Trưởng Ngoại Giao Pháp thay mặt

 Tổng Thống Pháp René Coty đến Hotel Georges V Paris, vấn an Đức Hộ Pháp

 và giáo đoàn, cùng chuyển đạt Thông điệp của Tổng Thống Pháp René Coty

 đến giáo đoàn Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

        Thông điệp mời Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và giáo đoàn Đại

 Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh theo chương tŕnh tiếp kiến và Nghị

 Hội tại điện Elysées vào lúc 18 giờ 30 phút ngày 27/5/1954 .

        27/5/1954 Vào lúc 8 giờ 30 phút sảnh đường điện Elysées,

 thảm nhung danh dự đă trăi nghi lễ Quốc khách đón tiếp Đức Hộ Pháp Phạm

 Công Tắc và giáo đoàn Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ " Cao Đài ". Ông Mecheri

 Bộ Trưởng Ngoại giao Pháp, thay mặt chính phủ hướng dẫn giáo đoàn vào đại

 sảnh Nghị Hội .

        Tổng Thống Pháp René Coty và Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc

 cùng chúc mừng nhau trước khi vào Hội nghị .

        Ngoài Chính phủ Pháp c̣n có sự hiện diện ông Paul

 Rennaud Phó Thủ Tướng, nghị sĩ, Quốc hội, chính giới và kư giả .

        Tổng Thống René Coty đọc diễn văn khai mạc và chúc mừng Hội

 Nghị Pháp-Việt .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đọc diễn từ chúc mừng Tổng Thống

 René Coty và Hội nghị Việt-Pháp . Đức Hộ Pháp đưa ra chương tŕnh thi thố

 Công b́nh xă hội, tự do đức tin và Quốc gia tự trị .

        Thủ Tướng Laniel tŕnh bày chính sách thuộc địa và xă hội

 Đông dương, đă được thảo luận trước những nguyên tắc căn bản, hai bên

 đồng thuận thông qua ngày 24/5/1954 do Đức Hộ Pháp phạm Công Tắc và Thủ

 Tướng Laniel, lập thành văn kiện chính thức tŕnh Hội Nghị để chuyển lên

 Tổng Thống René Coty và Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc kư thỏa ước Đức tin

 Cao Đài và Công nhận chủ quyền quốc gia Việt Nam .

        27/5/1954 Vào lúc 16 giờ Tổng Thống René Coty, Thủ Tướng

 Laniel và Chính khách Pháp quốc mời Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và giáo đoàn

 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ viếng thăm đặt ṿng hoa trước Đài Khải Hoàn Môn, vinh

 danh Chiến sĩ v́ Tự do " Arc de Triomphe " .

        28/5/1954 Vào lúc 14 giờ Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu mở họp báo lần thứ hai tại Hotel Georges

 V Paris, dành riêng cho báo giới và kư giả Quốc tế .

                       Chương Tŕnh

                Truyền giáo & hội thảo

        1 - Đức Hộ Pháp truyền giảng, Lịch sử Đạo Cao Đài .

        2 - Giáo sư Gustave Meillon, Đông dương và Đức tin .

        3 - Henri Reynault, Nhân quyền Việt Nam .

         Thành tựu buổi họp báo

        - 42 nhựt báo, tuần báo và định kỳ .

        - 126 Kư gỉa quốc tế " Âu châu, Á châu, Phi châu, Mỹ châu .

        - 149 Lược phỏng vấn .

        -  79 Đăng tải trên các báo và Bản Tin đặc biệt

 của Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu .

        28/5/1954 Vào lúc 16 giờ Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc cùng

 đoàn tùy tùng đi thăm gia đ́nh và viếng mộ phần đại văn hào Pháp Victor

 Hugo " Đức Nguyệt Tâm Chơn Nhơn, Chưởng Đạo Thiêng Liêng Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài " điện Panthéon " và mộ phần Tiếp Dẫn Đạo Nhơn Gabreil

 Gobron .

        29/5/1954 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ban phép lành lễ thượng

 tượng, khánh thành Giáo Hội Cao Đài Việt Nam Hải Ngoại, trực thuộc cố

 vấn bởi Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, Đức Hộ Pháp ân phong Lễ sanh

 Ngô Khai Minh chưởng quản tiểu Thánh Thất, Giáo Hội Cao Đài Việt Nam Hải

 Ngoại tại Paris .

        30/5/1954 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu và Giáo

 Hội Cao Đài Việt Nam Hải Ngoại chiêu đăi cơm chay tại Hotel Georges

 V Paris .

         Hiện diện có Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Giáo đoàn Ṭa Thánh,

 các Tôn giáo Âu Châu, Tổng Thống René Coty, chính phủ Thủ Tướng Laniel

 Chính giới, Nghị sĩ, Ngoại giao đoàn, Hội Nhân quyền, báo chí, kư giả,

 Hương Đạo Cao Đài Congo và Kiều-bào gần xa đang sống Hải ngoại .

        Trong đêm chiêu đăi vào lúc 21 giờ, Tổng Thống Pháp Quốc

 René Coty mời Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đại diện Đạo Cao Đài và Quốc

 gia Việt Nam kư chính thức vào văn kiện thỏa ước Pháp-Việt .

        - Chính phủ Pháp Quốc sẽ trao trả quyền tự trị và b́nh

 đẳng giữa hai dân tộc Việt-Pháp .

        - Đức tin Cao Đài tự do truyền giáo thuộc địa của Pháp .

        Trong đêm chiêu đăi Thủ Tướng Laniel tuyên bố rằng :

        " Đêm nay Tổng Thống René Coty gửi đến Đức Hộ Phạp Phạm

 Công Tắc một văn kiện thỏa ước để chúc mừng ngày sinh nhựt của Người " .

       05/6/1954 Hội Thánh Ngoại Giáo và toàn Đạo Cao Đài Âu Châu

 mừng sinh nhựt Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc hưởng thọ 59 tuổi, lễ sinh

 nhựt được tổ chức theo truyền thống Việt Nam tại Paris .

        Ngày sinh nhựt Đức Hộ Pháp có trên 62 Đại sứ ngoại giao đoàn

 của các quốc gia trên thế giới tham dự, lễ sinh nhựt Đức Hộ Pháp Phạm

 Công Tắc mang dấu ấn sự nghiệp Đức tin Cao Đài ở hải ngoại, Đức Hộ Pháp

 gửi đến các Ngoại giao đoàn Thông điệp Đạo Cao Đài và chụp ảnh chung

 lưu niệm .

        Đức Hộ Pháp truyền rằng :

       " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ xin gửi đến quư Ngài một Thông điệp

 yêu thương kỳ diệu và quư Ngài đang chuẩn nhận sứ mạng truyền giảng

 tin mừng Cao Đài đến nhân loại .

        Nhân loại đang nghèo khó đức tin, họ đang chờ đón sứ giả

 Cao Đài và họ sẽ nhận được hạnh phúc khi tin mừng đến với họ .

        Nhân loại sẽ chúc mừng Đức Cao Đài trên niềm vui hạnh phúc

 và họ sẽ sống trong t́nh Huynh-Đệ nhiệt thành trọn vẹn .

        Bần đạo xin thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, Nhị Hữu H́nh

 Đài và Toàn đạo, cảm ơn quư phái đoàn, Đại sứ, Hội Thần Học Quốc Tế,

 Hội Thông Thiên Học Quốc Tế, quư Tôn giáo bạn, quư Giáo đoàn khắp

 nơi trên thế giới và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu " .

        10/6/1954 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc nhận văn thư của Quốc

 Trưởng Bảo Đại mời làm Cố vấn và tham dự Hội nghị Genéve .

         Tháp tùng phái đoàn gồm có Ngài Bảo Đạo,Ngài Bảo Thế,

 Thiếu Tướng Lê văn Tất, Phối sư Thượng Vinh Thanh v.v...

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc thay mặt toàn Đạo hội kiến Đức

 Quốc Trưởng Bảo Đại và tham khảo sự kiện đất nước chuyển biến trong

 hội nghị Genéve .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và giáo đoàn Đạo Cao Đài Ṭa

 Thánh Tây Ninh thay mặt Quốc Trưởng Bảo Đại đến Thụy Sĩ tham dự Hội

 nghị Genéve .

        " Xem Tiểu Sử Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Biên khảo Huỳnh

 Tâm "

        13/6/1954 Thủ Tướng Laniel thay mặt Chính phủ Pháp Quốc

 tiếp kiến Đức Hộ Pháp tại điện Matignon qua t́nh thân hữu, tháp tùng

 gồm có Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, Giáo Hội Cao Đài Việt

 Nam Hải Ngoại và Ngài Henri Reynault Phó Chủ Tịch Thần Học Quốc Tế .

        14/6/1954 Đại diện tín hữu Cao Đài Pháp quốc, Ngài Henri

 Guernut và Lễ sanh Ngô Khai Minh đến điện Thorène tiếp kiến Đức Hộ Pháp

 Phạm Công Tắc, chúc mừng Người ra thân nghĩa vụ con dân nước Việt và sứ

 mạng đức tin Cao Đài tại Paris .

        26/7/1954 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây

 Ninh tham dự Đại Hội Tôn Giáo Thế Giới tại Montreux " Thụy Sĩ ".

        Ngài Henri Guernut được đề cử làm Trưởng giáo đoàn Đạo

 Cao Đài .

        Ngài Henri Guernut tŕnh lên Đại hội Thông điệp của Đức

 Hộ Pháp Phạm Công Tắc, nội dung vấn an Đại Hội, lấy đức tin nhắn nhủ

 t́nh Huynh-Đệ và cầu nguyện Thượng Đế ban phép lành đến nhân loại khắp

 cùng .

        29/01/1955 Lễ Khánh Thành Ṭa Thánh Tây Ninh .

        Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu bởi Giáo sư

 Gustave Meillon làm Trưởng giáo đoàn tham dự lễ khánh thành Ṭa Thánh .

        Ngài về Ṭa Thánh nhận sứ mạng và được Đức Hộ Pháp mời

 nhập tịnh truyền bí pháp .

        Ngài gặp lại những t́nh bằng hữu như Phối Sư Thượng Vinh

 Thanh và đích thân Ngài trao đổi cùng Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm, vấn đề

 chủ quyền, tự trị thống nhứt quốc gia, phát triển kinh tế v.v...

        Giáo sư Gustave Meillon khuyên nhủ Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm :

       " Việt Nam muốn phồn thịnh th́ ít nhứt Thủ Tướng phải có hai

 yếu tố là tự do tín ngưỡng và nhân quyền, như chúng tôi đă từng dâng

 hiến cho Đạo Cao Đài, chúng tôi rất hy vọng Thủ Tướng thực hiện được

 những ǵ mà Dân-Tộc của Ngài đang chờ đợi và tôi vẫn nhớ những buổi

 tham khảo cùng Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc và Ngài tại điện Thorène nhằm

 xây dựng xứ sở, mưu cầu thịnh vượng hạnh phúc cho toàn dân Việt Nam " .

        Ngài Giáo sư Gustave Meillon tham dự khánh thành Giáo

 Tông Đường, Hộ Pháp Đường, Nữ Đầu Sư Đường, Ṭa Nội Chánh và Hội Thánh

 Phước Thiện .

        30/12/1955 Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc ủy nhiệm Ngài Gustave

 Meillon Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu làm Trưởng giáo

 đoàn và Ngài Bảo Sanh Quân " Lê Văn Hoạch " Phó đoàn thay mặt Ṭa Thánh

 tham dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế tại Atamis " Nhật Bổn " .

        Giáo chủ Isao Deguichi Đại Thần Đạo " Comoto " phát biểu

 như sau :

        " Từ xưa đến nay, Tôn giáo, mắc phải ba chứng bịnh trầm

 kha là :

        - Tự tôn, tự đại, Tự măn, tự túc và độc thiện kỳ thân .

        Không chịu tham gia các cuộc hội thảo chung, nếu không sớm

 sửa chữa, sẽ suy yếu và tự diệt. Thế giới đang mắc phải đám cháy lớn,

 nếu Tôn giáo cứ tiếp tục hoạt động riêng rẻ th́ chỉ là một gáo nước,

 c̣n hợp lại sẽ trở thành một khối nước khổng lồ để cứu nhơn sanh và

 nay chúng ta hăy hướng về đức tin Cao Đài để tiếp tục sứ mạng cao cả

 ấy " .

        Sau ngày đại hội Tôn Giáo Quốc Tế, Giáo chủ Đại Thần Đạo

 " Comoto " ủy nhiệm cho Ngài Kurabara Giáo khu Hiroshima thay mặt

 Comoto viếng thăm Ṭa Thánh Tây Ninh .

        18/5/1959 Truyền thông Thế giới loan tin và loan tải vĩ

 nhân thế kỷ 20 tức là Đức Ngự Mă Thiên Quân vừa quy Tiên tại Thủ đô

 Phnom Penh Miên quốc, bởi hóa thân phàm Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc của

 Đại Đạo Tam kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, Giáo Hội Cao Đài Việt

 Nam Hải Ngoại tiếp nhận trên 65 Thông điệp và điếu văn phân ưu .

        Giáo sư Gustave Meillon Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo

 Cao Đài Âu Châu làm Trưởng giáo đoàn tham dự lễ quy Tiên của Đức Hộ

 Pháp Phạm Công Tắc gồm có :

        Giáo Hội Cao Đài Việt Nam Hải Ngoại, Ban Đạo Sử Cao Đài Paris,

 báo chí, kư giả, đại diện Chính phủ Pháp quốc, Nghị sĩ Lưỡng Viện Quốc

 Hội Pháp, Thông Linh Học Âu Châu, Thần Linh Học Quốc Tế, 19 đại biểu Tôn

 Giáo Quốc Tế .

        29/05/1959 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu nhận được

 cuốn ghi âm của hai đài phát thanh, Thiên Văn và Thông Linh Học Âu Châu,

 do Ông Olion và Thánh giáo của Sarah Barthel loan truyền, báo chí khắp

 nơi trên thế giới và tại Việt Nam cùng đăng tải, các Đại Hội Tôn Giáo

 Quốc Tế, Thần Linh Học Quốc Tế đồng tiếp nhận sự truyền thông ngày Vĩ

 nhân thế kỷ 20 quy Tiên, nhằm ngày rước Thánh lễ, Ngự Mă Thiên Quân mặc

 sắc phục khôi giáp đó là Chơn linh Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc Chưởng quản

 Lưỡng Đài của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh xứ Việt Nam .

        " Chơn linh Hộ Pháp xứ Việt Nam đó là Đức Phạm Hộ Pháp sau

 khi xuất hồn, thể xác Ngài ngồi trong liên đài tám góc, ngửa hai bàn

 tay ban phép lành cho các Chức sắc áo vàng, xanh, đỏ và trắng v́ tín

 đồ của Ngài được hưởng những diệu pháp của Phật đó là Hộ Pháp " .

        Sau khi quy Tiên Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc giáng cơ gửi

 tặng toàn đạo một bài thơ lưu niệm :

        " Trót đă bao năm ở xứ người .

        Đem thân đổi lấy phúc vui tươi,

        Nghờ đâu vạn sự do Thiên định .

        Tuỗi đă bảy mươi cũng đủ rồi,

        Nhớ tiếc sức phàm thừa chống chỏi.

        Buồn nh́n cội Đạo luống chơi vơi,

        Rồi đây, ai đến cầm chơn pháp.

        Tô điểm non sông Đạo lẫn đời ! "

        30/06/1965 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham

 dự Đại Hội Thần Linh Học tại Bruxelles " Bỉ quốc " .

        10/08/1966 Đại Hội Thần Linh Học tại Đại học đường Los

 Bancos Baguio " Phi Luật Tân " .

      03/5/1967 Ngài Phối Sư Thượng Vinh Thanh gửi đến Ṭa Thánh

 đề nghị thiết lập Tiểu Thánh Thất tại Paris, hầu mai sau tín hữu Cao

 Đài Việt Nam ở hải ngoại có nơi hành lễ Chí Tôn và Phật Mẫu .

        Thánh thất nầy được đặt dưới sự bảo trợ của Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu .

        Cửu Trùng Đài và Hiệp Thiên Đài nghị hội chấp thuận đề

 nghị của Phối Sư Thượng Vinh Thanh và Ṭa Thánh biểu quyết ban phẩm

 Lễ Sanh cho bà Lê Kim Huê quyền Tộc Đạo Nữ phái, Tiểu Thánh Thất đặt

 tại 12 đường Francois Xavier, Paris 75005, France .

        17/03/1975 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh tham

 dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế tại New Delhi Inde " Ấn Độ ".

        Chính phủ Indira Gandhi khai mạc Đại hội và vấn an từng

 đại biểu Giáo đoàn .

        1941 Chính phủ Indira bảo trợ Trung tâm Tôn giáo thế giới

 tại tỉnh Madras miền Nam Inde, tạo lập Thánh Thất Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

 Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, bởi Chánh Trị Sự Indurada chưởng quản .

        11/9/1975 Ngài Phối Sư Thượng Vinh Thanh Cố vấn Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu quy Tiên tại xă Cây Xuyên tỉnh Tây Ninh

 miền Nam Việt Nam hưởng thọ 78 tuổi.

        Ngài Phối sư Thượng Vinh Thanh Cố vấn Hội Thánh Cao Đài

 Âu Châu, để lại cho Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh một văn

 khố sử Đạo và công nghiệp kỳ tài muôn đời giá trị .

        1 - La Constitution Religieuse du Caodaisme .

        2 - Les Messages Spirites .

        3 - Hồi Kư Trần Quang Vinh .

        4 - Lịch Sử Cao Đài 1926-1937 .

        5 - Cẩm Nang Hành Chánh Đạo .

        6 - Lịch Sử Cao Đài .

        " Xem Tiểu Sử Phối Sư Thượng Vinh Thanh, Biên khảo Huỳnh

 Tâm "

        05/11/1993 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh,

 đề cử Giáo hữu Thượng Màng Thanh tham dự Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế

 tại Tokyo " Nhựt Bổn ".

        19/02/1994 Lễ sanh Lê Kim Huê Chưởng quản Tiểu Thánh Thất

 Paris trực thuộc Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, dưới

 sự bảo trợ của Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu .

        Qua đời tại Paris 5 hưởng thọ 82 tuổi để lại một sự

 thương tiết sâu xa trong cộng đồng Việt Nam hải ngoại .

        17/12/1993 Ngài Giáo sư Gustave Meillon Chưởng quản Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu ủy nhiệm H.H Huỳnh Tâm nguyên thành

 viên của viện Bievres France, làm Trưởng Ban Đạo Sử Cao Đài đến Liên

 Hiệp Quốc " Genève " phúc tŕnh hồ sơ : Nhà Nước Việt Nam Áp Bức Đức

 Tin Cao Đài .

        Hội Đồng Liên Hiệp Quốc cử chuyên viên đặc nhiệm nhân quyền

 ông Omar và chuyên viên đặc nhiệm tín ngưỡng bà Lacrix, đón tiếp phúc

 tŕnh viên Huỳnh Tâm thay mặt Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh

 tại trụ sở Liên Hiệp Quốc " Genève " .

         Phúc tŕnh viên tŕnh lên Ủy ban đặc nhiệm Nhân quyền và

 Tín ngưỡng của Liên Hiệp Quốc chuẩn phê 4 hồ sơ của Đạo Cao Đài .

        1 - Nhà nước Việt Nam áp bức Đạo Cao Đài .

        2 - Khống chế, tù đày Chức sắc Đạo Cao Đài không pháp chế .

        3 - Tài sản Đạo Cao Đài Nhà nước thu dụng không pháp lệnh .

        4 - Nhà nước Việt Nam tước đoạt Pháp nhân Đạo Cao Đài .

        " Xin đọc Cao Đài L'Homme de L'O.N.U của Biên khảo Huỳnh Tâm "

        07/11/1994 Ngài Giáo sư Gustave Meillon, Chưởng quản Hội

 Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu quy Tiên vào lúc 12 giờ trưa tại

 Paris 5, hưởng thọ 79 tuổi .

        Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu làm lễ an táng tại

 nghĩa trang Père-Lachaise Paris 20 .

        Ngài Giáo sư Gustave Meillon để lại cho Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, bốn tác phẩm rất giá trị :

        1 - Le Caodaisme .

        2 - Le Caodaisme " Suite " .

        3 - Les Messages Spirites .

        4 - Le Caodaisme 1 .

         Giáo sư Gustave Meillon chưởng quản Hội Thánh Ngoại

 Giáo Cao Đài Âu Châu, buổi đương thời thành lập Thư Viện Cao Đài

 và Ban Đạo Sử Cao Đài tại Paris 5 Pháp quốc .

         Ngài Chưởng quản Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu,

 tiếp tục nhận sự truyền dạy của Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, nhằm bảo

 vệ di sản của Đạo ở Hải ngoại và giữ ǵn Chơn Truyền Chánh Pháp Hội

 Thánh Ngoại Cao Đài Âu Châu từ 1928 - 1994 .

         Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, phổ truyền Đức tin

 vào các Đại học đường, Thư Viện Cao Đài phát triển được nhiều nơi, Ban

 Đạo Sử Cao Đài .

        Những thành tựu từ năm 1975 - 1994 .

        - 56 Biên khảo tác phẩm mới .

        - 10 Thành viên Truyền Giảng .

        - 10 Học gỉa .

        - 17 Nhà biên khảo Lịch sử và Thần học Cao Đài .

        - 1 Ban Bảo Thủ Chơn Truyền

        - 1 Phổ độ

        Thực hiện nhiều chương tŕnh thần học, ấn loát, phát hành,

 truyền thông và loan tải, trôi qua hai thập niên " 1975 - 1995 ".

         Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu vẫn thầm lặng nhưng

 hóa hiện thành truyền giảng trong định huệ của nhân loại và tạo được

 một công nghiệp Đạo tương đối :

         1 - Ban Đạo Sử Cao Đài .

         2 - Thư Viện Cao Đài .

         3 - Giáo đoàn 10 học gỉa và 8 giáo sư đại học .

         4 - Xuất bản 7 tác phẩm, lịch sử, thần học, văn học .

         5 - 250 tác phẩm chưa ấn loát .

         6 - 1 nhà in cỡ nhỏ .

         7 - 56 bản thảo chưa công bố .

         8 _ Bảo trợ 17 Tiến sĩ thần học, lịch sử và nhân văn .

         9 - Bảo trợ trên 4 tác phẩm văn học Cao Đài .

        10 - 47 buổi truyền giảng .

        10/11/1994 Những sinh hoạt của Hội Thánh Ngoại Giáo Cao

 Đài Âu Châu sau ngày Giáo sư Gustave Meillon quy Tiên .

         Hội Thánh Ngoại Giáo hội thảo tổng kết t́nh h́nh và

 đồng thuận chương tŕnh truyền giáo chung :

        1 - Bản sắc và đặc thù Tôn giáo thế giới .

        2 - Chức năng truyền giáo thế giới .

        3 - Nhiệm vụ Thư Viện và Ban Đạo Sử Cao Đài .

               Bản Sắc & Đặc Thù Tôn Giáo Thế Giới

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh và Hội Thánh

 Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu, liên giao Tôn giáo Thới giới .

        Chiếu theo những Đại Hội Tôn Giáo Quốc Tế từ 1928 - 1994

 đă từng tuyên bố :

        " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là tinh thần chung của mọi Tôn

 giáo. Đạo Cao Đài là phát ngôn viên chính truyền của chân lư hợp

 nhứt .

         Các đức tin hăy t́m đến những điểm đồng thuận trên căn

 bản công b́nh chung  " .

         Ban Đạo Sử Cao Đài lập bản công bố danh sách 45 Tôn

 giáo hiện hữu đang phổ truyền khắp nơi trên thế giới đồng liên giao

 với Đạo Cao Đài :

        1 - Athéisme

        2 - Afroamér

        3 - Anglicanisme

        4 - Ba ha'i

        5 - Baotisme

        6 - Baptisme

        7 - Bouddhisme

        8 - Cao Đài

        9 - Calvinisme

       10 - Catholique

       11 - Cglise de Dieu

       12 - Ch'Ondogyo

       13 - Chrétien  Autres

       14 - Christianisme

       15 - Congrégationel

       16 - Confucianisme

       17 - Croyanees

       18 - Culte Cargo

       19 - Druse

       20 - Hindouisme

       21 - Église de L'Union

       22 - Luthéranisme

       23 - Luthérien / Evang

       24 - Maronite

       25 - Méthodisme

       26 - Mormon

       27 - Musulman

       28 - Presbyterianisme

       29 - Protestantisme / Autres

       30 - Protestantisme

       31 - Judáisme

       32 - Foikore Chinois

       33 - Orthodore

       34 - Orthodox / Bulg

       35 - Islam

       36 - Réformé

       37 - Shinto

       38 - Séculaire

       39 - Sikh

       40 - Spiritisme

       41 - Taoisme

       42 - Traditionalisme

       43 - Vandon

       44 - Uniate

       45 - Wonbu Lgyo

       Trên thế giới có 205 Quốc gia, 500 ngôn ngữ, 45 Tôn giáo

 đồng chân lư Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ " Cao Đài " Ṭa Thánh Tây Ninh .

       Cùng hướng đến Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ và công nhận khả lực

 Pháp nhân bao quát Đức tín như Kinh Thiên Đạo & Thế Đạo, Tân luật,

 Pháp Chánh Truyền, Đạo luật, Thánh Ngôn, Giáo lư v.v...

        Ṭa Thánh Tây Ninh và Thánh địa là thủ đô của Đại Đạo

 Tam Kỳ Phổ Độ, Thủ đô Đạo Cao Đài rộng hơn 4 Thánh Địa trên thế giới,

 Đức tin Cao Đài với Bộ Đạo 3.000.000 Tín đồ, Tôn giáo thứ 9 về Bộ Đạo

 thế giới và có trên 32 hệ thống truyền giáo .

                        Bản thống kê Quốc gia

                          tỷ lệ tín ngưỡng

        AFGHANISTANf :

                        - Musulman " Sunni "          74

                        - Musulman " Shi'a "            15

        AFRIQUE du Sud :

                        - Christianisme                     77

                        - Croyancees Trad                20

                        - Hindouisme                         2

                        - Islam                                    1

        ALBANNIE :

                        - Islam                                  21

                        - Christianisme                       5

        ALGERIE :

                        - Musulman " Sunni "          99

        ALLEMANGNE :

                        - Protestantisme                   47

                        - Catholique Romain           36

                        - Islam                                   2

        ANDORRE :

                        - Catholique                      100

        ANGLETERRE :

                        - Anglicanisme                    57

                        - Protestantisme                  15

                        - Catholique                        13

                        - Islam                                   1

                        - Judaisme                             1

        ANGOLA :

                        - Christianisme                   90

                        - Croyancees Trad                9

        ANTIGUA & BAR BUDA :

                        - Anglicanisme                   45

                        - Protestantisme       42

                        - Catholique           10

        Antilles :

                        - Catholique            84

                        - Protestantisme        12

        Arabie :

                        - Musulman              99

        Argentine :

                        - Catholique            93

                        - Protestantisme         2

                        - Judaisme               1

        Aruba :

                        - Catholique            89

        Autralie:

                        - Anglicanisme          26

                        - Catholique            26

                        - Protestantisme         6

        Autralie :

                        - Orthodoxe              6

                        - Eglise de l'Union      5

                        - Presbyterianisme       4

                        - Méthodisme             3

        Autriche :

                        - Catholique            84

                        - Protestantisme         6

                        - Athéisme               6

        Bahamas :

                        - Protestantisme        55

                        - Anglicanisme          20

                        - Catholique            19

        Bahrein :

                        - Musulman " Shía "     50

                        - Musulman " Sunni "    41

                        - Christ                 7

                        - Hindouisme             2

        Bangladesh :

                        - Islam                 87

                        - Hindouisme            12

        Belgique :

         - Catholique        90

                        - Séculaire              7

                        - Islam                  3

        Belize :

                        - Catholique            62

                        - Anglicanisme          12

                        - Croyancees             3

                        - Bahai                  1

        Benin :

                        - Croyancees            61

                        - Catholique            19

                        - Islam                 15

        Bermudes :

                        - Anglicanisme          37

                        - Mé thodisme           17

                        - Catholique            14

        Bhoutan :

                        - Bouddhisme            70

                        - Hindouisme           25

        Birmanic :

                        - Bouddhisme            89

                        - Christianisme          5

                        - Islam                  4

        Bolivie :

                        - Catholique            92

        Botswana :

                        - Croyancees            50

                        - Christiannisme        50

        Bresil :

                        - Catholique            88

                        - Protestantisme         6

                        - Afro-Amér,Spirit       2

                        - Spiritite              2

                        - Athéisme               1

        Brunei :

                        - Islam                 63

                        - Bouddhisme            14

                        - Christianisme         10

        Bulgarie :

                        - Athéisme              65

                        - Orthodoxe " Bulg "    27

                        - Islam                  7

        Burkina.Faso :

                        - Croyancees            45

                        - Islam                 43

                        - Christianisme         12

        BURUNDI :

                        - Catholique            78

                        - Croyanes              13

                        - Protestanisme          5

        CAMBODGE :

                        - Bouddhisme            88

        CAMEROUN :

                        - Catholique            35

                        - Islam                 22

                        - Croyancees Trad       22

                        - Protestanisme         18

        CANADA :

                        - Catholique            47

                        - Protestanisme         29

                        - Anglicanisme          10

                        - Orthodoxe              1

                        - Judaisme               1

        CAP-VERT :

                        - Catholique            98

                        - Protestanisme          2

        CRI-LANKA :

                        - Bouddhisme            69

                        - Hindounisme           15

                        - Islam                  8

                        - Christianisme          7

        CHILI :

                        - Catholique            81

        CHINE :

                        - Folkore Chinois       20

                        - Bouddhisme             6

                        - Islam                  2

        CHYPRE :

                        - Orthodoxe " Grec "    73

                        - Islam                 23

        COLOMBIE :

                        - Catholique            95

        CONGO :

                        - Catholique            54

                        - Protestantisme        24

                        - Croyancees " Trad "   19

                        - Islam                  3

        COREE du Nord :

                        - Athéisme              68

                        - Croyancees " Trad "   16

                        - Ch'Ondogyo            14

        COREE du Sud :

                        - Bouddhisme            36

                        - Confucianisme         24

                        - Protestantisme        23

                        - Catholique             5

                        - Wonbulgyo              3

                        - Ch'Ondogyo             2

        COSTA RICA :

                        - Catholique            88

        COTE D'IVDIRE :

                        - Croyancees " Trad "   60

                        - Islam                 20

                        - Catholique            15

                        - Protestantisme         5

        CUBA :

                        - Catholique            40

        BENIN :

                        - Croyancees " Trad "   61

                        - Catholique            19

                        - Islam                 15

        DANEMARK :

                        - Luthérien, Evang      91

                        - Chrétien, Autres       2

        DJIBOUTI :

                        - Musulman " Sunin "    94

                        - Christianisme          6

        DOMINIQUE :

                        - Catholique Romain     77

        EGYPTE :

                        - Musulman " Sunni "    94

        EMIRATS ARABES UNIS:

                        - Musulman " Sunni "    80

                        - Musulman " Shi'a "    14

        EQUATEUR :

                        - Catholique            94

        ESPAGNE :

                        - Catholique            96

        ETATS UNIS :

                        - Protestantisme        49

                        - Catholique            30

                        - Chrétien " Autres "    4

                        - Judaisme               3

                        - Angdicanisme           2

                        - Orthodoxe              2

                        - Islam                  2

                        - Mormon                 1

        ETHIOPIE :

                        - Orthodoxe " Eth "     45

                        - Musulman " Sunni "    35

                        - Croyancees " Trad "   11

        FINLANDE :

                        - Luthérien, Evang      89

        FRANCE :

                        - Catholique            77

                        - Islam                  3

        GABON :

                        - Catholique            65

                        - Protestantisme        19

        GAMBIE :

                        - Islam                 95

        GHANA :

                        - Christinaisme        63

                        - Croyancees  " Trad "  21

                        - Islam                 16

        GRAND BRETAGNE :

                        - Anglicanisme          57

                        - Protestantisme        15

                        - Catholique            13

                        - Chretien " Autres "    2

                        - Islam                  1

                        - Judasme                1

        GRECE :

                        - Orthodoxe             98

                         - Islam                 

        GRENADA :

                        - Catholique            64

                        - Anglicanisme          21

        SAINT-VINCENT :

                        - Anglicanisme          36

                        - Méthodisme            20

                        - Catholique            19

                        - Croyancees " Trad "    2

                        - Ba ha'i                1

        GROENLAND :

                        - Luthérien, Evang      98

        GUADELOUPE :

                        - Catholique            91

        GUAM :

                        - Catholique " Romain " 80

                        - Protestanisme         16

                        - Ba ha'i                1

        GUATEMALA :

                        - Catholique            75

                        - Protestanisme         25

        GUINEE :

                        - Islam                 85

                        - Croyancees             5

        GUINEE-BISSAU :

                        - Croyancees " Trad "   65

                        - Islam                 30

                        - Christinaisme          5

        GUINEE-EQUATORIALE :

                        - Catholique            82

        GUGANE :

                        - Hindouisme            37

                        - Protestantisme        16

                        - Anglicanisme          14

                        - Islam                  9

        GUYANE FRANCAISE :

                        - Catholique            74

        HAITI :

                        - Catholique            80

                        - Baptisme              10

                        - Vandou                10

        HAUTE VDTA ( BURKINA F):

                        - Croyancees " Trad "   45

                        - Islam                 43

        HOLLANDE ( PAYS-Bas ):

                        - Catholique            36

                        - Réformé Holl          19

                        - Réformé                8

        HONDURAS :

                        - Catholique            94

        HONGKONG :

                        - Bouddhisme            74

                        - Christinnisme          8

        HONGRIE :

                        - Catolique            49

                        - Calvinisme            19

                        - Luthéranisme           5

                        - Uniate                 5

                        - Judaisme               1

        ILE MAURICE :

                        - Hindousme             53

                        - Catholique            25

                        - Islam                 13

        ILES CAIMAN :

                        - Presbytérianisme      36

                        - Eglise de Dieu        24

        ILES des AMIS :

                        - Presbytérianisme      36

                        - Eglise de Dieu        30

        ILES FIDJI :

                        - Christianisme         53

                        - Hindousme             38

                        - Islam                  8

        ILES MALDIVES :

                        - Musulman " Sunni "   100

        ILES MALOUINES :

                        - Anglicanisme          50

        ILES SALOMON :

                        - Protestanisme         41

                        - Anglicanisme          33

                        - Catholique            19

                        - Croyancees             4

                        - Culte Cargo            3

        ILES SEYCHELLES :

                        - Catholique            90

                        - Anglicanisme           8

        ILES TUVALU :

                        - Congrégationel        97

        ILES VIERGES ANGLAISES :

                        - Méthodisme            46

                        - Anglicanisme          21

        ILES VIERGES " EU " :

                        - Protestantisme        46

                        - Catholique            34

        INDE :

                        - Hindouisme            83

                        - Islam                 11

                        - Christianisme          2

                        - Sikh                   2

                        - Bauddhisme             2

        INDONESIE :

                        - Islam                 87

                        - Protestantisme         6

                        - Catholique             3

                        - Hindouisme             2

                        - Bouddhisme             1

        IRAK :

                        - Musulman " Sunni "    62

                        - Musulman " Shi'a "    35

                        - Chrétien               3

        IRAN :

                        - Musulman " Sunni "    91

                        - Musulman " Shi'a "     8

                        - Baha'i                 1

        IRLANDE :

                        - Catholique            93

                        - Anglicanisme           4

        ISLAMDE :

                        - Luthéranisme          93

        ISRAEL :

                        - Judaisme              82

                        - Islam                 13

                        - Christinanisme         2

        ITALIE :

                        - Catholique            83

                        - Athéisme               3

        JAMAIQUE :

                        - Protestanisme         48

                        - Anglicanisme           7

                        - Catholique             5

        JAPON :

                        - Shinto, Bouddhisme    87

                         - Christianisme         

        JORDANIE :

                        - Musulman              93

        CAMBODGE :

                        - Bouddhisme            88

        KENYA :

                        - Catholique            26

                        - Protestanisme         19

                        - Croyancees            19

                        - Chrétien               7

                        - Islam                  6

        KIRIBATI :

                        - Catholique            53

                        - Congrégationel        40

                        - Baha'i                 5

        KOWEIT :

                        - Musulman " Sunni "    45

                        - Musulman " Shía "     30

                        - Islam                 10

        LA BARBADE :

                        - Anglicanisme          40

                        - Protestantisme        25

                        - Catholique             4

        LAOS :

                        - Bouddhisme            58

                        - Croyancees            34

        LA RENNION :

                        - Catholique            90

        LESOTHO :

                        - Catholique            44

                        - Protestantisme        30

        LIBAN :

                        - Musulman " Shi'a "    32

                        - Maronite              24

                        - Musulman " Sunni "    21

                        - Druse                  7

        LIBERIE :

                        - Christianisme         68

                        - Traditionalisme       18

                        - Islam                 14

        LIBYE :

                        - Musulman             97

        LIECHTENSTEIN :

                        - Catholique           87

                        - Protestanisme         9

        LUXEMBOURG :

                        - Catholique           93

        MACAO :

                        - Bouddhisme            45

                        - Catholique             6

        MADAGASCAR :

                        - Croyances " Trad "    47

                        - Catholique            28

                        - Protestanisme         22

                        - Islam                  3

        MALAISIE :

                        - Islam                 53

                        - Bouddhisme            17

                        - Folkore " Chinois "   12

                        - Hindouisme             7

                        - Christianisme          6

        MALAWI :

                        - Christianisme         65

                        - Croyancees " Trad "   19

                        - Islam                 16

        MALI :

                        - Islam                 90

                        - Croyancees             9

                        - Christianisme          1

        MALTE & GOZO :

                        - Catholique            97

        MAROC :

                        - Musulman " Sunni "    99

        MARTINIQUE :

                        - Catholique            88

        MAURITANIE :

                        - Musulman              99

        MEXIQUE :

                        - Catholique            93

                        - Protestanisme          3

        MONACO :

                        - Catholique            90

        MONGOLIE :

                        - Athéisme              65

                        - Croyancees " Trad "   31

        MOZAMBIQUE :

                        - Croyances " Trad "    48

                        - Catholique            31

                        - Islam                 13

        MYANMAR ( BIRMANIE ) :

                        - Bouddhisme            89

                        - Christianisme          5

                        - Islam                  4

        NAMIBIE :

                        - luthéranisme          51

                        - Catholique            20

        NAURU :

                        - Congrégationel        54

        NEPAL :

                        - Hindouisme            89

                        - Bouddhisme             5

                        - Islam                  3

        NICARAGUA :

                        - Catholique            88

        NIGER :

                        - Musulman              80

                        - Croyancees            20

        NIGERIA :

                        - Islam                 45

                        - Protestantisme        25

                        - Catholique            12

                        - Christianisme         11

                        - Croyancees             6

        NORVEGE :

                        - Luthérien             88

        NOUVELLE, CALEDONIE :

                        - Catholique            72

                        - Protestantisme        16

                        - Islam                  4

        NOUVELLE, HEBIDES :

                        - Presbytér             37

                        - Anglicanisme          15

                        - Catholique            15

                        - Culte Cargo           11

                        - Croyancees " Trad "    5

        NOUVELLE, ZELANDE :

                        - Anglicanisme          24

                        - Presbytér             18

                        - Catholique            15

                        - Méthodisme             5

        OMAN :

                        - Anglicanisme          24

                        - Presbytér             18

                        - Catholique            17

                        - Méthodisme             3

        OUGANDA :

                        - Catholique            49

                        - Anglicanisme          26

                        - Croyancees            13

                        - Musulam " Sunni "      7

        PAKISTAN :

                        - Musulam " Sunni "     77

                        - Musulam " Shía "      20

        PANAMA :

                        - Catholique            84

        PAPOUASIE :

                        - Protestantisme        58

                        - Catholique            33

                        - Croyances              3

                        - Culte Cargo            2

                        - Baha'i                 1

        PARAQUAY :

                        - Catholique            96

        PAYS-BAS :

                        - Catholique            36

                        - Réformé, Holl         19

                        - Réforme                8

        PEROU :

                        - Catholique            92

        PHILIPPINES :

                        - Catholique            84

                        - Anglicanisme           6

                        - Protestantisme         4

                        - Islam                  4

        POLOGNE :

                        - Catholique            95

        POLYNESIE :

                        - Protestanisme         47

                        - Catholique            39

                        - Morno                  5

        PORTO RICO :

                        - Catholique            85

        PORTUGAL :

                        - Catholique            95

        QATAR :

                        - Musulam " Munni "     93

        RDA :

                        - Protestantisme        47

                        - Catholique             7

        REP-CENTRANFRICAINE :

                        - Islam                 14

                        - Croyancees            12

        REP-DOMINICAINE :

                        - Catholique            92

        AFA :

                        - Protestantisme        47

                        - Catholique            44

                        - Islam                  2

                        - Chrétien               2

        RHODESIE-ZIMBAWE :

                        - Chritien              58

                        - Croyancees            41

        ROUMANIE :

                        - Orthodoxe " Rom "     70

                        - Orthodoxe " Grec "    10

                        - Athéisme               7

        ROYAUNE-UNI :

                        - Anglicanisme          57

                        - Protestantisme        15

                        - Catholique            13

                        - Chrétien               2

                        - Islam                  1

                        - Judaisme               1

        RUSSIE ( UNION SOVIET ) :

                        - Orthodoxe             32

                        - Islam                 12

                        - Protestanisme          3

                        - Catholique             2

                        - Judaisme               1

        RWANDA :

                        - Catholique            65

                        - Croyancees " Trad "   17

                        - Protestanisme          9

                        - Islam                  9

        SAHARA OCCIDENTAL :

                        - Islam                100

        SAINT CHRISTIPHER :

                        - Anglicanisme          36

                        - Méthodixe             32

                        - Catholique            11

                        - Protestantisme         8

        SAINT LUCIE :

                        - Catholique            90

        SAINT MARIN :

                        - Catholique            95

        SAINT VINCENT :

                        - Anglicanisme          36

                        - Méthodisme            20

                        - Catholique            19

                        - Croyancees " Trad "          12

                        - Baha'i                                    1

        SALVADOR :

                        - Catholique                         93

        SAMOA-AMERICAINES :

                        - Congrégationel                 56

        SAMOA-OCCIDENTALES :

                        - Congrégationel                 47

                        - Catholique                        22

                        - Méthodisme                     16

                        - Bahái                                  2

        SAO TOME :

                        - Catholique                        83

                        - Protestansme                    17

        SENEGAL :

                        - Musulam                          91

                        - Christianisme                     6

                        - Croyancees " Trad "          3

        SIERRA LEONE :

                        - Croyancees " Trad "        52

                        - Musulam " Sunni "          39

        SINGAPOUR :

                        - Bouddhisme                    28

                        - Christitanisme                 19

                        - Islam                               16

                        - Taoisme                          13

                        - Hindouisme                      5

        SOMALIE :

                        - Musulam " Sunni "       100

        SOUDA :

                        - Musulam " Sunni "         73

                        - Croyancees " Trad "       17

                        - Christianisme                   9

        SRILANKA :

                        - Bouddhisme                   69

                        - Hindouisme                   15

                        - Islam                               8

                        - Christitanisme                7

        SUS OUST ( Namibie ) :

                        - Luthéranisme               51

                        - Catholique                   20

        SUEDE :

                        - Luthéranisme              89

        SUISSE :

                        - Catholique                  48

                        - Protestanisme             44

        SURINAM :

                        - Hindouisme                 27

                        - Catholique                    23

                        - Islam                            20

                        - Protestanisme               19

        SWAZILAND :

                        - Christianisme                76

                        - Croyancees " Trad "      21

        SYRIE :

                        - Musulam   " Sunni "      74

                        - Islam                             16

                        - Christianisme                  9

        TAIWAN :

                        - Folkore Chinoie            49

                        - Bouddhisme                   43

                        - Christianisme                   7

        TANZANIE :

                        - Christianisme                 34

                        - Islam                              33

                        - Croyancees                     33

        TCHAD :

                        - Islam                               44

                        - Christianisme                  33

                        - Croyancees " Trad "        23

        TCHECOSLOVAQUIE :

                        - Catholique                      66

                        - Athéisme                         20

                        - Protestannisme                  4

        THALANDE :

                        - Bouddhisme                     95

                        - Islam                                  4

                        - Christianisme                     1

        TOGO :

                        - Croyancees                       59

                        - Catholique                        22

                        - Musulam " Sunni "           12

        TONGO :

                        - Wesleyan  " Libre "          43

                        - Catholique                        16

                        - Baha'i                                 3

        TRINITE & TOBOGO :

                        - Catholique                       33

                        - Hindouisme                     24

                        - Anglicanisme                   14

                        - Prostestanisme                 13

        TUNISIE :

                        - Musulam " Sunni "          99

        TURQUIE :

                        - Musulam " Sunni "          99

        UNION & SOUIETIQUE :

                        - Orthodoxe                      32

                        - Islam                              12

                        - Prostestanisme                 3

                        - Catholique                       2

                        - Judaisme                          1

        URUGUAY :

                        - Catholique                    66

                        - Prostestanisme               2

                        - Judaisme                         2

        VANUATU :

                        - Presbytériansme            37

                        - Anglicanisme                15

                        - Catholique                    15

                        - Culte Cargo                   11

                        - Croyaces " Trad "           5

        VENEZUDA :

                        - Catholique                    92

        VIET NAM :

                        - Bouddhisme                 55

                        - Catholique                     7

                        - Cao Đai                         3

        YEMEN :

                        - Musulam " Sunni "       56

                        - Musulam " Shi'a "         44

        YOUGOSLAVIE :

                        - Orthodoxe                   35

                        - Catholique                   26

                        - Athéisme                     17

                        - Chrétien                       11

                        - Islam                           10

        ZAIRE :

                        - Catholique                   48

                        - Prostestanisme             29

                        - Chrétien                       17

                        - Croyancees " Trad "       4

        ZAMBIE :

                        - Chrétien                        72

                        - Croyancees " Trad "     27

        ZIMBABWE :

                        - Chrétien                         58

                        - Croyancees                    41

 

Đạo Sự Đức Tin Mới

27/10/1994 Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài Âu Châu quyết định thành lập Thư Viện Cao Đài tại 15 rue Lazare Carnot 93310 Le Pré St  Gervais France, nhằm mục đích liên giao cộng đồng thế giới . Ban Đạo Sử Cao Đài Âu Châu trực tiếp truyền giáo và xuất bản. Thư Viện Cao Đài phát hành những tác phẩm của Đạo, mọi sinh hoạt của.  Thư viện và Ban Đạo Sử với tư cách tự trị và Hội Thánh Ngoại Giáo Cao Đài  Âu Châu ǵn giữ Chơn Truyền Chánh Pháp, bảo trợ chương tŕnh truyền giáo, và chúng tôi dă thực hiện những Website : http://huynhtam.free.fr  ,  http://caodaitv.free.fr  , http://caodaisu.tn.free.fr  ,   http://caodaifrenvn.free.fr  ,  http://goken.free.fr  ,  http://goken01.free.fr  ,  http://tamh.free.fr  ,

http://perso.wanadoo.fr/charite  ,